Türban sorunu ortak akılla çözülebilir

Yüksek öğrenim hakkını kaybetmek, kamunun baskısına maruz kalmak pahasına bir kadın başını neden örter? Kamuoyu yoklamalarında başını örtenlerin dinsel nedenlerle örtündüğü gerçeği ortaya çıkıyor. Binnaz Toprak ve Ali Çarkoğlu’nun 2006’da yaptıkları araştırma, türban kullanan kişilerin yüzde 71.5’inin bu tercihlerinin dini inançlardan kaynaklandığını gösteriyor. Bu sonuç da türbanın siyasi olmaktan çok dini bir sembol olduğunu gösteriyor.
Kimilerine göre de başını örten kadınlar siyasi nedenlerle örtüyor.
Ben inanmıyorum ama gerçekten türbanı tüm olumsuz maddi sonuçlarına rağmen siyasi amaçlarla takanlar da olabilir. Ancak demokrasilerin temel direği ifade özgürlüğüdür. İnsanlar siyasi düşüncelerini simgelerle ifade etme özgürlüğüne sahiptirler. Demokrasilerde siyasi simgelerin kullanılması ifade özgürlüğünün bir parçasını oluşturur. Şiddete yol açmayan düşünce açıklanabilir. Yeter ki şiddet uygulamasınlar, şiddeti kışkırtıp savunmasınlar. Bu çerçeve içinde kaldığı sürece demokrasilerde siyasal simgelere de özgürlük vardır. Eğer gerçekten iddia edildiği gibi bazı insanlar sırf siyasi düşüncesini göstermek için başını örtüyor fikrinden yola çıkarsak; kimileri kafa tokuşturarak selamlamayla, kimileri sakal bırakarak kimileri de parka giyerek vb. sembollerle siyasi düşüncelerini açığa vurabiliyorlar sonucuna ulaşabiliriz.
Her ne gerekçe ile olursa olsun üniversite çağına gelmiş bir öğrencinin saçına, sakalına, kılığına, kıyafetine bırakın kamunun karışmasını, ebeveynlerin bile karışması doğru değil.
Türban yasağının kaldırılması halinde bunun başı açık genç kızlar üzerinde baskı oluşturacağı iddiasının bilimsel bir temeli yok. İnsan hakları sözleşmesi, hürriyeti yok etme hürriyetini yasaklamıştır. Kamuoyumuzda mevcut yasağı savunanlar, yasağı hoş gören AİHM kararını saptırarak ideolojik olarak kullanmaktadırlar. Evet AİHM türban yasağı kararını insan hakları ihlali olarak görmedi ama yasağın kaldırılmasına da karşı çıkmayacağını âdeta ilan etti. Bugün laiklik konusunda en katı ülkelerden Fransa dahil hiçbir Batı ülkesinde üniversitelerde böyle bir yasak yok.
Bu yasağın kaldırılmasının Cumhuriyetimizin laiklik özelliğini zedeleyeceğine asla ihtimal vermiyorum. Bilakis bu yasak nedeniyle birçok genç kızımız eğitimden uzak kalıyor. Bu haksızlık onlarda, devlete karşı düşmanlaşma duygularını besliyor. Bu sonuç da marjinal radikallerin değirmenine su taşıyor, onları sevindiriyor.
Ancak tüm bu gerçeklere rağmen endişe duyan insanların endişelerini dikkate alarak onları ikna etmek-rahatlatmak hükümetin görevidir. Bu sorunu, “gerilimsiz çözmek istiyoruz” diyor, Sayın Başbakan. Bu mesele Türkiye için yeni bir suni gerilim konusu olmadan; hem toplumsal (bence mevcut) hem de kurumsal mutabakat sağlanarak artık çözülmelidir. Geçmişte yaşanan gerilimler nasıl sağduyu, sabır ve akılla çözülmüş ise yıllardır enerjimizi boşuna tüketen bu sorun da aynı yolla çözülmelidir. Bu sorunu tartışmaktan usandık, bıktık artık.
Türban yasağının devamını isteyenler bir an empati yapsın, kendilerini mağdurların ve “ben bu sorunu çözeceğim” diyenlerin yerine koysun. Yasağın kalkmasını isteyenler de kalmasından endişe duyanları anlamaya çalışsın.
Kavga-gerilim yerine bu sorun toplumsal olarak ortak akılla çözülsün artık.
Neler Oluyor
Nuri Elibol