Katma değeriniz bol olsun!

Rahmetli Turgut Özal’ın getirdiği “devrim” niteliğindeki yeniliklerden biri de “Katma Değer Vergisi”dir. “Bir mal veya hizmetten faydalananın, o mal ve hizmetin kendisine kattığı değer üzerinden vergisini ödemesidir...” Bu tanım, vergiden anlayanlara belki saç baş yoldurur. Ama bendeniz devam edeyim müsaadenizle.
Önce katma değeri çok basit bir örnekle açıklayayım:
Çiftçi pamuk tohumunu alır, eker, sular, çapalar, ilaçlar, gübreler, toplar, çuvallar, tücara getirir. Beş altı ay uğraştıktan sonra elde ettiği bu pamuğun kilosunu 2 liraya satar. Bu pamuğu satın alan tücar çırçır fabrikasında çekirdeğini çıkarır. Kilosunu 5 liraya satar. Aradaki 3 liralık fark, çırçır fabrikasında pamuğun değerine katılan miktardır. Sonra bunu alan bir başkası bu pamuktan iplik yapar ve bunu mesela kilosu 20 liraya satar. Katma değer 15 liradır. Bu ipliği birisi penye kumaş yapar, 40 liraya satar. Katma değer 25 liradır. Birisi bundan fason olarak gömlek ya da tişört yapar, kilosunu 80 liraya satar. Katma değer 40 liradır. Bir firma da bu fason tişörtün üstüne markasını koyar kilosunu 800 liraya satar. Katma değer 760 lira olur.
Demek ki bütün mal ve hizmetlerde katma değeri yüksek olan işlere kafa yormak en akıllıca iştir.
Bu nasıl olur? Bu, bütün üretim kademelerinde ve süreçlerinde AR-GE faaliyetlerine yeterli yatırım ve de masraf yapılarak olur.
(AR-GE) “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri”nin kısaltılmışıdır. Araştırma nerede olur? Esas itibarıyla Üniversitelerde, sonra devletin ve özel sektörün AR-GE bölümlerinde olur. Bu olmazsa ne olur? O memleket “Fasoncu” olarak kalır. Tepeden tırnağa terleyerek, bütün riskleri göğüsleyerek ürettiği mal ve hizmetler mesela, AR-GE faaliyetleriyle pazarlamaya kafa yoran ve marka oluşturan firmalara ve milletlere yarar.
Mesela bir kilo bilgisayar çipi 40-50 bin dolara satılır. Bunu almak için yukarıdaki hesaba göre 25.000 kg pamuk satmak gerekir.

Küresel rekabet için!..
Prof. Dr. Nükhet Yetiş Hanımın liderliğinde son yıllarda önemli projelere imza atan ve fark edilir hamleler yapan TÜBİTAK’ın Bilim Ödüllerinin dağıtıldığı törene gittim Ankara’ya... Benim orada olup olmamamın bir öneminin olmadığının bilinciydeydim. Ama bu tören ilk defa Çankaya Köşkünde düzenleniyordu ve de devletin zirvesi oradaydı. Gerek Sayın Cumhurbaşkanımız Abdullah Gül, gerek Sayın Başbakanımız Tayyip Erdoğan, yaptıkları samimi ve oturaklı konuşmalarda; gittikçe şiddetlenen küresel rekabete karşı koymamızın en önemli yolunun katma değeri yüksek mal ve hizmet üretmekten geçtiğini vurguladılar... Bunun da yolunun bilimsel araştırmaların her seviyede desteklenmesi ile mümkün olduğunu söylediler. Bu konuda her türlü desteğin artarak verileceğini taahhüt ettiler.
Devletle üniversitelerin birbirine birer adım daha yaklaştığını hissetmekten büyük sevinç duydum. Bu ortamı sağlayan Cumhurbaşkanımıza teşekkür ediyorum. Ödül alan bütün bilim insanlarımızı gönülden kutluyorum. Bu ödülleri milletlerarası platformlarda da bol bol almamızı ve böylece katma değeri yüksek üretimlere doğru hızla ilerlememizi temenni ediyorum.
.....
Kısa bir not: Çankaya Köşküne giriş önceki dönemlere nazaran biraz fazla rahatlamış. Umarım güvenlikte bir aksama olmaz. Allah korusun!


İş Dünyamız
Resul İzmirli