ABD, Japonya-Hiroşima'ya ilk atom bombasını atmadan sadece 20 gün önce ilk atom bombasının deneyini, bundan 62 yıl önce New Mexico eyaletinde Los Alamos Ulusal Laboratuvarının girişimiyle yapmıştı.

İlk atom bombası 'Teslis'le patladı

ABD'nin İkinci Dünya Savaşı sonunda Almanya, İtalya ve Japonya'nın kurduğu Mihver Devletlerinin Müttefikler tarafından ebediyen ezilmesi için hazırladığı Manhattan Atom Bombası Projesinin deney alanının adı da ilginç seçilmişti: Atomların ayrışması olan fizyon ve birleşmesi olan füzyonu çağrıştıran isimle ''Trinity (Teslis)'' deney alanı.

''Baba, Oğul ve Kutsal Ruh'' üçlemesinin adını taşıyan dünyanını ilk atom bombası deney alanı, New Mexico eyaletinin güneyinde İspanyolca adı ''Jornada del Muerto-Ölü Adamın Seferi'' isimli çölde 16 Temmuz 1945'te yapıldı. Sabah saat 05:29'da şafak vakti ilk atom bombası patlatıldı ve bunu büyük heyecanla bekleyen 40 bilim adamının gözü önünde muhteşem indifa mantarı göğü hapsetti. Dairesel beton bariyer setleriyle çevrili bombanın konulduğu ''masa'', yerden 33 metre yüksekteydi. Hiroşima'da da yere değmeden havada patlatıldı.

-DÜNYALAR HARAP OLDU-

İlk atom bombasını hazırlayan bilim adamlarından Manhattan Projesi müdürü fizikçi Prof. Dr. Robert Oppenheimer (1904-1967), ''tarihin ilk nükleer patlamasını'' izlerken, Hint-Sanskrit dinsel şiiri Bhagavadgita'dan (Tanrı'nın Şarkısı) şunu dedi:

''Ölüm Oldum Dünyaları Harap Eden'' Trinity alanı Müdürü olan Harvard Üniversitesi fizik hocası Kenneth Bainbridge ise bu şeytani muazzam kuvvette bombanın ilk patlamasının hemen arkasından, Oppenheimer'in göklerde yüzen sözünden çok daha basit insani harsla şunu söylemişti: ''İşte şimdi artık hepimiz o... çocuğuyuz.'' Bu küfrü, tarihe geçti.

-BAŞKAN TRUMAN-

Los Alamos'ta ilk atom bombasının çalışmaları 1943'te başlamış ve ilk deney ''tam başarı'' sağlayınca, ABD'nin 1945-1953 arası 33. Başkanı Harry Truman (1884-1972), dünya tarihinde iki atom bombasının Japonya'ya atılmasını emretmişti.

Nobel Ödüllü fizik alimleri Enrico Fermi (1901-1954) ile Emilio Segre (1905-1989) Manhattan-Trinity çalışmalarının yöneticilerindendi. İlk bombanın patlatılmasından önce plutonyum elementiyle uranyum ışınım elementlerinin özelliklerinin ''kritik'' safhada büyük konvansiyonel patlayıcı ile nükleer patlamaya açılabileceği saptandı. Trinity bilim adamlarından Seth Henry Neddermeyer (1907-1988), plutonyumun atom toplarının ''süper kritik'' safhadan patlamaya geçebileceğini gösteren nükleer fizik uzmanlarındandı.

-1.5 MİLYON KM'KARELİK ALAN-

New Mexico seçimi de 1,5 milyon kilometrekarelik alanda birkaç ABD güneybatı eyaleti üzerinde 8 ayrı yerde muhtemel ilk deney alanları irdelendi. Radyasyon püskürtüsü ve serpintisinin en az zararlı alan olabileceği New Mexico ''Ölü Adamın Seferi Çölü'' seçildi.

16 temmuz tarihi, Truman, SSCB lideri Yosif Stalin ve İngiltere Başbakanı Winston Churcill'in katıldığı Potsdam Konferansından iki gün önceydi. İlk atom bombasının öncüsü ve Manhattan Projesinin mimarı Robert Oppenheimer 16 Temmuz 1945 günü, deneme alanının kurulduğu New Mexico çölünde ''beton tabyalarla çevrili'' alandan uzakta dalgın dalgın yürürken, önüne ters dönmüş bir ölü kaplumbağa çıkar, onu alır ve düzeltir, usulca mırıldanır: ''bunu yapabildim''.

AA

paylaşım için sağol