Diktatörler hakkında

İspanya, İspanyolca konuşan 17 Katolik Latin Amerika devletinin ana (veya baba) yurdudur. Hepsi 19. asır ortalarında İspanya’dan ayrılıp devlet oldular. Bugünlerde Venezuela’nın diktatör başkanı aşırı sosyalist Chavez, Madrid’e resmi ziyaret yaptı.
Diktatörlere zerre kadar sempatim yoktur. Tarihçi olarak, çoğunlukla milletlerinin başına açtıkları belâyı, devletlerini nasıl gerilere, hattâ yıkıntı ve çöküntüye götürdüklerini biliyorum. Diktatör, (Gayri meşru ve zor kullanarak devletini ele geçirip keyfince yöneten kişi) şeklinde tarif edilebilir. Şahsî iktidarı boyunca gittikçe manyaklaşır. Liberalleşenleri azdır.
Yeni Dünya olan Amerika’nın Latin kesimi, 1820’lerden beri, tipik diktatörlerle dolup taşar. Zamanımızda karakteristik örneği Castro’dur ki, hür ve zengin bir ülke olabilecek Küba’yı yoksul insanların zindanı hâline getirdi. Nüfusun yarısını adadan kaçmaya mecbur etti. Turistler, en ucuz hoşça vakit geçirdikleri tecrîd edilmiş alanların Küba’sını görüp, bütün adayı Kalipso ülkesi sanarak dönerler.
Castro, Beş parasız bir devrimci idi. Bugün 900 milyon dolar sahibidir. Dünyadaki en zengin devlet başkanıdır (tabiatıyla, devlet kurucu hanedanlarının nice asırlık servetlerine mâlik hükümdarlar hariçtir). Castro, kardeşini halefi atadı. Ama Castro’dan sonra, o derecede ilkel bir komünist rejim devam etmez. Bütün kıt’alara paralı gerillalar göndererek Arz’ı komünistleştireceğini sanan Küba da dehşet uykusundan uyanacak, demokrasi şerbetini yudumlamaya başlayacaktır.
Chavez şimdi, Castro’nun yerini almaya hevesleniyor. İspanya Kralı’nın yanında terbiyesizlik edince Juan Carlos ayağa fırlayıp toplantıyı terk etti. Milletlerarası ilişkilerde tarihe geçecek emsali nadir bir olaydır.
Gerçi Castro gibi Chavez de ABD tahakkümüne bayrak açarak iktidara geldi. Ama ABD karşıtlığının liderliğini Ahmedinecad kimselere kaptırmaz. ABD karşıtlığının alternatifi zaten, insanlığın yüz karası komünist rejim olamaz. Komünizm, hangi ülkeye mutluluk getirdi ki?..

Durum
Yılmaz Öztuna