Aksaray, İç Anadolu Bölgesi'nde NİĞDE'nin batısında, KONYA'nın doğusunda, Ankara'nın güneyinde bir ildir. Yaklaşık 400.000 nüfusa sahip ve yüzölçümü olarak 7.626 m² dir. 6 İlçe, 48 Belediye ve 146 Köy'e sahiptir.

Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde camii, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırdı. Şehir “Aksaray” adını işte bu beyaz saraydan aldı.

İlkçağ'da Arkhelais adını taşıyan kenti, son Kapadokya kralı Arkhelaos'un Garsuara adlı yerleşmeyi geliştirerek kurduğu sanılmaktadır. Roma İmparatoru Cladius I kente koloni ayrıcalığı tanıdı. Ayrıcalık, Anadolu'daki birçok önemli yolun kavşak noktasında bulunan kentin daha da gelişmesine yol açtı. Bizans ile müslüman Araplar arasında birçok kez el değiştiren şehir Malazgirt Savaşı'nın (1071) ardından Türkler'in egemenliğine girdi. Kılıç Arslan II (1155-1192), yıkık durumdaki Aksaray'ı bir İslam kenti olarak yeniden kurdu, kentin çevresini surla çevirdi, camii, medrese, çarşı, hamam vb. yaptırdı. Azerbaycan'dan getirdiği din bilgini, zenaatkâr ve tüccarları kente yerleştirdi. Ticaret yolları üzerinde bulunan Aksaray, Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli merkezlerinden biri olarak gelişti. Selçuklu'lardan sonra Karamanoğulları'nın eline geçti. Bir süre Eretna Beyliği'nin egemenliğinde kalan kente (1341-1365), Karamanoğulları yeniden egemen oldu. 1396'da Yıldırım Bayezid tarafından ele geçirildiyse de Timur istilasından sonra yeniden Karamanoğulları'nın eline geçti. 1467'de Fatih Sultan Mehmet, Aksaray'ı kesin olarak Osmanlı topraklarına kattı. Aksaray Cumhuriyet döneminde 1924'te il durumuna getirildi. 1933'te ilçe olarak Niğde'ye bağlandı. Ancak 1989'da yeniden il oldu.

İbn-i Battuta'nın Büyük Dünya Seyahatnâmesi'nde Aksaray

14.yy İbn-i Battuta'nın kaleminden kayda geçen bilgiler:
Sultan Bedreddin'in yanında çok kısa süre kalarak Aksaray'a hareket ettik. Burası Bilâd-ı Rûm'un en güzel ve sağlam şehirlerindendir. Her yandan akarsular ve bağlarla çevrilidir. Şehirden üç kanal geçer ve bunlar evlerin içinden akar. Şehrin içinde üzüm bahçeleri, bağlar ve bostanlar vardır. Aksaray'ın koyun yününden üretilen zarif halı ve kilimlerinin dünyada bir benzeri daha yoktur. Bunlar, Şam, Mısır, Irak, Hindistan, Çin ve diğer Türk ülkelerine ihraç edilir.
Aksaray, Irak Sultanı'nın idaresi altındadır. Burada Eretna Beğ'in naibi Şerif Hüseyin'nin zaviyesine indik. Eretna Beğ, Irak hükümdarının Bilâd-ı Rûm'daki genel valisiydi. Şerif Hüseyin ise Ahiler'den olup, beldede yoldaşları pekçoktur. Bize son derece ikram ve izzette bulunarak aynen diğerleri gibi dostça davrandı.

Evliya Çelebi'nin Seyahatnâme'sinde Aksaray

17.yy Evliya Çelebi'nin kaleminden kayda geçen bilgiler:
Bor kalesinden Aksaray'a gitmemiz
İlk durağımız Ortaköy oldu. Aksaray Sancağı'nda yüzelli akçe payesiyle ayrı bir kazadır. Geniş ve ürünü bol bir kaza olup bağ, bahçe, cami ve mescidi olan gelişmiş bir köydür. Bu köye bağlı otuzaltı adet nahiye köyleri vardır. Buradan kuzey tarafa doğru gidip köylerden geçtik. Bir menzilde Harvadalı Köyü'ne geldik. Burası da meyvesi bol, verimli, güzel, hanı, hamamı ve camii olan bir Müslüman köyüdür. Aksaray nahiyeleri köylerindendir. Buradan da kuzeye doğru giderek Aksaray şehri vardır. Aksaray
Bu şehrin Şem'un Safâ'nın isteği ile yapıldığını söylerler. Hükümdardan hükümdara geçtikten sonra Herakl adlı kıralın oğlu Helena'nın elinde iken, adı geçen kıral, Arap kavminin üzerine sefer açmıştır. Binlerce pis askeri ile Şam üzerine giderken, Safraz denilen yerde yenilgiye uğramış ve kendisi de ölmüştür. Yerine, oğlu Mikale kıral olmuştur. Sonra bununda elinden Melik Mesud'un oğlu İzzeddin Kılıç Arslan 569 tarihinde burayı almıştır. Fetihten sonra bu şehirde nice büyük evliya oturduklarından, bu şehre birçok tarihçiler "Sâlihler yeri" demişlerdir.
Aksaray denmesinin sebebe de şudur:
Kılıç Arslan'ın taht merkezi olması dolayısı ile ona büyük bir saray yaparlar. Saray giriş kapısının sağında ve solunda tunçtan iki adet heybetli arslan heykeli varmış. Bu saraya bir kötülük yapılmak istense, yapmak isteyen kişi, bu arslanların ağızlarından saçtığı kıvılcımlardan helâk olurmuş. Bu saray uzaktan bembeyaz göründüğünden, bulunduğu şehire de Aksaray demişler. Rumlar bu şehre halen Pegahelna derler.
Şehir, sonra Karamanoğlu Yakub Bey'in eline geçmiş ve O'ndan da Yıldırım Beyazıt Hân'ın eline geçmiştir. Hâlen Osmanlı Devleti'nin elinde olup, Gâzi Süleyman Hân kaydı üzere Karaman Eyâleti'nde sancakbeyi merkezidir. Kanun üzere, yılda beyine yirmi kese gelir olur. Beşyüz askere sahip bir tuğlu mirlivadır. Alaybeyisi, çeribaşısı ve yüzbaşısı vardır. Kanun üzere cebeliler ile bin askeri olur. Yüzelli akçelik şerif kazadır. Kadısına senede beş kese gelir olur. Müftüsü, nakîbi, kethüdâ yeri, yeniçeri serdârı, kale dizdârı, muhtesibi, şehir subaşısı, âyân ve eşrâfı, saygın zâtları vardır.
Aksaray Kalesi
Geniş bir alanda, büyük bir ırmak kenarında dört köşeli, taş yapılı, sağlam yapılı bir kaledir. Tâ şehrin ortasında yapılmıştır. Burç ve kuleleri o kadar yüksek değildir. Bütün burçları, dişleri ve bedenleri ile mazgal delikleri, hesaplı olarak düzenlenmiş kuleleri hep birbirine bakar. Kuşatma sırasında, her kulenin güçlü savaşcıları tüfek ile kuleleri korurlar. Hisarları tarafında beş kapısı vardır. Küçükkapı batıya bakar. Demirkapı kıbleye açılır. Keçikapısı da kıbleye doğru açılır. Ereğlikapısı güneye doğru, Konyakapısı da batı tarafına açılır. Bu kapıların nöbetçileri, vergi alan muhtesib kimselerdir. Kale içinde isyancılar zamanında buğday saklamak için ambar yapılmıştır. Cephaneliği yoktur. Ramazan ayında ve başka şenliklerde atılan büyük topları vardır. Camileri

• Karamanoğlu İbrahimbey Camii

Eski bir ibâdet yeridir. Dört kemer üzerine kargir kubbeli bir camidir. Cami içinde oniki adet sütun ile iki adet sanat eseri kapı vardır. Minberi, müezzinler yeri sade ve güzeldir. Yuvarlak minaresi camiden uzak olup, cami kubbeleri kireçle örtülüdür.

• Şeyh Hamid Veli Camii

Şeyhler Mahallesi'nde, kubbeli, bir minareli camidir.

• Debbağlar Camii

Kireçle yapılmış, cemaati bol bir camidir.

• El-Hac Seyyid Hasanefendi Camii

Başköprü yanında güzel bir camidir. bunlardan başka doksansekiz adet mescidi vardır.
Medreseleri

• Yılancık Medresesi

eski bir yapıdır.

• Sulu Medrese

çeşitli bilimler yeridir.

• Karamanoğlu Camii Medresesi

bu medresenin öğrencilerine ve hocalarına vakıf tarafından aydan aya aylık ve erzakları verilir. Ayrıca parasız görev yapan dersiâmları da vardır. Halkı fıkıhçı olup ferâiz ilmini atalarından beri okuya gelmişlerdir.
Bu şehirde özel Kur'ân okulları yoktur. Fakat Kur'ân hâfızları pek çoktur. Şehir onyedinci örfi iklimdedir. Ortasından akan Uluırmak, imâreleri sulayıp Alâaddin köprüsünden geçer. Bursa gibi her evden su akar.
Ziyaret yerleri
Bu şehirde yedi binden fazla büyük evliyânın yattığı söylenmektedir. "Dâr'ül-ervâh" denilen bu yere nice defalar nur inmiştir. Üzüntülü olan bir kimse burayı ziyaret etse üzüntüsü gider.

• Şeyh Hamid Veli; Rum diyarı irfân ehlinin başıdır. Üstü açık bir kubbede medfûndur. Çoğunlukla saralı kimseler ziyaret ederler. Buna yakın
• Şeyh Kemal Sultan olgunluk yolunda tamama ermiş büyük bir zattır. Bunun yanında
• Şeyh Pertevi Sultan, Yesevî tarihinde yahşi bir erdir.
• Kırkkızlar; çoğunlukla kadınlar ziyaret ederler.
• Şeyh Necmeddin Kibri,
• Bedreddin Sultan Veli,
• Hımarlı Dede Sultan şehir içindedir.
• Gülhani Ali Dede,
• Şeyh Gaznevî Sultan ve
• Şeyh Hakîkî bin Şeyh Hamid Veli:El-hac Bayram Veli öğrencilerinden olup, Ankara'da ledün ilmini tamamlayıp Aksaray'da Bayramî tarikatinde öncü olmuştur.
• Şeyh Butak, Taşpazarı Mahallesi'nde medfûn olup gönül erbâbının ziyaret yeridir. Cennetderesi semtinde Çelebilik ziyareti ve bunun üst yanında Hızırlık ziyareti vardır. *Kılıç Arslan Sultan'ın kabirleri de Hızırlık ziyaretgâhındadır. Bu Hızırlık'a yakın
• Şeyh Hamza, Bayrami tarikatinin büyük zâtlarındandır. Bir de
• Şeyh Hızır Efendi ziyareti vardır.

Aksaray'dan bir menzilde Sarıatlı Köyü'ne, oradan Ürgüp kazası içindeki Dübani'ye geldik. Halkı Müslümandır. Oradan Muşkara'ya ve sonra da Kayseri Kalesi'ne geldik.
AKSARAY'I NŞL OLUŞU

H. 1336 M. 1920 yılında Aksaray Vilayet olmuştur. 1933 yılına kadar 13 yıl vilayetlik yaptıktan sonra vilayetliği lağvedilmiştir. 20 Mart 1933 tarihinde 2197 sayılı kanunun 3. maddesi ile Niğde’ye ilçe olarak bağlanmıştır.
1989 yılının 15 Haziran gününe kadar 56 yıl kaza olarak kalmış olan Aksaray, bu tarihte eski hakkı iade edilmek suretiyle tekrar vilayet olmuştur
Aksaray nüfusu

2007 nüfus sayımına göre Aksaray nüfusu 2008 yılına göre 154.721'dir. 1973'te 35.000 olan nüfusu 1990'da 90.698'e, 2000'de 129.949'a, 2007'de 151.164'e çıkmıştır.



Arkeoloji ve Mimarlık

İl sınırları içinde bulunan Aşıklıhöyük yenitaş dönemi kültürüne ışık tutarken, Acemhöyük ilk tunç çağda Asur ticaret kolonileri dönemini aydınlatır. İle 46 km. uzaklıktaki Ihlara Vadisi'nde hıristiyanlık dönemi dinsel mimarlık ve resim sanatını yansıtan önemli örnekler bulunur. Selime Kasabası yakınındaki küçük kilise ve katedral, Helvadere'deki yunan haçı planlı Kemerli kilise de bu dönemdendir. Anadolu Selçukluları zamanında önemli bir üs olan ilde, Kılıç Arslan II zamanında yaptırılan Aksaray Kalesi'nden (1170) yalnızca sur kalıntıları görülebilir. Eğri (Kızıl) Minare (XIII.yy) kırmızı tuğladan, silindir gövdeli bir yapıdır. Gövde ince bir silmeyle iki bölüme ayrılmış, altı zikzak, üstü yeşil mavi çinilerle bezenmiştir. Karamanoğulları döneminden Ulu Camii (1431), dörtgen planlı mihrap duvarına dikey 5 sahınlı bir yapıdır. Mihrap önü kubbe, sahınlar tonoz örtülüdür. Yazılı kaynaklardan bilinen medreselerin bugüne ulaşan tek örneği Zinciriye Medresesi'dir (1336). Karamanoğulları döneminden olan yapı, tek katlı, dört eyvanlı planı, revaklı avlusu, çin mozaik bezemeli ana eyvanıyla, açık avlulu medreselere örnektir. Ana eyvanın yanlarında kubbeli odalar vardır. Kervan yolları üstündeki ilde, sultan hanlarının önemli örnekleri bulunur. Aksaray-Kayseri yolundaki Alay Han, Selçuklu sultan hanlarının ilk örneklerindendir (1192). Konya-Aksaray yolundaki Sultanhan (1229), bu yapı türünün klasikleşmiş bir örneği olarak nitelenir. Aksaray-Nevşehir yolundaki Ağzıkarahan (1231,1237) da anıtsal taçkapısı ve kuleleriyle kale görünümündedir.



Müzeler ve Ören Yerleri

• Aksaray Müzesi
• Aşıklı Höyük
• Acemhöyük
• Antik Nora Şehri
• Manastır Vadisi
• Ihlara Vadisi
• Musular
• Ziga Kaplıcaları (Güzelyurt)

Camiler, Türbeler, Kiliseler

• Ulu Cami (Karamanoğlu Cami-Merkez)
• Eğri Minare (Kızıl Minare-Merkez)
• Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba)
• Yunus Emre Türbesi (Reşadiye Köyü-Ortaköy)
• Kaya Cami (Güzelyurt)
• Selime Sultan Türbesi (Selime Köyü)
• Kilise Camii (Aziz Gregorius Kilisesi) (Güzelyurt)
• Aziz Anargiros Kilisesi (Güzelyurt)
• Sivişli Kilise (Güzelyurt)
• Selime Katedrali (Selime)
• Kale Manastırı Kilisesi (Selime)
• Yüksek Kilise (Merkez)
• Kızıl Kilise (Sivrihisar)
• Pürenli Seki Kilisesi (Ihlara)
• Kokar Kilise (Ihlara)
• Eğritas Kilisesi (Ihlara)
• Sümbüllü Kilise (Ihlara)
• Yılanlı Kilise (Ihlara)
• Saint Georges Kilisesi (Kırkdamaltı Kilisesi-Belisırma)
• Bahattin Samanlığı Kilisesi (Belisırma)
• Direkli Kilise (Belisırma)
• Ala Kilise (Belisırma)
• Karagedik Kilisesi (Belisırma)
• Ziga Kaplıcaları (Güzelyurt)

Hanlar

• Ağzıkara Han
• Alayhanı
• Öresin Han
• Sultanhanı

Kuş gözlem alanları

• Eşmekaya Sazlığı Kuş Alanı
• Tuz Gölü Kuş Alanı

Gezilecek Yerler

• Nakkaşlı Camii Minaresi
• Eskil Ulu Camii
• İbrahim Bey Medresesi
• Akhan avlulu kervansaray
• Hacı Şükrüllah Hanı
• Hoca Mesud Kervansarayı
• Sünnetli Han
• Öresinhan
• Kılıçarslan Türbesi
• Bekar Sultan Türbesi
• Saint Michel Kilisesi
• Manastır
• Çömlekli
• Nazianze Kilisesi

AKSARAY'IN İLÇELERİ ŞÖYLEDİR.
Ağaçören
Eskil
Gülağaç
Güzelyurt
Ortaköy
Sarıyahşi

İlçenin genel olarak Tanımı


Tarihi [

Ağaçören İlçesi M.Ö.III. ve IV.YY. Hititler zamanında yerleşim alanı olarak kullanılmış olup,daha sonraları Bizanslılar zamanında Kapadokya bölgesi içinde kalmıştır. Bu zamanlara ait bölgeler İlçe sınırları içinde kalan Taşkale ve Kilise mevkiinden çıkan bulgulardan elde edilmiştir. Türklerin Anadolu ya yerleşmeleri ile beraber bu bölgede Oğuzların Peçenek koluna mensup Türkmenler XII.YY’dan itibaren yerleşmeye başlamışlardır ve Anadolu Selçuklularına bağlı olarak kalmışlardır. Bu devletin yıkılması ile bölgeye Karamanoğulları hakim olmuşlar ve daha sonra Kadı Burhanettin Beyliği hakimiyeti altında bulunmuşlardır. Bölgenin ismi Osmanlı Devleti zamanında XV.YY’da Fatih döneminde PANLI olarak geçmiştir. Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra bölge düşman işgaline uğramamıştır. Fakat, işgal altında bulunan bölgelerden PANLI’ya çok sayıda göç olmuştur. İlçemiz 1961 yılına kadar PANLI adıyla anılmış,daha sonra ismi AĞAÇÖREN olarak değiştirilmiştir. Ankara İli Şereflikoçhisar İlçesine bağlı bir Kasaba iken 15 Haziran 1989 tarih ve 3578 Sayılı Kanun ile İl olan Aksaray’a İlçe olarak bağlanmıştır.

Coğrafi yapısı

Ağaçören İlçesi İç Anadolu Bölgesinin Orta Kızılırmak Bölümünün güneyinde yer almaktadır. Kuzeyinde Sarıyahşi İlçesi, Doğusunda Ortaköy İlçesi Güneyi Aksaray Merkez İlçesi ve Batısı ise Şereflikoçhisar İlçesi sınırları ile çevrilidir. İlçenin toplam yüzölçümü 385.000 hektar olup,rakımı ortalama 1100 M’dir. İlçenin yerleşim alanı Plato durumundadır. Güney ve Doğu bölümleri yörenin volkanik dağları olan Ekecik ve Hasandağı volkan küllelerinin soğuyarak sertleşmesiyle oluşan yumuşak (Yörede kefek taşı denen) kayalarla kaplanmıştır. Genelde toprak yapısı kumlu,kireçli ve çoraktır. İlçemiz konum olarak gelişmeye elverişli bir yerdedir. Dalgalı bir görünüm arz eden toprakları üzerinde hakim bitki örtüsü Bozkır (Step) bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu bitkiler Geven, Çakır dikeni, Kekik, Borcak vs. ağaç türü bitkiler ise küçük akarsu boylarında yetişen Söğüt, kavak iğde ağaçlarıdır. İlçenin belli başlı tek akarsuyu Güney Batısında bulunan Peçenek Özü Çayıdır. İlçenin bir çok deresi mevcut olup,üzerinde göletler yapılmış ve tarım alanlarının sulanmasında kullanılmaktadır. Belli başlı dereleri Kiliseözü, Çelikgöl Camili ve Kederli dereleridir. İklimi karasal olup,kısa geçen yazlar sıcak ve kurak,uzun geçen kışlar ise oldukça soğuktur. Yağan kar ve yağmurlar taşkın ve sel gibi afetlere sebebiyet vermektedir. İlçenin batısı genelde diğer bölgelere oranla ılık ve rutubetlidir. Bunun nedeni ise İç Anadolu Bölgesinin en büyük gölü olan Tuz Gölü ve Hirfanlı barajına yakın olmasındandır.

Nüfus durumu

2000 yılı nüfus sayımına göre İlçemizin 15869 nüfusu olup 4983 kişisi İlçe merkezinde 10 886 kişisi ise Kasaba ve Köylerde yaşamaktadır.İlçe Merkezinin mevcut nüfusunun 2 479 erkek 2 504’i kadın dır. Kasaba ve köylerde 5 067 erkek, 5 819 si kadındır. İlçemiz büyük İl ve İlçelere büyük oranda göç vermekte ve İlçe nüfusunda büyük oranda azalma göstermektedir.
İlçemize 27 köy, 1 kasaba ile İğdeli, Hüsrev, Karapınar ve koçaklar mezraları olmak üzere 4 mezra bağlıdır.
İlçe Nüfus Müdürlüğü 12.12.1989 tarihinde kurulmuş olup,1 Müdür, 2 V.H.K.İşl. 1 Sözleşmeli ve 1 hizmetli ile hizmet vermektedir.

İdari durumu

İlçemiz 1936 yılına kadar Ankara İli Ş.Koçhisar İlçesine bağlı Nahiye iken 1953-1959 yılları arasında Adliye ve Nüfus Teşkilatı ile 1957 yılında Belediye teşkilatı kurulmuştur. 1989 yılında 15 Haziran 1989 Tarih ve 3578 Sayılı Kanun ile İlçe olmuş ve aynı Kanun ile İl olan Aksaray’a bağlanmıştır. İlçemize bağlı Camili köyü 9 Temmuz 1992 tarih ve 21279 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 92/40388 Sayılı Kararla Belediye olmuş ve 27 MART 1994 tarihinde ilk seçimler yapılarak Belediye Teşkilatı kurulmuştur. Bağlı köyler genelde orta büyüklükte olup,İlçe Merkezine ve birbirlerine oldukça yakındır.

Sosyal durumu


Konut durumu

İlçe olduktan sonra konut durumunda bir hayli gelişme olmuştur. Modern denilebilecek tarzda çok katlı binalar yapılmıştır, yapılmaya devam edilmektedir. Fakat İlçemizde yine de konut sıkıntısı çekilmektedir. İlçede eski taş ve ker(Uygunsuz kelime. Yönetimle irtibata geçiniz)(Uygunsuz kelime. Yönetimle irtibata geçiniz)(Uygunsuz kelime. Yönetimle irtibata geçiniz) yapı konutlar bir hayli fazla olup, köylerde böyle yapıların zaman zaman yapıldığı görülmektedir. İlçe merkezinde imar planı sayesinde planlı bir (18 Uygulaması) sağlanırsa şehirleşmede bir gelişme görülebilir. Belediye kendi imkânları ile alt yapı ve üst yapı çalışmalarını sürdürmektedir

Sosyal yaşantı

İlçe Merkezi başta olmak üzere genelde İlçe olduktan sonra sosyal durumda bir değişiklik görülmüştür. İlçe merkezi ile köyler arasındaki ilişkilerin artmış olmasına rağmen nüfusun az oluşundan sosyal aktivitelere arzu edilen seviyede ulaşılamamıştır. Halkımız gelenek ve göreneklerine bağlıdır. İlçe halkında düğün ve ölüm gibi olaylarda büyük bir yardımlaşma örneği görülür. Bayramlar Anadolu ya mahsus bayramlaşma şekli olan küçüklerin büyükleri ziyaretleri, komşular arasında bayramlaşma şeklinde geçmektedir. 1989 yılında yeni ilçe olmasıyla Kamu Kurum ve Kuruluşlarına gelen memur aileleri ilçenin sosyal yaşantısının gelişmesinde ve hareketlenmesinde bir etken olmuşlardır.


Sosyal tesisler

İlçede 1 adet futbol sahası,okul bahçelerinde 3 adet voleybol ve basketbol sahası kurulmuştur. Bunun yanında Öğretmen ve memurların toplandığı bir öğretmen evi ile dışardan gelen görevliler için öğretmen evinde 5, Malmüdürlüğü lojmanında 1, P.T.T .Hizmet binasında da 2 adet misafirhane bulunmaktadır. İlçede 8 kıraathane, 1 adet 15 yataklı otel, 5 adet lokanta, 3 adet fırın, lokantalarla beraber 2 adet etli ekmek ve pide fırını bulunmaktadır. İlçe genelinde 6 adet akaryakıt istasyonu ile İlçe Merkezinde 17, köylerde de 15 olmak üzere toplam 32 bakkal ve market bulunmaktadır. Haftanın her Çarşamba günü halk pazarı kurulmaktadır.

İş ve çalışma hayatı

İlçe halkı tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Bu arada ticaretle uğraşanlar İlçe olduktan sonra artmıştır. Bunun yanında yurt dışında çalışan bir çok kişi bulunmaktadır. İlçede büyük oranda işsizlik mevcuttur. Ağaçören İlçe olduktan sonra İlçe Tarım Müdürlüğü kurularak Tarım ve hayvancılık konusunda halkımıza yardımcı olmaktadır.

Eğitim-kültür tarihi ve gelişimi


Eğitim-kültür tarihi ve gelişimi

İlçemizde yapılan istatistiklere göre okuma-yazma oranı % 95 olup,erkeklerin okuma-yazma oranı kadınlara oranla daha fazladır. En fazla İlkokul mezunu bulunmaktadır. İlçemiz Merkezinde 3 İlköğretim ve 1 çok programlı Lise bulunmaktadır. İlçe Merkezinde 2 ve bağlı biriminde 4 merkezde taşımalı sistemle eğitim-öğretim yapılmaktadır. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde çeşitli dallarda hizmet veren Halk Eğitim Merkez Müdürlüğü mevcuttur. 1 Müdür V., ve 1 hizmetli ile görev yapmaktadır.
İlçemiz dahilinde 108 derslikli 22 okul,40 lojman mevcuttur. 2005-2006 Eğitim Öğretim yılında 101 branş ve sınıf öğretmeni ile 6 Ana sınıf olmak üzere 107 öğretmen olup, Okul Öncesi Öğrenci sayısı 85, ilk ve ortaöğretimde 1971 öğrenci olmak üzere toplam 2056 öğrenci öğrenim görmektedir. İlçemiz merkezinde 1 adet Çok Programlı Lise olup, 1 Müdür V, 1 Memur ve 2 Hizmetli görev yapmaktadır. 13 Öğretmen, bulunmaktadır. Lisede Genel Lise, Muhasebe ve Elektrik bölümleri olup, 218 öğrenciye 14 şubede ve 1 Elektrik atölyesinde eğitim-öğretim vermektedir.. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde 1 Müdür, 1 Şube Müdürü,1 Şef, 2 Memur ve 2 hizmetli görev yapmaktadır.


Halk eğitimi

Halk Eğitim Merkez Müdürlüğü 1 Müdür V. Ve 1 Hizmetli ile görev yapmaktadır. 2005-2006 Eğitim Öğretim döneminde Merkez ve bağlı birimlerinde 1 Bilgisayar kursu ile genel kültür kursları açılmış

Özel eğitim ve öğretim

İlçemiz Merkezinde Dershane ve Özel Kurs niteliğinde Eğitim öğretim kursu bulunmamaktadır. Özel motorlu taşıt sürücü kursu uzun yıllar hizmet vermiş olup, 1999 yılı içerisinde kapanarak ilçemizden ayrılmıştır.

Basımevleri-kitapevleri-sinemalar ve tiyatrolar

Okullarımızın ihtiyaçlarını karşılayacak 3 kitapevi bulunmaktadır. Dışardan gelecek tiyatro ekipleri için tiyatro binası bulunmamaktadır. Bununla beraber Belediye düğün salonu ve Belediye Sosyal Tesisleri toplantı,konferans,tiyatro gibi etkinlikleri yerine getirecek dizaynda yapılmıştır.

Spor ve folklor faaliyetleri

İlçemizde spor oldukça ilgi görmektedir. Buna rağmen yeterli seviyede tesis bulunmamaktadır. İlçemizde Ağaçören Spor adı altında amatör kümede top oynayan bir futbol takımı bulunmaktadır.

Ekonomik durumu


Ekonomik hayatın tarihi ve gelişimi

İlçe ekonomisi genelde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Halkın çoğu geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlamaktadır. İlçemizde tarım modern araç ve gereçlerle yapılmaktadır. Tarım bitkileri içinde buğday, arpa, nohut, fasulye ve şeker pancarı ticari amaçla ekilmektedir. Meyve ve sebzecilik ise halkın kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılmaktadır. Tarımda dekar başına alınan ürün miktarı düşüktür. Son zamanlarda alınan tedbirlerle üretimin artırılması sağlanmıştır.

Sanayi

İlçemizde sanayi mevcut olup,fazla gelişmemiştir. Bunun nedeni ise İlçe dahilinde fabrika, inşaat, otoyol ve doğal kaynakların bulunmamasıdır. Bununla birlikte İlçenin tarım ekonomisine dayalı bir tarım araç ve gereçleri yapımının başı çektiği bir sanayi azda olsa gelişme göstermektedir. İlçede bu alanda faaliyet gösteren 40 kadar esnaf ve sanatkar bulunmaktadır.

Hayvancılık

İlçede hayvancılık küçük baş,büyük baş ve kümes hayvancılığı olarak yapılmaktadır. İlçemizde 5616 Büyükbaş, 22034 küçükbaş,18692 kanatlı hayvan bulunmaktadır. İnek, koyun, tavuk, hindi gibi hayvanlar çokça yetiştirilmektedir. Bu hayvanların çoğu halkın kendi ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılmaktadır. Ticari amaçlı azda olsa büyük baş hayvancılığı yapılmaktadır. Son zamanlarda ithal edilen inekler sayesinde süt veriminde belirli bir artış olmuş,sade yem girdisinin pahalı oluşu üretimde düşüş görülmüştür. Üretimin artırılması için slaj yapımı başlatılmıştır.

Kooperatifler ve bankalar

İlçemiz Merkezinde ve Hüsrev köyünde 2 adet Tarım Kredi Kooperatifi çiftçilerimizin hizmetinde bulunmaktadır. Ağaçören Tarım Kredi Kooperatifi 1946 yılında kurulmuş olup, 560 ortağı olup, 13 köye hizmet vermektedir. Taahhüt edilen sermayesi 35 YTL, ödenmiş sermayesi 65.000 YTL, Özkaynakları 150.000 YTL 2003 Yılı içerisinde kar yapmıştır.
İlçe Merkezinde 1 adet T.C. Ziraat Bankası Şubesi bulunmaktadır. Diğer Banka Şubeleri bulunmamaktadır. Bu banka halkın ve memurların bankacılık hizmetine cevap vermeye çalışmaktadır. İlçemizde Çarşamba günleri Aksaray, Kırşehir, Nevşehir, Konya gibi İller ile Ortaköy, Sarıyahşi, Ş.Koçhisar gibi komşu İlçelerin esnaflarının mallarını sattığı halk pazarı kurulmaktadır. Halkın bir çoğu ihtiyaçlarını bu pazardan karşılamaktadır.

Ulaşım ve Altyapı Durumu


Elektrik, su ve kanalizasyon hizmetleri

İlçemizde elektriksiz birim bulunmamaktadır. Medaş İşletme Bakım Şefliğinde 1 İşletme Şefi, 3 Teknisyen, 1 Ustabaşı ve 1 güvenlik görevlisi olmak üzere toplam 5 kişi görev yapmaktadır. Bünyesinde 2 adet kurum aracı bulunmaktadır. İlçe genelinde toplam 5162 abone 65 Adet trafo, Toplam Güç 5230, Alçak Gerilim Direk Adedi 4128 Hat Uzunluğu 190, Orta Gerilim Direk Adedi 789 Hat Uzunluğu 135, Müşterek Direk adedi 338 dir.
2003 yılında Ortaköy’den başlayarak Kırımini köyünde son bulan Orta Gerilim enerji nakil hattının bakım ve onarımı yapılarak tamamlanmıştır. Sofular gurup köylerinin orta gerilim hatlarının bakım ve onarımı tamamlanmıştır. K.Çalıklar köyünün alçak gerilim bakım ve onarımı tamamlanmıştır. Yağmurhüyüğü, Karapınar yaylası, Yağmurhüyüğü İğdeli yaylası alçak gerilim şebekesi müteahhit firma tarafından tamamlanmıştır. Güzelöz köyünün alçak gerilim şebeke yenilemesi çalışmaları tamamlanmıştır. Kütüklü-Sarıhasanlı, Abalı, H.İsmailli, Abdiuşağı, Hüsrev köylerinin alçak gerilim şebeke bakım ve onarımı tamamlanmıştır.
H.İsmailli, Abdiuşağı, Çatalçeşme, Yeniceköy, Yağmurhüyüğü, Oymaağaç ve K.Çalıklar köylerinde bulunan 125 watt sokak aydınlatma armatürleri 11x2 watt yeni armatürlerle değiştirilmiştir. İlçemize açılan yeni yollar dolayısıyla yol ortasında kalan alçak ve orta gelirim müşterek direkleri belediye ile yapılan çalışmalarla yerleri değiştirilmiş olup,bu çalışmalar aralıklarla devam etmektedir. Camili kasabası ve köylerimizde saat mühürleme ve elektrik saatlerinin şirket elemanları tarafından kolay okunabilmesi için dışarı alma çalışmaları tamamlanmıştır. Suyu olmayan yerleşim birimi olmamakla beraber şebeke yetersizliğinden su sıkıntısı çeken köylerimiz mevcuttur. İlçemize bağlı köylerde kanalizasyonu olan birim yoktur. İlçe merkezinin kanalizasyonu ise kısmen tamamlamış olup çalışmalara devam edilmektedir.

Kara yolları ve köy yolları

İlçemizin 201 km. yol ağı olup,bu yolların tamamı asfalttır. 2004 ve 2005 yılları içerisinde peçenek güzergahındaki Ağaçören Aksaray yolu genişletme ve asfalt çalışmaları yapılmış olup, Trafiğe açılmıştır. 2006 yılı içerisinde Sarıyahşi-Ağaçören ve Ortaköy yolu genişletme ve asfalt çalışmaları yapılacaktır. İlçemizin Aksaray İl Merkezine uzaklığı 79 km olup, asfalt yoldan ulaşım sağlanmaktadır. İlçemizin Ortaköy İlçesine uzaklığı 23 km, Sarıyahşi İlçesine uzaklığı 18 km, Şereflikoçhisar İlçesine uzaklığı ise 42 km.’dir. Bu ilçelere asfalt yoldan bağlantı sağlanmaktadır. İlçemize bağlı birimlerin bir çoğunun ana yollarının asfalt olmasına rağmen özellikle kış aylarında bir çok sorunlarla karşılanmaktadır. Bu yolların bir an önce bakım ve onarımının yapılması gerekmektedir.

PTT-radyo ve televizyon hizmetleri

İlçemiz Merkez Posta işleteme Müdürlüğü posta, telgraf hizmetlerinin yanında yapılan özelleştirme ile biberlikte bir çok hizmetleri beraberinde getirerek telefon tahsilat işlerini de yapmaktadır. Posta İşletme Müdürlüğü hizmet binası 1989 yılında faaliyete girmiş olup Türk Telekom A.Ş. ile aynı binada hizmet vermektedir. Bünyesinde 1 Müdür V ve 1 dağıtıcı memur ile birlikte 2 kişi ile İlçenin ihtiyaçlarına cevap vermeye çalışılmaktadır. İlçe Merkezinde 2500 kapasiteli telefon santrali olup 2727 faal abonesi bulunmaktadır. Bağlı birimlerinde 4 yerde en son teknolojiyle donanımlı 500 kapasiteli santral ile 1 adet elf 250 kapasiteli santral bulunmaktadır. İlçe merkezi ve bağlı birimlerinde posta, telgraf ve telefon hizmetleri eksiksiz olarak yapılmaktadır.
Nüfus

İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 15869'dir. Bunun 4983'si ilçe merkezinde, 10886'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.

Nüfus

İlçenin nüfusu 2007 genel nüfus sayımına göre 26286'dir. Bunun 18.276'si ilçe merkezinde, kalan kısmıysa ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde, 4 köy oluşmaktadır.Eskil'in tek beldesi Eşmekaya'dır.Köyleri ise: Başaran,Güneşli,Ortakuyu ve Böğet'tir.

Gülağaç,Aksaray ilinin 40 km uzağındaki ilçesidir.

Tarihçe

Gülağaç:Aksaray iline baglı bir ilçedir.1957 yılında Ağaçlı olarak belediyesi kurulmuş,Aksaray'ın il olmasında sonra 1991 yılında da Ağaçlı olan adı Gülağaç olarak degiştirilerek ilçe haline getirilmiş, kendi halinde,yasalara saygılı, mutlu insanların yaşadıgı,küçük şirin bir orta anadolu kasabasıdır, ıhlara vadisine 12 km,derinkuyu yeraltı şehrine 50 km uzaklıkda olup Aksaraya 35 ve 40 km olan iki asvalt yol ile baglıdır

İdari Yapı

28,6 km2 yüzölçümü sahip ilçenin 5 belde belediyesi ve 8 köyü, 6 mahallesi bulunmaktadır.

Kültür

Halk gelenek ve göreneklerine oldukça bağlıdır. Düğün merasimleri ile dini ve milli bayram kutlamaları bir hayli görkemlidir. Düğünlerde ananevi düğün yemekleri verilir, kına gecesi gelin alma merasimleri düzenlenir. Düğün sahibine komşuları da maddi ve manevi katkılarda bulunurlar. Misafirler en güzel şekilde ağırlanırlar.
gülağacın rakımı 1.170 m dir.Aksaray kizilkaya koyunde bir internet kahve vardir.Ve yakinda ekmek firini acilicaktir

AKSARAY'IN EN ÖNEMLİ İLÇESİDİR.

Güzelyurt, Aksaray'a 45 km., Ihlara vadisine ise 15 km. uzaklıktadır. Eski adı Gelveri dir. Doğal konumu, 19.yüzyıla ait mimarlık örnekleriyle Kapadokya merkezleri arasında seçkin bir yeri vardır. Hıristiyanlığın yayılması için çalışan Nazianuslu Gregor adlı din adamı Güzelyurt'u önemli bir merkez haline getirmiştir.
Güzelyurt'ta yaşayan Rumlar, 1924 yılında yapılan mübadele de Yunanistan'daki Kavala şehrine bağlı Nea Kalvari beldesine, Selanik'te yaşayan Türkler de Güzelyurt'a yerleştirilmişti.
Güzelyurt’ta bulunan kiliseler:

• Yüksek Kilise
• Kızıl Kilise
• Silvişli Kilise
• Ahmatlı Kilise
• Koç Kilisesi

Ayrıca 1891 tarihinde kilise olarak inşa edilen ve halen cami olarak kullanılan kitabeli bir yapı da Güzelyurt'a ayrı bir özellik katmaktadır.
Nüfus

İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 16836'dir. Bunun 3775'si ilçe merkezinde, 13061'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkezdir

Beldeleri: Çiftevi, Balcı, Bozkır, Devedamı, Harmandalı, Ozancık, Sarıkaraman

Nüfus

İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 58873'dir. Bunun 26961'si ilçe merkezinde, 31912'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; BELDE, 31köy ve 7 mahalleden oluşmaktadır.

İdari Yapı

İlçemize bağlı 7 kasaba (Balcı, Sarıkaraman, Harmandalı, Çiftevi, Ozancık, Bozkır ve Devedamı) ile 24 köy muhtarlığı mevcuttur. İlçe Merkezinde 11, Sarıkaraman Kasabasında 4, Balcı, Harmandalı, Ozancık, Çiftevi Kasabalarında 3’er ve Devedamı, Bozkır Kasabalarında 2’şer mahalle vardır. Belediye Başkanı Mahmut ÜTÜK'tür.

Özellikleri

Aksaray'a 40 km uzaklıktadır. Ihlara Vadisi, Hasandağı'volkanından püskürtülen lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşan cemal şekilli bir vadidir. Melendiz çayı, milyonlarca yıllık bir sürecin sonunda, 14 kilometre uzunluğunda ve yüksekliği yer yer 110 metreye ulaşan kanyon görünümlü bu vadiyi meydana getirmiştir. Bu çatlaklardan yol bulan kanyonun bugünkü halini almasını sağlayan Melendiz çayına ilk çağlarda Kapadokya ırmağı anlamına gelen "Potamus Kapadukus" denilmekteydi.
14 km uzunluğunda ki vadi Ihlara'dan başlar, Selime'de son bulur. Vadinin yüksekliği yer yer 100 -150 m dir. Vadi boyunca kayalara oyulmuş sayısız barınaklar, mezarlar ve kiliseler bulunmaktadır. Ihlara vadisi'nde kiliselerdeki süslemeler VI.yüzyılda başlayarak XIII. yüzyılın sonuna kadar devam etmiştir.
Bazı barınaklar ve kiliseler yeraltı şehirlerinde olduğu gibi birbirine tünellerle bağlantılıdır
Kiliseler

Vadi boyunca yer alan kiliseler iki gruba ayrılabilir:
Ihlara'ya yakın olan kiliselerin duvar resimleri Kapadokya sanatından uzak, doğu etkisi taşırlar.
Belisırma yakınında yer alanlar, Bizans tipi duvar resimleri ile süslüdür.
Ihlara Bölgesi'nde Bizans Dönemi'ne ait bilinen kitabelerin sayısı oldukça azdır.
Belisırma köyüne 500 m. uzaklıktaki Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesinde Selçuklu Sultanı II. Mesud (1282 -1305) ve Bizans imparatoru II.Andronikos'un adlarını içeren XIII. yüzyıla ait fresk üzerine yazılmış bir kitabe bulunmaktadır.
Bu kitabe bölgeyi ellerinde bulunduran Selçukluların hoşgörülü yönetiminin varlığını kanıtlamaktadır.
Kiliselerden sadece ikisinin tarihi tespit edilmiştir.

• Direkli Kilise (976-1025)
• Saint Georges (1283-1295) yıllarına aittir.

X. yy. ortasında Bizans Toroslar ve Klikya bölgelerini geri almasıyla Ihlara bölgesinde yeni Kiliseler yapımıştır.

• Bahaeddin Samanlığı Kilisesi
• Sümbüllü Kilise
• Direkli Kilise

XI. yy. başlarındaki Bizans sanatına örnek teşkil edenler:

• Ala Kilise
• Çanlı Kilise (Akhisar)
• Karagedik Kilisesi

Eski kiliseler sonradan bazı Bizans tipi resimler de ilave edilmiştir.
Bu davranış, XI. yy. da Selçuk Türklerinin bölgeye gelmesiyle son bulur.
Fakat bölgedeki dini hayat devam eder. Bölgenen kilise hayatı 1924’deki nüfus mübadelesiyle son bulur.





Ihlara Vadisi'nde yer alan ve resimleri en iyi korunmuş olan kiliseler

• Ağaçaltı Kilisesi
• Pürenliseki Kilisesi
• Kokar Kilise
• Yılanlı Kilise
• Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesi
• [[Sümbüllü Kilise[ıhlara walley]

Eskil, eski kaynaklarda daha ziyade Eski-İl olarak geçen bir yerleşim yeri olup, Eskil'in ilk kurulduğu yer Eskil' in daha kuzeyinde Tuz gölünün yakınlarında "Gavuröreni" denilen mevkidir.

Sultan II. Kılınçarslan tarafından Eskil ve çevresine Türk boyları yerleştirilerek, bölge Türkleştirilmiştir. Selçuklular zamanında Eskil' in Karaman vilayetine bağlı Esb-Keşan kazalar grubuna merkezlik yaptığı bilinmektedir.

Yavuz Sultan Selim Han' ın da bazı seferlere giderken Eskil' de konakladığı Tarihi rivayetler arasındadır.Eskil' in Ortakuyu , Köşk, Çukuryurt, Hüyüklü, Mutlu, Çulfa, Sağsak ve Tosun yaylaları ile Merkez de höyükler mevcuttur.Buralardan Mimari yapıtlar ve heykel döküntüleri çıkmaktadır.Ortakuyu yaylasında Bizanslılardan kalma Tiyatro yeri kalıntıları günümüzde de mevcuttur. Eskil, 1929 yılında Belde statüsüne kavuşmuş, aynı yılda Belediye olmuştur. 09.05.1990 tarihinde İlçe olan Eskil' e bağlı , 11 Mahalle ile bu Mahallelerde bulunan 80 Yayla yerleşim yeri ile Eşmekaya Kasabası Böğet, Başaran, Güneşli, Çukuryurt ,Celil,Sağsak,Katrancı ve Bayramdüğün köyleri bulunmaktadır. İlçenin nüfusu 2007 genel nüfus sayımına göre 26286'dir. Bunun 18.276'si ilçe merkezinde, kalan kısmıysa ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır.
İlçe bağlısı olarak merkez hariç olmak üzere ilçe merkezine bağlı; 1 belde, 4 köy oluşmaktadır. Eskil' in Yüzölçümü ise, 1600 Km2 dir. Bu Yüzölçümü ile alan bakımından Türkiye’nin en büyük İlçeleri arasındadır.İlçe alanının 500 Km2' sini Meralar, 650 Km2' sini Ekilebilir Tarım arazileri kaplamaktadır.
ESKİL COĞRAFİ YAPISI



Eskil, Tuz Gölü’nün güneyinde, Aksaray İl’ine 67 km, Konya İl’ine 115 km. mesafelerde olup, genel olarak düz bir ova üzerine kurulmuştur.
Aksaray- Konya Devlet Karayolunun 50. Km.de bulunan İlçeye bağlı Eşmekaya Kasabasından kuzeye doğru , Aksaray – Cihanbeyli yolunun 17. Km.de ve Tuz Gölü’ nün güneyinde Eskil İlçe Merkezi bulunmaktadır.
İlçemizin yüzölçümü 1.152.45 km2’dir. Mevcut Yüzölçümünün 22.683.303 m2’si yerleşim alanları, 601.782.340 m2’si ekilebilir araziler, 494.000.510.m2’si meralar, 33.985.800 m2’si hazine arazilerinden oluşmaktadır.
Tamamen düz bir ova üzerine kurulu bulunan Eskil’ de doğal su kaynakları, dağlar ve tepeler bulunmamaktadır. İklimi Karasal iklim olduğu için yazları sıcak ve kurak, kışları sert ve soğuktur. Doğal bitki örtüsü steplerdir. İlçe Merkezinin kuzeyinde tuz gölüne kadar olan saha bataklık ve sazlık durumundadır.

www.alimutlu.com

Tanıtsan ne olur hala niğde aksaray diyen var kendinden küçük şehre ilçe olmuş öyle biyermi var diyeni duydum