1-Eti Maden İşletmelerinin özelleştirilmesi, bor madenlerinin de bu konuya bağlı olarak satılması hakkında bilgi verir misiniz?

Son günlerde özellikle internet ortamında yer alan bazı haberlerde; bor madenlerinin özelleştirileceği, alıcısının ve fiyatının da şimdiden belli olduğu, Amerikalılara satılacağı ve 40 milyon dolara peşkeş çekileceği iddia edilmektedir.

Bilindiği üzere; bor madenlerinin aranması ve işletilmesi 2840 sayılı Yasa gereği Devlet eliyle yapılmakta olup, bunun ile ilgili bütün faaliyetler Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından yerine getirilmektedir. Ayrıca, 05.06.2004 tarihinde yürürlüğe giren Maden Kanununda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 5177 sayılı Kanunun 22. maddesinde "2840 sayılı Kanun hükümleri saklıdır. Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce bulunmuş ve sonra bulunacak bor madenlerinin aranması ve işletilmesi 2840 sayılı Kanun hükümlerine tabidir." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan Kanun hükümlerinden de anlaşılacağı üzere Genel Müdürlüğümüz uhdesine verilen bor madenlerinin aranması ve işletilmesi faaliyetlerinin herhangi bir ülke, firma ve şahsa satılması veya devredilmesi gibi bir durum söz konusu olmayıp, bu konuda yürütülen herhangi bir çalışma da mevcut değildir.

Bu nedenle; Teşekkülümüzü yıpratmaya, kamuoyunu yanlış bilgilendirme ve yönlendirmeye yönelik maksatlı ve gerçekle ilişkisi olmayan haber ve yorumlara itibar edilmemesi, kamuoyuna saygıyla duyurulur.

2-Eti Maden İşletmelerinin özerkleşmesi konusunda bilgi verir misiniz

1 Kasım 2006 Tarihli ve 26333 Sayılı Resmi Gazete - (Mükerrer);

“19 Ekim 2006 Gün ve 26324 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanan 16 Ekim 2006 Gün ve 2006/11105 sayılı 2007 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Karar ekine göre,” Eti Maden İşletmeleri özerk bir yapıya kavuşturulacak olup Eti Maden İşletmelerinin, dünya pazarında rekabet edebilme yeteneği açısından hızlı kararlar üretebilen, dinamik ve kendini yenileyebilen bir organizasyon yapısına kavuşturulması amaçlanmaktadır denilmektedir. Bu bağlamda Eti Maden İşletmelerinin özelleştirilmesi söz konusu değildir.

Ülkemizde bor kaynaklarından yeterince yararlanılabilmesi için, bor madenciliği ve bor ürünleri alanında yapılacak yatırımlarla mümkün olduğunca uç ürün üretimi sağlanacak, bor ürünlerinin kullanım alanlarının çeşitlendirilmesine yönelik araştırma projeleri yürütülecektir.

3- Dünya Bor Rezervleri ne kadardır?

DÜNYA BOR REZERVLERİ
Küresel ölçekte bor madeni yataklarının dağılımı volkanik faaliyetlerle iklimsel durumun uygun kompozisyonuna bağlı olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle bor madeni yatakları dünyanın dört bölgesinde yer almaktadır. Bu bölgeler;

- Güney-Batı ABD’nin Mojave Çölü
- Güney-Merkezi Asya’da Alpine Kuşağı (Türkiye’nin yer aldığı)
- Güney Amerika’nın Andean Kuşağı
- Doğu Rusya’dır.

4-Dünya bor üretimi ne kadardır?

2005 yılı itibarıyla Dünya Bor madeni üretiminin %70’i Türkiye, ABD ve Rusya’da, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Rio Tinto Minerals ve Bor şirketlerince gerçekleştirilmiştir.


5- Bor madeninin kullanıldığı yerler nerelerdir?

BOR KULLANIM ALANLARI


İnşaat-Çimento Sektöründe

Mukavemet artırıcı ve izolasyon amaçlı (Daha sağlam, hafif ve depreme-ısıya dayanıklı binaların yapılmasında, yalıtımda).

Cam Elyafı

Hafifliği, fiyatının düşüklüğü, gerilmeye olan direnci ve kimyasal etkilere dayanıklılığı nedeniyle plastiklerde, sınai elyaf v.b. de, lastik ve kağıtta yer edinmiş olan cam elyaf, kullanıldığı malzemelere sertlik ve dayanıklılık kazandırmaktadır. Böylece sertleşmiş plastikler otomotiv, uçak sanayilerinde, çelik ve diğer metalleri ikame etmeye başlamıştır. Ayrıca spor malzemelerinde de (kayaklar, tenis raketleri v.b.) kullanılmaktadır.

Ahşap Koruma

Bakteri ve çürümeye karşı koruyucu ve alev geciktirici olarak kullanılmaktadır.

Yanmayı Önleyici (Geciktirici) Maddeler

Borik asit ve boratlar selülozik maddelere, ateşe karşı dayanıklılık sağlarlar. Tutuşma sıcaklığına gelmeden selülozdaki su moleküllerini uzaklaştırırlar ve oluşan kömürün yüzeyini kaplayarak daha ileri bir yanmayı engellerler.
Bor bileşikleri plastiklerde yanmayı önleyici olarak giderek artan oranlarda kullanılmaktadır. Bu amaç için kullanılan bor bileşiklerinin başında çinko borat, baryum metaborat ve amonyum fluoborat gelmektedir.

Nükleer Uygulamalar
Atom reaktörlerinde borlu çelikler, bor karbürler ve titanbor alaşımları kullanılır. Paslanmaz borlu çelik, nötron absorbanı olarak tercih edilmektedir. Yaklaşık her bir bor atomu bir nötron absorbe etmektedir.
Atom reaktörlerinin kontrol sistemleri ile soğutma havuzlarında ve reaktörün alarm ile kapatılmasında (B10) bor kullanılır.
Ayrıca, nükleer atıkların depolanması için kolemanit kullanılmaktadır.

Metalurji
Boratlar yüksek sıcaklıklarda düzgün, yapışkan, koruyucu ve temiz, çapaksız bir sıvı oluşturma özelliği nedeniyle demir dışı metal sanayiinde koruyucu bir cüruf oluşturucu ve ergitmeyi hızlandırıcı madde olarak kullanılmaktadır.
Bor bileşikleri, elektrolit kaplama sanayiinde, elektrolit elde edilmesinde sarf edilmektedir. Borik asit nikel kaplamada, fluoboratlar ve fluoborik asitler ise; kalay kurşun, bakır, nikel gibi demir dışı metaller için elektrolit olarak kullanılmaktadır.
Alaşımlarda, özellikle çeliğin sertliğini artırıcı olarak kullanılmaktadır. Bu konuda ferrobor oldukça önem kazanmıştır. Çelik üretiminde 50 ppm bor ilavesi çeliğin sertleştirilebilme niteliğini geliştirmektedir.

Otomobil Hava Yastıkları, Antifriz
Bor hava yastıklarının hemen şişmesini sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Çarpma anında, elementel bor ile potasyum nitrat toz karışımı elektronik sensör ile harekete geçirilir. Sistemin harekete geçirilmesi ve hava yastıklarının harekete geçirilmesi için geçen toplam zaman 40 milisaniyedir. Ayrıca otomobillerde antifriz olarak ve hidrolik sistemlerde de kullanılmaktadır.

Sağlık
BNCT (Boron Neutron Capture Therapy) kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Özellikle; beyin kanserlerinin tedavisinde hasta hücrelerin seçilerek imha edilmesine yaraması ve sağlıklı hücrelere zararının minimum düzeyde olması nedeniyle tercih nedeni olabilmektedir.
Metabolizmadaki bor, kalsiyum, magnezyum ve fosfor dengesini ayarlar. Sağlıklı kemiklerin oluşumuna, kasların ve beyin fonksiyonlarının gelişimine yardım eder.

Füze/Uçuş Yakıtları
Bor kimyasalları özellikle füze yakıtı olarak kullanılmaktadır. Sodyum tetraborat, özel uygulamalarda yakıt katkı maddesi olarak kullanılmaktadırlar.

Atık Temizleme
Sodyum borohidrat, atık sulardaki civa, kurşun, gümüş gibi ağır metallerin sulardan temizlenmesi amacıyla kullanılmaktadır.

Borlu Katı Yakıtlar/Hücre Yakıtları/(Fuel Cells)
Son günlerde sodyum borohidritinin kullanıldığı, sodyum borohidrattan enerji üreten hücre yakıtıyla ilgili çalışmalar hız kazanmıştır. Sodyum borohidratın kimyasal bağlarında hidrojen mevcut olup, katalist hidrojeni açığa çıkarmakta veya elektrik üretmektedir. Bu üretim de temel prensip ise su ile boraksın reaksiyonudur. Bu reaksiyondan üretilen hidrojen direk içten yanmalı motorlara beslenebilir veya hücre yakıtlarında kullanılabilirler.

Enerji Üretimi ve Isı Depolama
Bor, demir ve nadir toprak elementleri kombinasyonu (METGLAS) % 70 enerji tasarrufu sağlamaktadır. Bu güçlü manyetik ürün; bilgisayar disk sürücüleri, otomobillerde doğru akım-motorları ve ev eşyaları ile portatif güç aletlerinde kullanılmaktadır.
Son yıllarda , borların piller/aküler de kullanılması ile maliyetler düşürülmüş ve çevre dostu piller/aküler üretilmeye başlanmıştır.

DİĞER

· Fiber Optik
· Kozmetik
· Kauçuk ve Plastik Sanayii
· Fotoğrafçılık
· Patlayıcı Maddeler (havai fişek vb.)
· Antifirizler, hidrolik yağlar
· Petrol Boyaları, yanmayan ve erimeyen boyalar, tekstil boyaları
· Zımpara ve aşındırıcılar
· Kompozit malzemeler
· Manyetik cihazlar
· İleri Teknoloji Araştırmaları (moleküler biyoloji vb.)
· Mumyalama