KARESİOĞULLARI BEYLİĞİ (1296-1361)

Karesioğulları Beyliği, Batı Anadolu'da kurulan beyliklerden olup merkezi Balıkesir'dir. Karesioğulları Beyliği Karesi Bey ve babası Kalem Bey tarafından kurulmuştur. Kalem Bey, Melik Danişment Gazi torunlarındandır. Anadolu Selçukluları Danişment Beyliğine son verince ülke sınırlarını koruyan, uç kumandanlığı görevinde bulunan Karesi Bey kendi adı ile anılan Karesioğulları Beyliğini, tam tarihi bilinmemekle birlikte 1296-1299 yılları arasında kurmuştur.

Karesi Beyliği Balıkesir ve çevresi ile birlikte Edremit ve Çanakkale'ye uzanan topraklarda hakimiyet sürdürmüşlerdir. Karesioğulları Beyliği denizcilikte ileri gitmiş, donanma meydana getirmişlerdir. Osman Gazi'nin çağdaşı olan Karesi Bey'in ölümü kati olarak belli olmamakla beraber 1325 ile 1330 yılları arasında vefat ettiği muhakkaktır. Karesioğulları Beyliği Karesi Bey'in vefatı ile iki oğlu arasında bölünmeye maruz kalmıştır.

Balıkesir ve çevresinde Demirhan Bey, Bergama ve çevresinde Yahşi Bey söz sahibi olmuştur. Yahşi Bey 1341 ve 1342 yıllarında iki defa Gelibolu'ya donanma ile asker çıkarmış, fakat muvaffak olamayarak sonunda Bizans İmparatoru Kantakuzenos ile anlaşmaya mecbur kalmıştır.

Osmanlı Devleti'ne komşu olan Demirhan Bey'in topraklarının bir kısmı Osmanlılara geçmiştir. Demirhan Bey'in oğlu olduğu muhtemel Süleyman Bey'in Çanakkale etrafında bir müddet daha tutunduğu ve beyliğin devamını sağladığı bilinmektedir.

Osmanlı Devleti vakayinameleri Karesi Bey'in oğulları ile, beyliğin topraklarının Osmanlılara geçişini başka türlü anlatmaktadır. Osmanlı kaynaklarına nazaran; Karesi Bey'in oğlu Aclan Bey'dir. Osman ve Orhan Gazilerle iyi geçinmiş, oğlu Dursun Bey'i de Orhan Bey'in yanına göndermiştir. Aclan Bey 1335 veya 1337 yılında vefat edince yerine büyük oğlu geçmiştir.

Aclan Bey'in büyük oğlu Demirhan Bey geçimsiz ve kötü huylu bir adam olduğundan, halk meşhur bir şahsiyet olan Hacı İlbey vasıtasıyla Dursun Bey'in hükümdarlığını istemiştir. Bunun üzerine Dursun Bey Orhan Gazi'ye müracaatla yardım talep etmiş ve yapılacak yardıma mukabil merkez Balıkesir hariç diğer yerlerin Osmanlı Devleti'ne terk edileceği vaadinde bulunmuştur.

Orhan Bey ise yanına Dursun Bey'i alarak Balıkesir üzerine yürüyünce Demirhan Bey Bergama'ya kaçmıştır. Orhan Gazi, Dursun Bey'i, Hacı İlbey'le birlikte Bergama'ya göndermiştir. Fakat Bergama önünde Dursun Bey kaleden atılan bir okla ölmüştür. Demirhan Bey ise yakalanarak Bursa'ya getirilmiştir. Böylece Karesi Beyliği de son bulmuştur.

Karesioğulları Beyliği'nin son buluşuna ait bir kaç tarih mevcutsa da, son Karesi topraklarının 1345 ile 1354 yılları arasında Osmanlı Devleti'ne katılmış olması gerekmektedir. Karesi Beyliği'nin bilinen yıkılma tarihi ise 1361 senesidir.