Amerika Birleşik Devletleri'nin Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi'nin sözde Ermeni soykırımının varlığını kabul eden kararına ilk tepki tüketicilerden geldi.




Gece saat 03.30'da bir açıklama hazırlayarak internet sitesine koyan Tüketiciler Birliği, 'şimdi boykot zamanı' sloganıyla vatandaşları bu konuda duyarlı olmaya çağırdı. Birlik, ABD'nin simgesi kabul edilen kola, hamburger, sigara, para birimi dolar ve havayolunun kullanılmaması yönünde kampanya başlattı.

Tüketiciler Birliği Başkanı Avukat Bülent Deniz, söz konusu kararla Türkiye'nin haksız bir şekilde mahkum edilmek istendiğini vurguladı. Tüketiciler Birliği olarak halkın ortak tepkisinin oluşturulması ve tüketimden gelen gücün harekete geçirilmesi amacıyla boykotu yeniden canlandırdıklarını açıklayan Deniz, "ABD'nin simgesi olan kolasını, hamburgerini, sigarasını, para birimini ve havayolunu kullanmayacağımızı kamuoyuna ilan ediyoruz." dedi.



Söz konusu ürünlerin tüketilmemesi durumunda Amerikan ekonomisine büyük zarar verileceğini ve etkileneceğini belirten Deniz, Irak işgali sırasında başlatılan boykotun son derece etkili olduğunu hatırlattı. O dönemde 'Cephane bizden değil' kampanyasıyla Amerikan mal ve hizmetlerinin satışı yüzde 13 oranında azalmıştı. Birlik geçen sene de Fransa Parlamentosu'nun sözde soykırımı inkarı suç sayan yasa tasarısını kabul etmesinin ardından "onuruna fransız kalma" boykotu başlamıştı. O dönemde bazı Fransız şirketlerinin satışları yüzde 30 oranında düşmüş ve nihayetinde Fransa Parlamentosu'ndan geçen karar, onay için Fransa Senatosu'na gönderilmemişti.

Amerika'da kabul edilen tasarı iş dünyasının da tepkisine sebep oldu. Türkiye Sanayiciler ve İşadamları Konfederasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Rızanur Meral, yanlıştan bir an önce dönülmesi çağrısı yaptı. Meral, iki ülke arasındaki tarihî dostluğun iç politikaya kurban edilmemesi gerektiğine işaret ederek, "Bu karar, iki ülke arasındaki dostluğa ve stratejik ortaklığa hiçbir fayda sağlamaz. Tarihte yaşanan olayların, tarihçilere bırakılması gerekmektedir." diye konuştu. Meral, meselenin incelenmesi noktasında Türk tarafının son derece kendinden emin bir tavır sergileyerek arşivlerini açtığı halde Ermeni tarafının buna yanaşmadığına dikkat çekti.

Bu konuda son sözü arşivlerin söyleyeceğini kaydeden Meral, "Doğruyu her zaman arşivler söyler." dedi. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Başkanı Ömer Bolat, sözde soykırımın her sene gündeme getirilmesinden rahatsız olduklarını ifade ederek, "Ermeni meselesinin her yıl gündeme getirilmesi ve Demokles'in kılıcı gibi tepemizde tutulup tavizler istenmesi bizi rencide ediyor." dedi. Türkiye Genç İşadamları Konfederasyonu Başkanı Hazim Sesli de "Hayal kırıklığına uğradık. Türkiye, başta AB olmak üzere herkese tarih dersi vermeye hazırdır." diye konuştu.

Yaptırımı yoksa bu çaba niye?

Tasarının daha önce de gündeme geldiğini belirten Türk Amerikan İşadamları Derneği Başkanı Uğur Terzioğlu, "George Bush'tan da Bill Clinton'un tavrı ve kararlılığını bekliyoruz." dedi. Bu yıl 14 milyar dolara ulaşması beklenen ticari ilişkilerin zarar görebileceğini vurgulayan Terzioğlu, senatörlerin 'Tasarı yasalaşsa bile hiçbir yaptırımı yok' sözleri üzerine, "Madem böyle. Yaptırımı olmayan bir yasa için iki ülke arasındaki ilişkileri zedelemeyin." dedi. Türkiye Genç İşadamları Derneği ise tarihçilerin ve evrensel hukuk kurallarının karar vereceği bir konuda, Türkiye'nin cezalandırılma çabalarını kaygı ile izlediklerini bildirdi.


İlişkilerde ağırlık savunma sanayiinde

Amerika ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilerde ilk sırayı savunma sanayii alıyor. Yılda ortalama 5 ila 8 milyar dolarlık askerî alım gerçekleştiren TSK'nın en önemli tedarikçisi ise Amerikalı savunma devleri. Hava, deniz ve kara kuvvetlerinin ihtiyaç duyduğu birçok ürünün temin askerî şirketlerle imzalanan kontratlar ciddi rakamlara ulaşıyor. Ticari ilişkilerde görünmeyen bu kalemin büyüklüğü Mayıs 2007'de 30 adet F-16 uçağının modernizasyonu için 1,6 milyar doları gözden çıkaran anlaşmayla gözler önüne serilmişti. Uzmanlar, ABD'li silah devlerinin önemli müşterileri arasında yer alan Türkiye'nin etkili bir boykot için savunma ihalelerini de gözden geçirmesi gerekebileceğine işaret ediyor.

Hazine Müsteşarlığı verilerine göre halen ülkemizde 800 Amerikan şirketi faaliyet gösteriyor. Bu şirketlerin en büyükleri ise Coca-Cola, Pepsi, McDonald's, Burger King, Citibank, Microsoft, Philip Morris, Motorola, Gillette, Ford, Avon, Colgate, Hilton, Goodyear ve BAT. Son yıllarda özellikle satın alma yoluyla Türkiye'deki yatırımlarına hız veren Amerikalı şirketlerin Türkiye'deki toplam yatırım tutarı 7 milyar dolara ulaşıyor. Bankacılık ve medya alanında yoğunlaşan bu satınalma sürecinin en önemli kilometre taşı ise Amerikalı Citibank'ın, 2006 yılının Ekim ayında Türkiye'nin önde gelen finansal kuruluşlarından Akbank'ın yüzde 20'sini satın alması oldu. Citibank, bu satın alma işlemi için 3,1 milyar dolar ödedi. Son dönemin bir diğer önemli satın alması ise Türkiye'nin önde gelen alkollü içecek üreticisi Mey İçki'nin Nisan 2006'da 900 milyon dolara Amerikalı Texas Pacific Group'a satılması oldu. Ağustos 2005'te ise Amerikalı General Electric, Garanti Bankası'nın yüzde 25,5'ine 1 milyar 555 milyon dolar ödedi.

Türkler, en fazla kredi kartı harcamasını ABD'de yaptı

Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkilere Ermeni tasarısı gölgesinin düştüğü bir dönemde kredi kartı harcamaları ile ilgili ilginç bir sonuç açıklandı. Mastercard Türkiye'nin açıkladığı yurtdışı harcama verilerine göre, Türk vatandaşları mayıs-eylül döneminde kredi kartı ile en fazla harcamayı Amerika'da yaptı. ABD'de 384 bin 115 işleme imza atan Türk ziyaretçiler kişi başına ortalama 122,5 dolarlık alışveriş yaptı. Bu veriler göz önünde bulundurulduğunda Türk ziyaretçilerin yaklaşık 47 milyon dolarlık alışveriş yaptıkları tahmin ediliyor. Uzmanlar, önümüzdeki dönemde ilişkilerin alacağı seyrin kredi kartı harcamalarını da şekillendireceğine dikkat çekiyor.

Abdulhamit Yıldız
zaman

boykot bilmiyorum ama ben hep soguk duruyorum bu protestoya