Anayasa Mahkemesi yok sayılabilir

Anayasa Mahkemesi eski raportörü Osman Can, mahkemenin Anayasa paketinin bazı maddelerini iptal etmesinin yok hükmünde olacağını söyledi: Bu durumda hükümet paketi referanduma sunmalı.

CHP’nin başvurusu üzerine Anayasa Değişikliği Paketi’ni incelemeye alan Anayasa Mahkemesi’nin, paketin yargı ile ilgili bazı maddelerini iptal edebileceği ve referanduma bu maddeler dışında kalan bir metnin sunulacağı tartışmalarına son noktayı Osman Can koydu. Hukuksuzca alınan bir kararın üzerine ikinci kez hukuksuz bir karar alınamayacağını belirten Can,Taraf’a yaptığı değerlendirmede “Yüksek Mahkeme’nin Anayasa Değişikliği Paketi’ndeki bazı maddeleri iptal etmesi halinde bu kararı yok hükmünde olacaktır. Hükümet, söz konusu maddelerin iptal edilmesi halinde, bu hukuksuz kararı kale almadan, iptal edilen maddeler de dahil olmak üzere paketi bir bütün halinde referanduma sunmalıdır” dedi.

Hükümetin bu yöndeki adımının hukuki olarak herhangi bir sorun teşkil etmeyeceğini belirten Can, asıl hukuksuzluğun, Mahkeme’nin, Anayasa’nın kendisine çizdiği sınırların dışına çıkıp değişiklik paketini esastan incelemesi ve bazı maddeleri iptal etmesi olacağını da sözlerine ekledi.

1970’e dönülür

TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu da, Anayasa Mahkemesi’ne, Anayasa değişikliği ile ilgili verdiği yetkinin, 1971’den bu tarafa hep tartışmalı olduğunu belirterek, 1971 yılında yapılan bir değişiklikle, Anayasa Mahkemesi için, “Sırf şekil bakımından bakabilir” dendiğini, ancak Anayasa Mahkemesi’nin, “şekil” adı altında esastan denetime devam ettiğini söyledi.
Kuzu, “Anlaşılan o ki şekil bakımından bakarım derken, 1970’teki o yanlış yola tekrar gitme eğilimi seziyorum. Bu, çok yanlış olur. Çok hatalı olur. Anayasa Mahkemesi’nin konumunu ciddi olarak tartıştırır. Anayasa’nın açık ihlali olur’’ dedi.

“Anayasa’nın ihlali olur”

Anayasa Mahkemesi’nin, konuya ‘’teklif çoğunluğu var mı, kabul çoğunluğu var mı ve iki defa bu oylama işlemi yapılmış mı’’ gibi unsurlar dışında bakamayacağını savunan Kuzu, şöyle devam etti: “Fakat Anayasa Mahkemesi, 2008’deki, halk tarafından başörtü kararı olarak bilinen, aslında onunla alakası olmayan karar çerçevesinde, yetkisini aşıp, maalesef çok yanlış bir karar vererek 1970’e geri dönmüştür. İnşallah o döndüğü yanlış yoldan çıkar bu sefer. Çünkü, 1982’den bu tarafa verdiği 4 karar var ve hep doğru kararlar. Dördünde de, ‘ben şekil bakımından bu üç hususa bakarım, başkasına bakamam’ diyor. Şimdi sırf bu üç hususla sınırlı olmuş olsa hemen bakıp karar da verebilirdi.”

“Milletin kararı değiştirilemez”

Anayasa Mahkemesi’nin referanduma giden bir metne bakamayacağını belirten Kuzu, şunları söyledi: “Böyle bir dava bizim hukuk modelimizde yok. Kabulden sonra da bakamaz çünkü, bütün şekil eksikliklerini millet gidermiş olur. Asli yetkili o. Anayasa Mahkemesi diyor ki ‘Türk milleti adına’. Türk milleti adına diyorsan, milletin bizzat kendisi karar vermişse, zaten bakamazsın. O bakımdan her halükârda bu talebin daha geldiği gibi reddedilmesi gerekirdi. Ama maalesef Anayasa Mahkemesi herhalde o eski yanlışlara devam edecek gibi gözüküyor. İnşallah böyle bir şeye girmez. Hiç olmazsa bu sefer düzgün bir karar bekliyorum, her şeye rağmen.’’

Taraf Gazetesi 10.06.2010

Gündemimizden kaçırmışız ama süper bir teklif...
Olabilitesi nedir bence tartışalım...

Şamil Tayyarın bu konu ile ilgili bir köşe yazısı vardı bugün.

Anayasa Mahkemesi, anayasa değişikliklerini esastan inceleme yetkisi olmadığı halde bazı maddeleri iptal ederse ve bu iptal kararı yok hükmündeyse, parlamento bu karara nasıl direnebilir, hükümet ne yapabilir?

Can, önce şu tespiti yaptı: “Anayasa değişikliklerini esastan incelemek, yetki gaspı değildir, yasal alanın ihlalidir. Yetki gaspı, iki kurum arasındaki anlaşmazlığı ifade eder. Diğeri, anayasal sınırların ihlal edildiği hukuksuzluğu... Kurucu irade adına parlamentolar yasa çıkarır, kurulu organlar (AYM gibi) tarafından içeriksel denetime tabi tutulamaz.

Hukuksuzluk karşısında hukuki bağlayıcılık olmaz.”
Nasıl yani?

Can devam etti: “Eğer siz anayasal sınırları ihlal ederseniz, Talat Aydemir’in yapmak istediğinden, 5 generalin bir araya gelerek (12 Eylül’de olduğu gibi) yaptıklarından farklı bir şey yapmış olmazsınız. Parlamentolar hukuk normları üretirler, norm üretiminde birincil unsurdur. Maalesef şimdi yargıya karşı hukuku savunuyoruz.”

Kenan Evren örneği

Peki yargı kurumları neden böyle davranıyor?

Yargı organlarının statükocu refleksini “darbe ürünü” olmalarına bağlayan Can şöyle dedi: “Darbe iradesinin ürünü olarak ortaya çıktılar, sanki üst bir Milli Güvenlik Konseyi olarak oluşturuldular. Böyle olunca özgürlükleri savunmasını, hukukun yanında yer almalarını nasıl bekleyeceksiniz?”

Can, sohbetin bu bölümünde tezini şu örnekle güçlendirdi: “Kenan Evren, ‘neden darbeyi daha erken yapmadınız’ diye sorulduğunda ‘şartların olgunlaşmasını beklemiştik’ dedi. İşte, 2008 yılında Anayasa Mahkemesi’nin (türbanla ilgili) kararı, şartların olgunlaşmasını beklemekle eşdeğerdedir. Çünkü darbe şartları, parlamentoların karar almaları zorlaştığı zamanlar olgunlaşır.”

Başka bir ifadeyle, darbeye zemin hazırlanıyor. Parlamento etkisizleştikçe vesayet rejimi güçleniyor, milli irade zayıflıyor. Çözüm anahtarı olarak yargının demokratikleşmesini gösteren Can, şunları söyledi: “Almanya’da kral gidince ‘kral gitti yargıçlar kaldı’ dendi. İspanya’da Franco gidince ‘Franco gitti yargıçlar kaldı’ dendi. 1945’de Almanya ve İtalya’da, 1985’de İspanya’da yeni Anayasa ihtiyacı böyle doğdu ve yapıldı.”

“Resmi Gazete’de
yayımlanmasın”

Şimdi başa dönelim. Anayasa Mahkemesi iptal kararı verirse parlamento ve hükümet ne yapmalı?

“İptal kararı verilirse, bu bir siyasi duruştur, hukuki değildir, anayasanın ihlalidir” diyen Can, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Hukuk ortadan kaldırıldığında hukuki bağlayıcılık bekleyemezler. Kurucu irade adına parlamento ‘ben bu hukuksuzluğu tanımıyorum’ demeli. Anayasa paketini referanduma tümden götürmelidir.”

Referandum sürecini YSK yönetirken hükümet nasıl bir hamle yapabilir?

Can’ın önerisi şöyle: “Anayasa Mahkemesi iptal kararı verirse bunun Resmi Gazete’de yayımı gerekir. Başbakanlık iptali yayımlamazsa, referandumda evet ve hayır şeklinde oylanacak olan, daha önce Resmi Gazete’de yayımlanmış paketin tümüdür.”

Ya sonra?

Yorumu şöyle: “Paket halkoyundan geçerse tümü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer. Paketteki gibi Anayasa Mahkemesi ve HSYK yeniden yapılandırılır.”

Yerinde bir öneri...

Şu tespitine ise sonuna kadar katılıyorum: Hukuki olmayan bir kararın hukuki bağlayıcılığı yoktur.

Osman Can’a inanmayan Sabih Kanadoğlu’nun içtihatlarına baksın...

O zaman geçmişteki kararlarıda yok hükmünde sayılabilir...
hadi geçmiş geçmişte kaldıda...

Yürürlüğe girmeyen bir maddenin yürürlüğünün durdurulması ne demek ya...
Aklım almıyor...

Bugün Vakit'in ARŞİV sayfasına baktıysanız 3 aydınımızın bu konuyla ilgili o engin fikir paylaşımından feyzlenirdiniz.

Yani durumun "olabilitesi" şudur;









(Vakit'siz(fikirsiz) kalmayalım derim)

367 gibi bir olay Türkiyede gündeme getirilip dikte ettirildi ise bu hayli hayli edilebilir...

Sn.Kanadoğlumuz ne diyecek acaba ses seda yok ondan...

Evet Faruk bende o sayfayı iyice okudum hergünde biriktiririm...
Ondan dolayı olabilitesini tartışıyorum...
Demek ki Hürriyetin Osman Can ve Eşi ile ilgili attığı manşetlerin ayrıntısında neler varmış daha yeni öğreniyoruz...