Kaynak tdv islam ansiklopedisi
KUDÜS tarihi

*Kudüs’ün tarihi çok eskidir Şehirdeki mö. IV. binyıla ait çömlekler, şehrin güneydoğusunda bir kavmin yaşadığını, göstermektedir. İslâmda Kudüs şehri, tarih sahnesine Bronz çağında Ken‘ân şehirleriyle birlikte çıkmıştır. XIX. yüzyıl Mısır metinlerinde Kudüs bir Ken‘ân site devletidir
*Kudüs (Yeruşalayim) adı Tevrat’ta Tevrat’ta Salem geçer Eski Ahid’de şehirden Hz. İbrâhim sebebiyle bahsedilmektedir Tevratta Hz. İbrâhim’in, oğlu İshak’ı kurban etmek istediği Moriya diyarına Hz. Süleyman’ın mâbedi yaptırdığı kabul edilmektedir *Bronz çağında m.ö. XV. yüzyıl da Filistin’e gelen Hurriler Kudüs’te yeni yapılar inşa etmişlerdir. Tell Amarna mektuplarının yazarı Hurri Hiba, XIV. yüzyılda Mısır tebaasıyla Kudüs’te hüküm sürmüş Mısır Firavunu Amenofis’e Kudüsten söz etmiştir *Mısır’dan çıktıktan ve çölde kırk yıl kaldıktan sonra Yeşu önderliğinde Filistine giren İsrâiloğulları Kudüs Kralı Adonitsedeki yenmiş, Yebusiler’in hâkimiyetindeki Kudüs’e girmemişlerdir hz.Dâvûd’un şehri alışına kadar kudüs Yebusiler’in elinde kalmıştır. Yeşu’nun ölümüyle Yahuda ve Simeon kabileleri Kudüs’e saldırıp şehri yakmışlar ancak Yebusiler’in hâkimiyeti devam etmiştir.

*Hz.Dâvûd bütün İsrail’e kral olunca Yebusiler’in hâkimiyetindeki Kudüste Sion Hisarı’nı almış Dâvûd’un şehri adını vermiştir Kudüs’ü krallık merkezi yapmış şehri güçlendirmiştir Zion hisarını dinî bir merkez haline getirmek istemiştir ahid sandığını Kudüs’e getirterek sarayına yerleştirmiştir Bir mâbed yapmak istemişsede Rab izin vermemiştir *Hz. Dâvûd’dan oğlu Süleyman yedi yılda Kudüs’te muhteşem bir mâbed olan Mescid-i Aksâyı inşa etmiş, kendisine bir saray yaptırmış, ahid sandığını mâbede koymuş, Kudüse duvar çektirmiştir Hz. Süleyman’ın vefatıyla krallık ikiye bölünmüş Kudüs Yahuda Krallığı’nın merkezi olmuştur.*Süleyman’ın oğlu Rehoboamaya Mısır Kralı Şişak Kudüs’e savaş açmış, mâbedin ve kral evinin hazinelerini götürmüştür seksen yıl sonra şehir tekrar yağmalanmış nüfusu artmış mahalleler oluşmuştur. Yahudalı Amatsyanın Kuzey Krallığı Kudüs’e girmiş, kudüs duvarını yıkmış, mâbeddeki ve kral evindeki değerli eşyayı almıştır

*Yahuda kralları Uzziya ve Yotam kudüs yıkıntılarını onarmış ve duvarları sağlamlaştırmışdır Kral Uzziya zamanında şehirde deprem olmuş Kudüs İsrail kralı tarafından kuşatılmış kuşatma başarılı olmamıştır Kral Hizkiya, mâbedi açmış, ibadeti başlatmış saray ve mâbedin hazinelerini Asurlular’a teslim etmiştir. Asurlular şehri kuşatmışlarsa da veba sebebiyle işgal sonuçsuz kalmıştır. *İsrail krallarının putperestliğe meyletmeleri peygamberlere zulmetmeleri halkın yoldan çıkmasıyla Kudüs felâketler geçirmiş Bâbil Kralı Nebukadnezzar Kudüs kralını emri altına almış, pek çok esirle mâbedin değerli eşyalarını götürmüştür. Üç yıl sonra çıkan isyanla 597’de Kudüs’e ikinci defa girerek Tsedekiya’yı kral yaptı
*On yıl sonra Tsedekiya’nın saltanatında Nebukadnezzar üçüncü defa Kudüs’e yürüdü şehri kuşattı korkunç bir açlık başladı şehir düştü mâbed, saray ve Kudüs ateşe verildi duvarlar yıkıldı halk sürgün edildi yahudiler Hicaza yerleşmiş Kudüs elli yıl boyunca harabe halinde kalmıştır.