![]() |
#1 |
![]() Asenkron AİT ve öğrenmede verimlilik artışı Asenkron AİT dersinde öğrenme verimliliği konusuna geçmeden önce, bu konuda eğitim bilimcilerin iki önemli saptamasını vermek yerinde olacaktır: Ortalama olarak, bir insanın sadece gördüğünün %20’si, hem görüp hem duyduğunun %40’ı ve hem görüp, hem duyup hem de yaptığının %70’i kalıcı olmaktadır [4] ; Bir derste eğer yapılacak bir şey yoksa, öğrenilecek bir şey de yoktur O zaman, “AİT dersinde %70 öğrenme verimliliği nasıl sağlanabilir?” sorusunun cevabı kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. Öğrencilerin derse aktif katılması, yaparak öğrenmesi yoluyla. Peki, Asenkron AİT öğrencilerin yaparak öğrenmesini nasıl sağlayacaktır? [5] İyi planlanmış İnternete dayalı öğretim sistemleri genellikle, hipermetin (hypertext) mantığına dayalı Web uygulamalarıdır. Buradaki temel öğe, pedagojik kurallara göre tasarlanmış web sayfalarıdır. Ayrıca, e-mail ve canlı oturumlar (chat, video konferans) yoluyla öğrencilerle diyalog kurulmakta ve muhtemel sorulara cevap verilmektedir. Bu noktada, böyle bir sistemin öğrenmede %70 verimliliği nasıl sağlayabileceğine ilişkin bir örnek yerinde olacaktır. Farz edelim: 1. Lisans seviyesinde AİT bilgisi, sorgulayıcı bir kafa ve 2. Ord. Prof. Dr. Sadi Irmak’ın “Atatürk’ün Dünyadaki Yankıları” adlı makalesini bulunduran bir web sayfası (Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 4(1985), 27-54). Irmak’ın makalesinin girişinde şöyle yazmaktadır: “XX. Yüzyılda, insanlığın geleceğine dönük ve gerçek bir ilericilik getirmiş olan başlıca fikir akımı, Mustafa Kemal’in yarattığı Kemalizm’dir (Atatürkçülük). Bunun en kesin delili şudur ki Kemalizm, en kısa bir zamanda Akdeniz çevresine, Asya’ya, Afrika’ya yayılmış, Avrupa ve Amerika’da hayranlık uyandırmıştır.” Sorgulayıcı bir kafa, Irmak'ın bu ifadelerini ilk bakışta çok abartılı bulacak, bunlara dayanak olarak gösterilen çoğu gazete haberi ve anekdot türünden delilleri ise tatmin edici bulmayacaktır (nitekim bu satırların yazarı bu makaleyi daha öğrenci iken okuduğunda düşüncesi bu yönde olmuştu). Bu yüzden, bu cümleler sorgulayıcı bir kafa için sadece ispatlanması gereken bir hipotez niteliğindedir. Gerçekten de bu hipotez, bu satırların yazarının kafasında uzun yıllar ispat edilemeden kalmıştı. Ta ki, yakın zamanda Atatürk Araştırma Merkezi'nin yürüttüğü bir proje kapsamında oluşturulan ve kendisinin de programcısı olduğu bir veri tabanına dünyanın dört bir yanından büyük bir titizlikle derlenen veriler yükleninceye kadar [6] . Söz konusu bu proje, Atatürk, Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyeti hakkında yurt dışında yayınlanmış eserlerin bibliyografyalarının hazırlanması ve bu eserlerin Türkiye’ye kazandırılmasını amaçlamaktadır. Proje kapsamında oluşturulan veri tabanı, Türkiye dışında çeşitli dillerde yayınlanmış kitaplarla ilgili, şu anda, altı bin civarında künye bulundurmaktadır. Bu veri tabanın ana menüsü Şekil 3’te verilmiştir. Şekilde de görüldüğü üzere bu menüde bibliyografik künyeler ve ilgili diğer bilgilerin girilebilmesi için düğmeler yanında, girilen bilgilerden hareketle otomatik olarak üretilen bir takım istatistikler de alınabilmektedir-ancak, tabii hazır istatistikler eldeki soruya cevap vermiyorsa yeni sorgulamalar da yapılabilmektedir. -------------------------------------------------------------------------------- İnternet, Eğitim ve Tarih Yukarıda da belirtildiği gibi, eğitim, İnternet’in en çok kullanıldığı alanlardan biridir. İnternet, özellikle de Web, etkileşimli, multi-medya ve “non-linear” bir ortam sağlamaktadır. Bu özellikler aktif (katılarak, yaparak) öğrenmeyi desteklemektedir. Ayrıca, klasik öğretim metotlarına göre, daha az masraflıdır. Başlangıçta yapılan (bazen büyük) bir yatırımdan sonra, öğrenci başına düşen kullanım masrafı, kullanan öğrenci sayısındaki artış oranında düşmektedir [1] . Ayrıca, İnternet teknolojileri, öğretim elemanlarına, öğrenci hedef, öğrenme tarzı ve kabiliyetlerindeki ferdî farklıları göz önüne alarak buna uygun eğitim vermelerini mümkün kılmaktadır. Ayrıca, bu eğitimin “herhangi bir yerde, herhangi bir zamanda” (asenkron) verilmesini sağlayarak hem öğrenciler hem de öğretim elemanları için daha uygun bir ortam yaratmaktadır. Bu özellikler İnternet’in eğitim alanında bir devrime yol açtığını göstermektedir. Bu durumu göz önüne alan ülkeler, eğitim alanında İnternet kullanımını yaygınlaştırmak için gerekli yatırımları yapmaktırlar. Nitekim, 2000 yılında Amerika’da bütün okulların %95’inin İnternet’e bağlanması öngörülmektedir. İngiltere’de bütün okulların %45’i şu anda bağlanmış durumdadır. Pek çok ders, artık İnternet üzerinden verilmektedir. Bunlar arasında Michigan State University tarafından verilen Osmanlı Tarihi de bulunmaktadır. Geleneksel tarzda eğitim veren pek çok üniversite, giderek artan sayıda dersini İnternete kaydırma çalışması yaparken, 1998 yılından itibaren eğitimini tamamen İnternet üzerinden yürüten “İnternet Üniversiteleri” faaliyet göstermeye başlamıştır. İnternet üzerinden öğretimi yapılan konulardan biri de tarihtir. İnternet üzerinden erişilebilen geniş tarihi veri arşivleri, bu derslerde kullanılan malzemeyi sağlamaktadır [2] . Bu tür arşivlerin oluşturulması artan bir hızda sürdürülmektedir Konunun metodolojik ve pedagojik yönü de giderek daha çok ilgi çekmekte ve tartışılmaktadır. İngiltere branşının 14-16 Eylül 1999’da Londra’da yapılan yıllık konferansında (ki bu konferanslara çoğu İngiltere’den olmak üzere ortalama 150-200 kişilik katılım olmaktadır) ele alınan konulardan ikisi, “bilgisayar ve İnternet’in tarih yazıcılığı üzerindeki etkisini değerlendirme” ve “bilgisayar ve İnternet temelli tarih öğretimine pedagojik yaklaşımlar”dır. Ayrıca, konuya eğilen makale sayısı da giderek artmaktadır [3] . Türkiye’de İnternet ve eğitim konusuna gelince. Bu çerçevede, yukarıda sözü edilen YÖK projesi uyarınca kurulan ODTÜ Enformatik Enstitüsü'nün yaptığı çalışmalar kayda değer niteliktedir. Burada, 1998 yılı içerisinde İnternet üzerinden deneme amaçlı bir Bilgisayar Grafikleri Dersi verilmiştir. Ayrıca, ODTÜ Kampusu içinde verilmek üzere Bilgisayar Grafikleri, Görüntü işleme ve Genel Kimya dersleri hazırlanmakta olduğu ve bunların daha sonra diğer üniversitelere de sunulmasının planlandığı bildirilmektedir. Benzeri faaliyetlerin kısa zamanda diğer üniversitelere de yaygınlaşması beklenmelidir. Nitekim, Hacettepe Üniversitesi’nde de ODTÜ Enformatik Enstitüsü’ne benzer amaçlarla bir Bilgi Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin kuruluş çalışmaları başlatılmış bulunmaktadır. Bu Merkezde, bu satırların yazarının da önerisiyle İnternet üzerinde verilmesi düşünülen derslerden ikisi Bilim Tarihi ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi’dir -------------------------------------------------------------------------------- Bu makale, orijinal olarak, 14-15 Aralık 1998 tarihlerinde H. Ü. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü tarafından düzenlenen “Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersi Yöntem Semineri”nde sunulan bildirinin genişletilmiş şeklidir ve Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 47 (Temmuz 2000), 615-635'de basılmıştır. Özet Bu makalede, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi (AİT) dersinde öğrenme verimini dramatik olarak arttıracak İnternet’e dayalı bir sistem tasvir edilmektedir. Makalede, İnternetin Türkiye'de ve dünyada gelişimi ve genel olarak eğitim, özel olarak da tarih eğitiminde kullanılışı ile ilgili arkaplan bilgisi verildikten sonra, İnternete dayalı bir AİT öğretiminin öğrenme verimini nasıl arttıracağına ilişkin örnek bir çalışma gösterilmektedir. Daha sonra ise böyle bir eğitimin yapılabilmesi için bir topoloji ve bu topolojide kendileri için öngörülen fonksiyonları yerine getirebilmeleri için AİT Enstitülerinin yeniden yapılandırılması konusu ele alınmaktadır. Makalede, anlatılan sistemin bütünüyle uygulanması halinde, bunun AİT dersi öğretiminde bir İnkılap yapılması anlamına geldiği ve bunun da yan ürün olarak, Türkiye'de bilgi teknolojisinin yaygın kullanımına yol açabileceği sonucuna varılmaktadır. Anahtar Kelimeler: İnternet'e Dayalı Öğretim, Asenkron Öğrenme, İnternet ve Tarih Öğretimi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi. Abstract This paper describes an Internet based system of learning which could improve the learning productivity dramatically in the course, the History of the Turkish Revolution (HTR). The paper describes firstly, some basic concepts about the Internet and its development in the world and in Turkey; and its use in teaching in general and in history teaching in particular. Secondly, a case study is presented in order to demonstrate how such a system could improve learning productivity. Lastly, the paper presents a topology of a system which would make it possible to carry out such a learning and teaching activity together with some ideas about restructuring of the Institutes of HTR to enable them to perform the new functions required of them in the system. The paper concludes that a full implementation of the system would mean a revolution in teaching of HTR and this would lead, as a by product, to a widespread use of information technologies in Turkey, which in itself would be an important development. Keywords: the Internet Based Teaching, Asynchronous Learning, Internet and History Teaching, History of Turkish Revolution. Giriş Bu makalede, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi (AİT) dersinde öğrenme verimini dramatik olarak arttıracak İnternet’e dayalı bir sistem tasvir edilmektedir. Bu, öğrenci merkezli bir sistemdir; sistemde vurgu öğretimde değil, öğrenmededir. Makale, dört bölüm halinde düzenlenmiştir. Birinci bölümde, İnternet’in dünyada ve Türkiye’de gelişimi üzerinde kısaca durulmaktadır. İkinci bölümde, İnternet’in dünyada ve Türkiye’de bir eğitim aracı olarak kullanımına yer verilmektedir. Üçüncü bölümde, İnternet’e dayalı AİT öğretiminin (kısaca, Asenkron AİT), öğrenmede verimlilik artışını nasıl sağlayabileceğine ilişkin bir örnek çalışma gösterilmektedir. Sonuncu bölümde ise, Asenkron AİT topolojisi tasvir edilmekte ve bu topolojide kendileri için öngörülen fonksiyonları yerine getirebilmeleri için AİT enstitülerinin yeniden yapılandırılması konusu üzerinde durulmaktadır. İnternet’in Dünyada ve Türkiye’de gelişimi Bilgisayarların birbirleriyle veri alışverişi ve ortak iş yapacak biçimde bağlanması ile oluşan bilgisayar ağlarının toplamına, İnternet adı verilmektedir. 1990 yılından itibaren dünya çapında yaygınlaşmaya başlayan İnternet, bilgiye ve bilgisayar kaynaklarına global erişim sağlaması dolayısıyla kısa sürede hızlı gelişme göstermiştir. İnternet’e bağlanma maliyeti düşmüş, güçlü ve kullanımı kolay programlar, İnternet vasıtasıyla iletişim kurmayı, bilgi erişim ve yayıncılığı herkese açık bir imkan haline getirmiştir. Bir İnternet uygulaması olan World Wide Web (kısaca Web), multi-medya verilerin (metin, ses, resim, film) tek bir sistemle bütünleşik bir biçimde yayılmasına ve erişilmesine imkân vermesiyle, İnternet kullanıcı sayısında ve İnternet’te yayınlanan bilgi miktarında patlamaya yol açmıştır. İnternet, orijinal olarak bilim adamları arasında hızlı iletişim ve bilgi paylaşımını gerçekleştirmek üzere tasarlanmış olmakla birlikte, daha sonra ticari ve diğer amaçlar için de kullanılmaya başlanmıştır. Giderek de gündelik hayatla daha çok bütünleşmektedir. Gerçekten de, İnternet'e bağlı bilgisayarlar arasında her gün bilim, ticaret, eğlence vs. gibi konularla ilgili belki binlerce kütüphanelik bilgi akışı gerçekleşmektedir. İnternet’in giderek daha çok kullanıldığı alanların başında ise eğitim gelmektedir. İnternet, Türkiye’ye 1994 yılında OTDÜ ve TÜBİTAK’ın işbirliği ile geldi. Türkiye’de İnternet’in gelişmesi açsından iki önemli projeden söz edilebilir. Bunlardan birincisi, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yürütülen Ulusal Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) projesidir. Ulusal Ağ (ULAKNET) ve Ulusal Bilgi Merkezi (UBİM) adlı iki kısımdan oluşmaktadır. Bu projenin ULAKNET kısmı göreli olarak kısa sayılabilecek bir sürede, Türkiye’deki bütün üniversiteleri bir omurga üzerinden birbirlerine ve oradan İnternet’e bağlaması bakımından başarılıdır. Ancak, UBİM için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Nitekim, bu yazının yazıldığı sırada UBİM’in İnternet üzerinden kullanıma sunulmak üzere hazırladığı veya İnternet üzerinden kullanıma sunulmasına aracılık ettiği tek bir “ulusal” veri tabanı (bilgi bankası) dahi bulunmamaktaydı. İkinci proje, Türkiye Üniversiteleri İçin Bilişim Eğitimi Programları Geliştirilmesi Projesi adı altında Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) tarafından yürütülmektedir. Bu proje, tüm disiplinlerdeki üniversite öğrencilerinin bilgisayar okuryazarı olmalarını ve bunların bir kısmının kendi alanlarında yazılım geliştirebilecek düzeye getirilmelerini amaçlamaktadır. Buna göre, üniversiteler genelinde yaygın bilgisayar eğitimi ile ilgili bir zorunlu ve bir dizi de seçmeli ders önerilmektedir. Derslerin verilmesini temin ve koordine etmekten sorumlu olmak üzere de rektörlüklere bağlı disiplinler arası destek bölümü niteliğinde Enformatik Bölümlerinin kurulması planlanmaktadır. Bu bölümlere eleman yetiştirmek amacıyla da, 1997 yılı içinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bünyesinde Enformatik Enstitüsü kurulmuş ve 1997 Eylül ayında eğitime başlayan Bilişim Bilimleri yüksek lisans programına diğer üniversitelerden elemanlar sınavsız olarak alınmaya başlanmıştır. Proje hedefleri doğrultusunda, operasyonel, teknolojik ve ekonomik olurluklar göz önüne alınarak bazı öneriler geliştirilmiştir. Söz konusu bu öneriler hakkında ayrıntılı bilgi YÖK web sitesinde bulunabilir, dolayısıyla bunlar üzerinde burada durulmayacaktır. Ancak, burada vurgulanması gereken önemli nokta, enformatik derslerinin verilmesiyle ilgili olarak, önerilen temel yaklaşımdır. Buna göre, dersler her bölümün kendi elemanlarınca verilecektir. Ayrıca, asenkron olarak İnternet üzerinde verilmesi seçeneği üzerinde de durulmuştur. Her üniversitenin derslerin verilebilmesi için gerekli bütçe ve kadroları edinmede kademeli bir geçiş planı yapması ve derslerin de değişik bölümlerde kademeli olarak açılması tavsiye edilmektedir. Yeni bir gelişme olarak, YÖK, 14 Ocak 2000 tarihinde yayınladığı bir yönetmelikle, İnternet’e dayalı uzaktan eğitim projelerine destek vermeye başlamıştır. Üniversitelerarası İletişim ve Bilgi Teknolojilerine Dayalı Uzaktan Yükseköğretim Yönetmeliği’nin amaçları, 1-Üniversitelerin eğitim-öğretim olanaklarının paylaşılmasını sağlayarak üniversiteler arasında akademik yardımlaşmayı kolaylaştırmak; 2- bilgi ve İletişim teknolojilerinin sağlandığı etkileşimli ortam, çoklu ortam olanakları ve sınırsız bilgiye ulaşabilme özellikleri sayesinde eğitimin etkinliğinin artırılması; ve 3- yükseköğretimi yeni öğrenci kitlelerine yaygınlaştırmak ve verimini artırmaktır.
![]() |
|
![]() |
![]() |
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
![]() |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|