Eski zamanların birinde...Gencecik bir veliaht, babasi ölünce Iran tahtina çikmis.
Ülkesini iyi yönetmek için dünya tarihini ögrenmek istemis.
Ünlü, ünsüz ne kadar bilgin varsa sarayina çagirmis.
Demis ki: - Bana dünya tarihini yaziniz. Okuyup ögreneyim, ülkemi ona göre dogru dürüst yöneteyim.
Bilginler: - Buyruk sizin sultanim, demisler ve çalismak için dagilip gitmisler.
Bir yil... Üç yil... Bes yil... On yil... Yirmi yil...
Bilginlerden ses seda yok.
***
Iran Sahi, yeniden haber salmis bilginlere:
- Ne oldu dünya tarihi? Okuyup ögrenecek, ülkeyi ona göre yönetecektik...Tez getirin arastirmalarinizi, incelemelerinizi, çalismalarinizi,yazdiklarinizi...
Bilginler, kirk deve yüklü kitapla yola çikip saraya gelmisler:
- Arastirdik, inceledik, çalistik, yazdik. Buyurun iste kirk deve yükü kitap, demisler.
Sah: - Benim, demis, kirk deve yükü kitabi okuyup ülkeyi ona göre
yönetmeye zamanim yok. Siz bunu biraz kisaltin da öyle getirin...
Ve yine bir yil geçmis...Üç yil... Bes yil... On yil...
***
Sah, merak edip duruyormus dünya tarihini...
Sonunda bilginler, kirk deve yükü kitabi iki deve yüküne indirmisler.
Saraya gelip, yillarca sürmüs olan arastirmalarinin, incelemelerinin,çalismalarinin özetini Sah a sunmuslar...
Sah:
- Yok, demis; bunlari okumaya da zamanim yetmez. Siz gidin, bunlarin özetini de çikarip öyle gelin...
***
Yine aradan yillar geçmis...
Sah yaslanmis. Dünya tarihini ögrenemeden ülkesini yönetmek zorunda kaldigi için
üzgün, bilginlere bir haber daha salmis.
- Ne oldu bizim dünya tarihinin özeti?
Bu kez bilginler bir esek yükü kitapla gelmisler.
Sah, dökülmüs saçlari ve ak sakaliyla kitaplara bakmis:
- Vakit yetmeyecek, demis. Siz bunun da özetini çikarip öyle gelin.
***
Bir yil... Üç yil... Bes yil...
Sah, ölüm yatagina düsmüs.Dünya tarihini ögrenemeden ülkesini yönettigi için kendisini
suçluyor, sayiklamali karabasanlar içinde, "Su dünya tarihini ögrenemeden sahlik etmenin utanciyla ölüp gidecegim, ne yazik" diyormus.
Derken efendim...
Bilginlerin pir - i fanisi, koltugunun altinda bir kalin kitapla çikagelmis.
- Sultanim, dünya tarihini özetleye özetleye bu kitaba indirdik, demis.
Ama Sah, son nefesini vermek üzereymis:
- Onu da okumaya vakit kalmadi, demis. Hiç degilse bana su dünya
tarihini, sözlü olarak kisaca kulagima anlatin. Ögrenmeden ölmüs olmayayim.
Bilginlerin pir - i fanisi, Sah in kulagina egilmis:
- Dünya tarihinin özeti sudur, demis.
Dogdular, acı çektiler ve öldüler.

okunmaya değer bir hikaye