İsrail, 2 bin 700 yıllık Siloam Kitabeleri'ni Ankara'dan istedi


İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la buluştuğu tarihî Ankara ziyaretinde Türkiye'den ilginç bir talepte bulunduğu ortaya çıktı.




İsrail Cumhurbaşkanı, Yahudi tarihi için büyük önemi bulunan 'Siloam Kitabelerini' Kudüs'te sergilemek için Türkiye'den istedi. Peres, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'e, "Ülkemizin kuruluşunun 60. yıldönümü olan 2008 yılında sergilenmek üzere Siloam Kitabeleri'ni sizden ödünç istiyoruz." dedi. Gül, İsrail Cumhurbaşkanı'na 'elinden geleni yapacağı'nı söyledi. Ankara, gerekli güvenlik şartlarının yerine getirilmesi halinde kitabelerin İsrail'de sergilenmesine sıcak bakıyor. Yahudiler, 1880 yılında bir kazı sırasında bulunan 2 bin 700 yıllık kitabeleri, 'Küdüs'ün geçmişte Yahudi yerleşimi olduğuna' delil olarak görüyor. Kitabelerin İsrail'de sergilenmesi geçtiğimiz temmuz ayında Kudüs Belediye Başkanı Uri Lupolinanski'nin, Türkiye'nin Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan'ı ziyaretinde de gündeme gelmişti.

1880 yılında Kudüs'te yapılan bir kazı sırasında İbranice yazılı bir kitabe bulundu. Kitabe, milattan önce 700 tarihine ait ve su yolunun bitirildiğini anlatıyor. Kazı yapıldığı dönemde Kudüs, Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası idi ve kitabe İstanbul'a getirildi. Yahudiler, kitabeyi oldukça önemsiyor. Kitabe, Yahudilik tarihi için bugüne kadar bulunan en eski tarihli İbranice eser. 'Siloam Kitabeleri'nde anlatılan su yolundan Eski Ahit'te de bahsediliyor. Yahudiler, kitabeyi 2 bin 700 yıl öncesinde kendilerinin Kudüs'te yaşadıklarının bir ispatı olarak görüyor. Eski dönemlerde Kudüs kentinin, surların dışındaki suyu güvenli biçimde surların içine ulaştırması en önemli sorundu. Asuri düşmanların kenti kuşattığı zamanlarda Kudüs'ün susuz kalması ihtimalini ortadan kaldırmak için Kral Hezekiah döneminde 500 metrelik su yolunun inşasına başlandı. Yahudiler, içeriden ve su kaynağının bulunduğu yerden başlamak üzere tünel inşasına başladı. İki ucun birleştiği yere de söz konusu kitabe konuldu.

Osmanlı binası Türkiye'ye verildi 'Siloam Kitabeleri', son olarak geçtiğimiz temmuz ayında Kudüs Belediye Başkanı Uri Lupolinanski'nin, Türkiye'nin Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan'ı ziyaretinde gündeme gelmişti. Lupolianski, tabletin iadesini istemişti. Belediye başkanı, tabletin önemine değinirken, Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkiler çerçevesinde iadenin kendilerini çok memnun edeceğini belirtmiş, bunun olmaması durumunda ise "bir süre için Kudüs'te sergilenmesinin kendilerini memnun edeceğini" söylemişti.

Cumhurbaşkanı'nın Peres ve Abbas'la yaptığı görüşmelere ilişkin kimi noktalarda da yeni ayrıntılar ortaya çıkıyor. Türkiye, önümüzdeki yıl içinde Tel-Aviv Yafa'da bir kültür merkezi açacak. Kültür merkezi, Osmanlı İmparatorluğu döneminde yaptırılan ve uzun yıllar mutasarrıflık olarak hizmet veren binada olacak. Binanın mülkiyetinin Türkiye'ye verildiği, Peres'in ziyaretinde Ankara'ya bildirildi. Binanın dışını İsrail onardı. Türkiye de içindeki tamiratı ve gerekli çalışmaları bitirdikten sonra kültür merkezi hizmete girecek. Merkezde sergi, konser salonları olacak. Merkezde Türkçe dil kursunun da bulunması öngörülüyor. Merkezin, gelecek yıl Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yapması planlanan İsrail ziyaretinde resmi olarak açılacağı bildirildi.

Ankara'daki temaslarda, Türkiye'nin Batı Şeria'nın kuzeyinde bir hemşirelik yüksekokulu ile bir tam teşekküllü hastane açması konusunda da mutabakata varıldı. Yüksekokul ve hastanenin, Bilkent Üniversitesi tarafından yapılacağı bildirildi.

Kitabe, Osmanlı döneminde bulundu
Kitabe, 1880'de Kudüs'te yapılan bir kazı sırasında bulundu. Kazının yapıldığı dönemde Kudüs, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçasıydı. 'Siloam Kitabeleri' İstanbul'a getirildi. Kitabe, halen İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor. Kitabenin bir kopyası İsrail'in elinde bulunuyor. Kudüs'teki su yolu, 1967'den bu yana İsrail işgali altında bulunan Doğu Kudüs'teki Arap mahallesi Silwan'da yer alıyor. Siloam Kitabeleri', son olarak geçtiğimiz temmuz ayında Kudüs Belediye Başkanı Uri Lupolinanski'nin, Türkiye'nin Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan'ı ziyaretinde gündeme gelmişti. Lupolianski, tabletin iadesini istemişti. Belediye Başkanı, iadeden memnuniyet duyacaklarını belirtmiş, bunun olmaması durumunda ise bir süre için Kudüs'te sergilenmesine de sıcak baktıklarını dile getirmişti.
zaman