GERMİYANOĞULLARI BEYLİĞİ (1299-1428)

Germiyanoğulları Beyliği, Anadolu beylikleri içinde kuvvetli sayılacak bir beylik konumunda olmuştur. Germiyan, bir Türkmen aşireti ismi olup bilahare hem aile hemde devlet ismi halini almıştır. Beyliği kuran Germiyan aşireti, önce Malatya taraflarında bir müddet oturmuş, sonra Kütahya ve Denizli yöresine gelmiştir. Beyliğin ne zaman Kütahya'ya kati şekilde yerleştikleri bilinmemektedir. Yalnız 1283 yılından itibaren Germiyanlıların Kütahya'da kuvvetli nüfuzları olduğu görülmüştür.

Germiyanoğullarının ilk reislerinden Ali Aşir Bey ve onun oğlu Yakup Bey Selçuklu emirlerindendir. Germiyanoğulları Beyliği 1299 yılında Kütahya civarında Yakup Bey tarafından kurulmuştur. Germiyan Sultanı unvanını alan Yakup Bey, beyliğini bir hayli kuvvetlendirmiş, Bizanslılarla muharebe etmek üzere Aydınoğlu Mehmet Bey kumandasında sevk ettiği kuvvet ile Ege sahillerine kadar inmiş, Ayasluğ ve Birgi'yi ele geçirmiştir.

Yakup Bey'in ölümü ile yerine geçen Mehmet Bey, Bizanslılardan Simav gölü çevresini ele geçirmiştir. Mehmet Bey vefat edince, Germiyanlılara tabi Aydınoğulları Beyliği ayrılmıştır. Mehmet Bey'in oğlu olup Süleyman Şah ve Şah Çelebi diye anılan Germiyan Hükümdarı, Karamanoğullarının tazyikine maruz kaldığından, onlara mukabil komşusu Osmanlılarla anlaşmak istemiştir.

Bu maksatla kızı Devlet Hatun'u I. Murad'ın oğlu Yıldırım Bayezid'a vererek akrabalık bağı tesis etmiştir. Kızının çeyizi olarak merkezleri Kütahya ile birlikte Tavşanlı, Simav ve Emed'i Osmanlılara terk edip kendisi Kula kasabasına çekilmiştir.

I. Kosova muharebesinde Sultan Murad şehit düşünce Osmanlıların sarsılacağını düşünen Karamanoğulları ve Germiyanlılar Osmanlı topraklarına saldırmaya başlamışlardır. Bu sırada Germiyanoğulları hükümdarı olan II. Yakup Bey, evvelce çeyiz olarak terk edilen toprakları geri almaya başlamışsa da, yıldırım gibi Anadolu'ya yetişen Bayezid, 1390 yılında Yakup Beyi yakalatarak Rumeli'de İpsala kalesine hapsetmiş ve bütün Germiyanoğulları topraklarını ele geçirmiştir.

Dokuz yıl boyunca İpsala'da kalan Yakup Bey 1399 yılında bir yolunu bulup kaçmayı başarmış ve deniz yolu ile önce Suriye'ye oradan da Timur'un yanına sığınmıştır.

Ankara muharebesinden sonra öteki Anadolu Beyleri gibi Yakup Bey de Osmanlıların eline geçmiş olan arazisine Timur'un emir ve müsaadesi ile sahip olmuştur. Timur'un yüksek hakimiyetini tanımış, onun namına para bastırmıştır.

II. Yakup Bey, yeğeni Çelebi Mehmet ve daha sonra da II. Murad ile iyi geçinmiştir. Kendisinin erkek evladı olmadığından Germiyanoğulları Beyliği topraklarının Osmanlı Devleti'ne verilmesini vasiyet etmiştir. Böylece 1428 yılında vefatı sonucunda Germiyanoğulları Beyliği son bulmuş ve toprakları Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir.