Forex, ülkemizde büyük bir yatırımcı kitlesi ile faaliyet gösteren küresel piyasalardan birisiydi. Buna karşın yatırımcıların kar/zarar oranları arasında büyük bir fark bulunuyordu. Zarar oranının artması sonucunda 10 Şubat 2017 tarihinde piyasaya yeni düzenlemeler getirildi.

50 bin lira ve muadili döviz ile başlangıç yapma zorunluluğu getirilirken, kaldıraç oranları 1’e 10’a kadar düşürüldü. Sonucunda da piyasa işlem yapılamaz hale geldi. Yatırımcının yurt dışına kaçışı engellenmek istenirken, merdiven altı FX şirketleri türedi. Peki, mevcut durum değerlendirildiğinde yeni bir iyileştirme gelir mi? Piyasaya nereye gidiyor?

Forex Tebliği İşe Yaradı mı? Neler Değişti?



Tebliğin ortaya ilk çıktığı anda, yatırımcılar büyük bir şok yaşadılar. Sonuçta her yatırımcı 100 dolar ile işlem yapmıyordu. Büyük teminatlarla işlem yapan ve iyi kar oranına sahip yatırımcılar da bulunuyordu. Büyük – küçük her tür yatırımcıya uygulanan tebliğ sonrasında ya tebliğe uymaları ya da pozisyonlarını kapatarak piyasadan çekilmeleri istendi.

Forex piyasasının yeni tebliği ile Türk yatırımcılar, piyasadan uzaklaşmaya ve bazıları yurt dışı firmalarla işlem yapmaya başladı. Ardından yurt dışı yatırımları ve yatırımcının kaçışı önlenmek istendi. Elbette bu konuda çok başarılı olunamadı. Büyük yatırımcılar çoktan pozisyonlarını yabancı şirketlere taşırken; uluslararası faaliyet gösteren aracı kurumlar, yatırımcılarını Londra gibi merkezlerine çekmek istedi. Ardından bu konu için de yaptırımlar uygulandı ve Destek FX gibi birçok aracı kuruma ceza kesildi.

Yurt dışına çekilmeye çalışılan yatırımcılar, büyük olanlardı diyebiliriz. Küçük yatırımcıların birçoğu yeni bir tuzağa doğru ilerledi. Mantar gibi türeyen merdiven altı forex şirketleri ortaya çıktı ve yatırımcıyı kandırmaya başladı. Sonucunda da durum, düzenleme öncesine göre çok daha kötü oldu.

Düzenleme hiçbir işe yaramazken, küçük ve bilinçsiz yatırımcıların kayıp oranları arttı. Yaptıkları iş, yayınlanan tebliğlere bağlı olarak yasak olduğu için hiçbir işlem de uygulanamadı. Sadece merdiven altı FX şirketlerinin sitelerine giriş yasağı getirildi; ama VPN ve farklı domainler alınarak yollarına devam ettiler. Örneğin; Klas FX1, 2, 3, … vb. şekilde farklı domainlere yönlendirme yapılarak, faaliyet göstermeye devam ettiler. SPK tarafından son yasaklananlar listesine göz attığımızda bunu açıkça görebiliyoruz.

Forex piyasasına getirilen tebliğ sonrasında kar/zarar oranlarına baktığımızda, pek değişiklik görmüyoruz. Yine kayıp oranı, kazanç oranından fazla. Forexe getirilen düzenlemenin gerekçelerinden birisi de dolar tarafında spekülasyon yapılmasıydı. Yani dolardaki yükseliş forex piyasasına bağlanmıştı.



Dolar, forex tebliğinden 1 gün önce 3,6199 liradan işlem görüyordu. Tebliğden 1 ay sonra dolar, 3,7114 liradan işlem görmeye başladı. Tebliğ sonrasında görülen en düşük seviye ise 12 Ekim 2017 tarihinde 3,4026 lira oldu. O zamana kadar dolar 3,60 – 3,75 lira bandında dalgalandı. Dolar 2017 yılını ise 3,9576 liradan kapattı. Tebliğin birinci yıl dönümü olan 10 Şubat 2018 tarihinde ise dolar kuru, 3,8007 liradan işlem görüyordu.

Kısaca uygulanan tebliğin 2 ana nedeni; dolardaki spekülatif hareketler ve küçük yatırımcının kaybetmesiydi. Sonuca bakıldığında dolardaki yükseliş hızlı bir şekilde devam ederken, küçük yatırımcı dolandırıcıların kucağına düşmüş durumda. Ayrıca aracı kurumların küçülmeye gitmesi ve bazılarının da kapanmasıyla binlerce çalışanı işten çıkarttılar. İşsizlik oranlarının arttığı dönemde binlerce kişi daha işsiz kalmış oldu. Ek olarak düzenleme sonrası yaşanan sorunlardan bu yazımızda detaylıca bahsetmiştik.

Forex Piyasasına Yeni Bir İyileştirme Gelir mi?



Tebliğin gerekçeleri üzerine yorum yapmak gerekirse; mevcut durum değerlendirildiğinde yeni bir düzenleme yapılması mümkün görünüyor. Uygulanan yaptırımlar sonucunda küçük yatırımcı, para kazanma arzusuyla dolandırıcıların tuzağına yakalandı ve bu konuda alınan önlemler işe yaramıyor. Eğer bu noktada, forex piyasası için yeni bir iyileştirme söz konusu olursa belki küçük yatırımcı için daha iyi sonuçlar elde edilebilir.

Tüm bunlara karşın küçük yatırımcının kaybetme nedeninin bilinçsizlik olduğu da bir kere daha kanıtlanmış oldu. Çünkü yasaklar, küçük yatırımcıyı engelleyemiyor ve para kazanma isteklerini çok iyi bilen dolandırıcılar farklı bir kimliğe bürünerek işlerini yapmaya devam ediyor. Bonuslar, hediyeler, düşük teminatla ve yüksek kaldıraç oranlarıyla işlem yapma vaadi, küçük yatırımcıyı kendine çekiyor.

Bir kişi yatırım yapmak istiyorsa öncelikle bu konuda bilgi ve deneyime sahip olmalıdır. Ülkemizde finansal okuryazarlık oranı, dünya sıralamasına bakıldığında oldukça alt sıralarda yer alıyor. Bu konudaki eğitim olanaklarının az olması ve kişilerin eğitime gerek olmadığını düşünmesi, girişilen yatırım faaliyetlerinde kötü sonuçlar doğuruyor. Çünkü herkes zengin olmak istiyor; ama “bilgi düzeyim nedir” diye sormuyor. Sadece vaat edilenlere inanıp birden köşeyi döneceklerini düşünüyorlar. Çiftlik Bank vakası ise bunun en büyük kanıtı oldu.

Bu noktada; forex şirketlerinin ve çalışanlarının bir suçu olmadığını da söylemek imkansız. Çünkü bazı firmalar, yüksek yatırımcı sayısına sahip olabilmek ve rekabet için saldırgan bir şekilde bünyesine yatırımcı katma yarışına girdiler. Bilgi ve deneyim düzeylerini test etmeden, kişilere yatırıma zorladılar. Sonuçta zengin olma hayali olan yatırımcılar, bu yarışın kaybeden tarafı oldu. Bir genelleme yapıldığında da forex şirketleri ve çalışanları canavar ilan edildi.

Forex ve yatırımcısı için yapılabilecek en iyi düzenleme; bilgi ve deneyime dayalı bir iyileştirme olacaktır. Ayrıca düzenlemelerin, büyük yatırımcıyı da piyasaya geri getirecek düzeyde olması, “İstanbul Finans Merkezi” projesi kapsamında büyük artı sağlayacaktır. Düzenlemelerde yatırımcıların bilgi ve deneyim sahibi olmadan yatırım yapmalarının engellenmesi, hatta zorunlu eğitimlerin getirilmesi iyi olacaktır. Ülkemizin finansal okuryazarlık oranının yükseltilmesi için yapılacak düzenlemeler, çok daha iyi sonuçlar verecektir.

FX Piyasası Nereye Gidiyor?



Mevcut durum bakıldığı zaman FX, en kazançlı küresel piyasa iken, ülkemizde bitmiştir. VİOP’a yapılan yönlendirmeler ise yatırımcıyı tatmin etmemektedir. Çünkü VİOP; küçük, yavaş ve seans saatleriyle çalışan bir piyasadır. Yatırım aracı çeşitliliği azdır ve forex yatırımcısının alışık olduğu ortama sahip değildir. Forex tebliği sırasında VİOP için de düzenlemeler geldi ve kaldıraç oranları yükseltildi. 1’e 25 oranına yükselen kaldıraç oranları, “forex yerine VİOP kullandırılmaya çalışılıyor” yorumlarını beraberinde getirdi.

Ülkemizde küresel alanda faaliyet gösteren bir piyasanın kısıtlanmış ve yatırım yapılamaz hale getirilmiş olması, uluslararası itibar açısından da pek iyi görülmüyor. Sonuçta neredeyse tüm dünyanın yatırım yaptığı piyasada, Türk yatırımcılar dolandırıcıların kucağına düşmüş durumda.

Daha önce dünyada forex piyasasına benzer şekilde düzenleme getiren ülkeler, sonucun çok daha kötü olduğunu görerek, yeni bir düzenleme getirmiştir. Bunun gibi örneklerin de bulunuyor olması, FX piyasasının ülkemiz için yine en iyi seçeneklerden biri olduğunu bizlere gösteriyor.


Kaynak: http://forexpiyasalari.net/