CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI) BEYLİĞİ (1292-1461)


CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI) BEYLİĞİ (1292-1461)

Candaroğulları Beyliği Anadolu beylikleri arasında Karamanoğulları Beyliği'nden sonra en uzun ömür süren beylik olmuştur. Kastamonu ve çevresinde kurulan Candaroğulları Beyliği sülalenin altıncı hükümdarı İsfendiyar Beye nispetle İsfendiyaroğulları Beyliği diye de anılmaktadır.

Ailenin ilk reisi Şemseddin Yaman Candar, Selçuklu ümerasından olup hizmetlerine karşılık Kastamonu ve etrafı kendisine verilmiştir. 1292 yılında Oğlu Süleyman Paşa Kastamonu'da bir beylik kurmaya muvaffak olmuştur. Bilahare Sinop ve Safranbolu'yu da alarak kuvvetlenen Süleyman Paşa bir müddet İlhanlılara itaat eder gibi gözükmüştür. Bu beyliğin tam bağımsız hale gelmesi, İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han'ın vefatından sonrasına rastlamaktadır.

Candaroğulları Beyliği ve Osmanlı Beyliği arasındaki ilk münasebetler Celaleddin Bayezid Bey zamanında başlamıştır. Osmanlı tarihçilerinin kötürüm Bayezid olarak bahsettikleri Candaroğulları Beyliği'nin hükümdarı Celaleddin sert ve haşin tabiatlı bir kişilik özelliğine sahip olmuştur. Kötürüm Bayezid'in haşin tabiatı yüzünden Candaroğulları Beyliği komşuları ile mütemadiyen anlaşmazlıklara düşmüştür.

Kötürüm Bayezid'in İskender adındaki oğlunu veliaht ilan edeceğinden kuşkulanan öteki oğlu Süleyman Paşa babasına karşı silahlı muhalefete geçmiştir. Bu arada Osmanlıların yardımını temin edebilmek için de Orhan Gazi'nin oğlu Süleyman Paşa'nın kızı ile evlenmiştir. Osmanlıların yardımı sayesinde babası Kötürüm Bayezid'i Kastamonu'yu terke mecbur bırakmıştır. Kötürüm Bayezid Kastamonu'yu terk edip Sinop'a yerleşirken, oğlu da Kastamonu'ya hakim vaziyete geçtiği cihetle, Candaroğulları Beyliği'ni ikiye ayırmıştır.

Kötürüm Bayezid 1385 yılında vefat edince oğlu İsfendiyar Bey, Candaroğulları Beyliği'nin Sinop kanadına hükümdar olmuştur. İlk zamanlarında Osmanlılarla iyi geçinen II. Süleyman Bey bilahare bu tavrını değiştirdiğinden Yıldırım Bayezid ile çarpışmak durumunda kalmıştır. 1392 yılında yapılan harpte yenilerek vefat etmiş ve Candaroğulları Beyliği'nin Kastamonu toprakları Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir.

Sinop'ta hüküm süren İsfendiyar Bey'in hakimiyeti devam etmiştir. 1402 Ankara muharebesini müteakip ise, Timur'un müsaadesiyle İsfendiyar Bey Kastamonu'dan Samsun'a kadar olan Candaroğulları Beyliği'nin eski topraklarına yeniden sahip olmuştur.

Ankara savaşının sarsıntıları atlatılmaya çalışılırken Çelebi Sultan Mehmet zamanından itibaren Candaroğulları Beyliği ile Osmanlı Devleti arasındaki mücadele yeniden başlamıştır. II. Murad zamanında çatışmalar şiddetlenmiş ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet zamanında izlenen akıllı politikalar sonucunda savaşsız bir şekilde Candaroğulları Beyliği fiilen son bulmuş ve Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Ellerinize sağlık