Sözlükte bunamak anlamına gelen haret’ ’ ten türemiş bir isim olan hurâfe, akla gerçeğe aykırı olan aldatıcı sözdür.
Masal,efsane ve genel olarak gerçek dışı olduğu halde hoşa giden nakil ve rivayetlere ( söylenti ) hurâfe denir.
Hurâfe kelimesi Kur’an’da yer almaz. Buna yakın anlamlardaki uydurma , saçma söz anlamlarındaki arapça kelimeler ( esâtir –tekavvül – tahrusûn ) Kur’an’da toplam 18 defa yer almıştır.
Hurâfe kelimesi, mantıklı tabanı olmayan, gerçek hayatla ilişkisi bulunmayan inanç ve uygulamalar, iyilik ve kötülük getireceğine inanılan kuvvetler için kullanılır.
Din dışı alanları da kapsamakla birlikte dini alanlarda daha yaygın olan hurâfe, hemen bütün dinlerde mevcuttur.
Diğer dinlerdeki hurâfeleri bir kenara bırakalım ve kendi dinimizdeki hurafeleri ve oluşumunu ele alalım :
Hurâfelerin, genellikle doğru ve gerçek dini yazılı belgelerin zamanla yok olması ve geçmiş kavimlere ait batıl inançların yeni dine taşınması yolu ile oluştuğu kabul edilir. İslâmın ana kaynağı olan Kur’an’ın, bizzat Peygamberimiz tarafından yazılı metin haline getirilmesine; bir harfinin dahi değişmeden günümüze kadar korunarak gelmesine ve 15 / 9 ayeti ile bu korunmanın Rabbimizin garantisi altında bulunmasına rağmen dinimize de çeşitli hurafelerin sokulduğu görülmektedir.


Şimdi hurâfelerin oluşma şekillerini ele alalım:

1 – Önceki dinlere ait kültürlerden bazı unsurların İslâm’ a taşınması:
İslâmı kabul eden çeşitli din mensuplarının eski dinlerine ait bazı inançları korumaya devam ettikleri ve bunları diğer Müslümanlara da aktardıkları bilinmektedir.
Câhiliyye dönemi Arapları, uğura, uğursuzluğa ve cinlerle ilgili çeşitli hurâfelere inanıyorlardı. Bunları korumaya devam ettiler. Eski İran ve Hint dinlerine mensup gruplarla Türklerin İslâm’ı kabul etmesinden sonra İslâm dünyasında yeni hurâfeler oluşmaya başlamıştır. Önceden Şamanizm, Budizm, Maniheizm ve Zerdüştîlik gibi dinlere bağlı olan din adamları, Câhiliyye dönemi Arap kültürüne ait hurâfelerin cahil halk tabakasına yayılmış olmasından da yararlanarak daha çok Şaman afsunlarına ( büyü ) kabullere, Kâbe, Levh-i Mahfuz, Arş, Kürsî gibi İslâm motiflerini karıştırmak suretiyle mesleklerini yeni dinlerinde de sürdürmüşlerdir.

Şamanizmden intikal eden su kültü ( tapınılan nesne ) Yahûdilkten geçen tılsımlar
Hıristiyanlıktan kalan türbeleri kutsallaştırmabu konudaki bazı örneklerdir.

2 – Cehâlet :
Daha çok bilgisizliğe bağlı olduğu kabul edilen hur’afelere inanılması, İslâm’ı ana kaynaklarından öğrenip halkı aydınlatacak yeterli sayıda âlimin yetişmemesiyle orantılı olarak Müslüman halk arasında yayılmıştır.
İslâm, inancın düşünceye, akla dayanan kanıtlara dayalı olmasını öğütlerken halk akıl ve mantık dışı şeylere inanıvermektedir. Hurâfeleri atabilmek için okullarda yeterli din eğitimi yanında halka da doğru bilgilerin verilmesi gerekir. Vâizlerle sohbet ehlinin, bizzat kendilerinin hurâfelerden arınmış sağlam bilgilerle donatılmış olmaları ve halka hurâfe pompalamamaları gerekir.
Peygamberimiz: ‘’Bile bile bir yalanı bana yamayan kimse, cehennemdeki yerini hazırlasın ‘’ demiş olmasına rağmen bu insanlar, halkı daha çok etkileyebilmek için daha çok dünya kadar uydurma masal ve uydurma hadis anlatıp halka hurâfe aşılamaktadırlar.

3 – Uydurma Hadisler’ in hurâfelerin yayılmasındaki katkısı ise korkunçtur. Çok büyük öneme sahip bu konuyu ilerde ayrı bir yazı konusu olarak ele alacağız.
İslâm’da hurafe ve şirk kesinlikle yasaklanmıştır. Vehimlere kapılıp olağan olaylardan kuşkulanmak bâtıldır ( sahte,yalan ) Tavuğun, karganın ötmesinden, kedinin geçmesinden, şu veya bu kuşcağızın uçmasından vehme ( manasız korku ) kapılmak; Cuma akşamı eve süpürge vurmamak, zemheri ayında ( şiddetli soğuk devresi ) ev temizliği yapmamak, bazı günler yıkanmamak, iş yapmamak gibi düşünceler ve uygulamalar tamamen bâtıldır. Ve dinde yeri yoktur. Bu gibi ve benzeri tutumları da Peygamberimize dayandırmak en büyük hatadır.


Not: Bu yazının hazırlanmasında Prof.Dr. Süleyman Ateş'in GÖRÜNMEZ ALEMİN İZLERİ isimli eserinden faydalanılmıştır.

Saygıdeğer abimiz; forum içinde mükemmel paylaşımlar ile bizleri aydınlatıyorsunuz. Sizin gibi bir değeri aramızda görmekten, paylaşımlarınızı okumaktan şahsım adına söyleyeyim hem büyük bir keyif alıyorum hem de kendimi şanslı hissediyorum.

Allah razı olsun sizden.

Yaş hanenizde ki değer doğru mu bilemem tabi ama gerçekten şu 2 günde paylaştıklarınız çok değerli ve okumaya-öğrenmeye değerdi.Teşekkürler.

*** Teveccüh ve ilginiz için teşekkürler. Yeni Keşfettiğim ve çok beğendiğim bu forumda birikimlerimi değerlendirmekte beni mutlu ediyor.
Allah'a emanet olun
Selam sevgi ve saygılarımla. sss