CHP Lideri Deniz Baykal, partide ‘değişim, yenileşme’ isteyen görüşlere, alternatif sol bir siyasetin Türkiye’de muhalefete iktidar yolunu açabileceği düşüncesine tümüyle kapanarak kurultaydan ‘tek adam’ olarak çıktı.

Kurultaydan, CHP yönetimini Sovyet politbürosuna benzeterek Soğuk Savaş dönemi yöneticilerine haksızlık yaptığım duygusuyla ayrıldığımı itiraf etmeliyim. Farklı fikirlere ve adaylık yarışına izin vermeyen bu ‘sistem’ parti içi muhalefeti tasfiye anlayışının ötesinde Ortaçağ’ı çağrıştıran bir siyasi ‘engizisyon’a dönüşmüş. Baykal, 1990’lardaki fikirleriyle kurultaya katılmış olsa, ‘aforoz’ edilirdi!

Deniz Baykal, 1991 yılında İsmail Cem ile birlikte SHP’de Erdal İnönü’ye bayrak açıp ‘Yeni Sol’ adıyla muhalefet hareketi başlattıklarında ortak imzayla bir kitap yayımlamışlardı. Hatırlıyorum, rahmetli Cem’in Oran’daki evindeydik; İsmail Cem ve Deniz Baykal büyük bir coşkuyla ‘soldaki tıkanmışlığı’ aşma düşüncesini, mücadelesini anlattılar. Kitabı imzalayarak verdiler.

Sunuş yazısında, sosyal demokrasinin Avrupa’da kazandığı ivme anlatılıyor, Doğu blokundaki değişimin (Berlin Duvarı yıkılmış, Sovyetler dağılmak üzere) Türkiye’de gerilme sürecinde olan sosyal demokrasinin de önünü açacağı savunuluyordu. Baykal’ın kurultayda bugün Doğu Avrupa’yı da bir ‘demokrasi projesi’ olarak içine alan AB sürecinden söz ederken, yüzyıl geriye giderek ‘eski düşmanlıkları’ günümüze taşıması ‘ideolojik’ kaymanın, soldan sağa savrulmanın hazin sonucuydu.

1991’de neler yazmış, neleri savunmuş Baykal:

“Yenilikçi akımlar milli mücadeleye öncülük etti. Büyük Atatürk, Türkiye’ye çağ değiştirdi. Yenilikçi hareket cumhuriyeti kurdu, demokrasiyi gerçekleştirdi.

1960’lar dünyası ve Türkiye’si, bu tarihsel yenileşme akımına sol bir boyut kazandırdı; hareketi çok daha geniş biçimde halka açtı. CHP içinde başlayan, kadrodan partiye, partiden halka yayılan sol içerikli yenileşme rüzgârı tüm toplumu etkiledi. CHP’yi, ‘devlet partisi’, ‘eşrafın ve seçkinlerin partisi’ olmaktan uzaklaştırdı.

Sadece geçmiş kazanımların savunuculuğuyla yetinemeyiz.Daha az geçmişin, daha çok geleceğin partisi olacağız.
Düzenin değil, değişimin partisi olacağız; solculuğumuza ve demokratlığımıza daha çok sahip çıkacağız.

SHP içinde ‘düşünce temeli’nde bir akımı oluşturduk. Dünyadaki bütün sosyal demokrat partilerin uyguladığı siyaset biçimi, üslubu budur. Parti çerçevesinde değişik düşünce akımlarının oluşması, siyasetin ‘isim’ değil, ‘düşünce’ temelinde gelişmesi.”

CHP, iktidar iddiası ve vizyonunu kaybettikçe nerelere sürüklendi. ‘Eski Baykal’, kurultayda sıfır çekerdi



Derya Sazak