İtilaf devletleri, 30 Ekim 1918’de çok ağır koşullar taşıyan ve bazı maddeleri açısından da bir takım gizli amaçları olduğu aşikar olan Mondros Mütarekesini Osmanlı Hükümeti'ne imzalatmış bulunuyorlardı. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson'un 14 maddeden ibaret programında, "milletlerin kendi kaderine hakim olmasını" temin eden 12'nci maddeyi, Osmanlı Devleti de kabulde bir beis görmeyerek benimsemişti.

İtilaf devletleri çok geçmeden, başta İstanbul ve İzmir olmak üzere memleketi işgal etmeye başlanması üzerine, meseleyi siyaseten çözmeyi tercih eden Osmanlı Hükümeti üç kişilik bir heyeti (Damat Ferit Heyeti) Paris'e gönderir.

[IMG][/IMG]

Heyet, İstanbul'un işgali dolayısıyla bir muhtıra verir. Heyet, muhtırayı okurken Amerikan başkanı Wilson oldukça sinirlenir ve;

- Ben böyle aptalca bir şey görmedim.

Bunun üzerine Türk heyeti Paris'ten kovulur. Başkan Wilson, Türklerin İstanbul'dan kati bir şekilde atılmasını ister ve İstanbul ve bütün boğazların müttefiklerine bırakılmasını söyler.



Fransız başbakan Klemanso ise İstanbul'un bir Türk şehri olmadığını söyler ve "İstanbul artık Türklerin elinde kalmamalıdır." der.

İngiliz başbakan Lloyd George da müttefiklerine destek verecek ve "Türkler yüzlerce yıl Avrupada kaldılar ve Avrupadaki bütün belaların başı oldular. İstanbul Türk değildir, Yunanlılarındır.Türkler oradan atılmalıdır." diyecektir.

İşgal devam ederken, 1920 yılında Türk Hükümetine kesin bir muhtıra gönderilir. Bu muhtırada şu ifadelere yer verilir;

"Türk Hükümetinin mesajını dikkatle inceledik. Türkler… savaşa girerek insanlığın kayıplarına ve sefaletine sebep oldular… milyonlarca insanın ölümüne ve milyarlarca sterlin kaybına sebep oldular. Dünyada özgürlüğün yeniden kurulması için Türkiyenin ödeyeceği bedel çok fazladır… Türklerden başka ırklar devlet haline getirilecektir. İzmir ve Trakya Türklerin elinden alınacak, Amerikan Cumhurbaşkanı(Wilson)nın karar vereceği sınırlar içerinde hür bir Ermenistan kurulacaktır… Türklerin uygar dünyaya bir daha ihanet etmemesi için sıkı tedbirler alınacaktır bu sebeple Türkiye küçük bir devlet haline getirilecektir… Türk halkının emperyalist arzuları silinecektir."










Tayyib Gökbilgin: Milli Mücadele Başlarken, Ankara 1959