Köy Enstitüleri ezberini de bozmanın vakti gelmişti
KOMÜNİST YETİŞTİRİYOR DİYE İNÖNÜ KAPATTI





CHP lideri Kılıçdaroğlu'nun 'Türklerin uygarlığa yaptığı tek kaynak' dediği köy enstitülerini, 'komünist yetiştiriyor' diye yine CHP kapattı. O dönem Cumhuriyet Gazetesi'nde 'Komünist Köy Enstitüsü öğretmeni mahkum oldu' haberleri yer aldı. Tarihçi yazar Mustafa Armağan, CHP'nin enstitüleri Sovyet modeli olduğu için ABD'nin isteği ile kapattığını söyledi.

Yenişafak Gazetesi'nin haberine göre, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, geçen hafta partisinin grup toplantısında, bugüne kadar Demokrat Parti'nin kapattığı söylenen köy enstitülerine değindi. Tarih profesörü Enver Ziya Karal'ın 'Tarih boyunca Türklerin dünya uygarlığına yaptığı tek özgün kaynak köy enstitüleridir. Gerçekten de dünya uygarlığına bizim yaptığımız tek özgün kaynak köy enstitüleridir' şeklindeki sözlerini aktaran Kılıçdaroğlu, kendisinin de bu tanıma katıldığını belirtti ve köy enstitülerinin kapatılmasının da çok büyük bir kayıp olduğunu savundu.

TARİHTEN HABERİ YOK

Kılıçdaroğlu'nu bu çıkışına Başbakan Tayyip Erdoğan, partisinin Gençlik Kongresi'nde 'Mazisi olmayanlar, tarih bilinci, medeniyet tasavvuru olmayanlar hem de kendi tarihlerini hem kendi milletlerini kendi medeniyetlerini böyle aşağılar, böyle küçümserler Düşünebiliyor musunuz, Türkiye'nin ana muhalefet partisinin genel başkanı, Türklerin uygarlığa yaptığı tek katkının köy enstitüleri olduğunu söylüyor' sözleriyle cevap verdi.

CHP DÖNEMİNDE BAŞLADI

Kılıçdaroğlu, göklere çıkarsa da, köy enstitülerinin kapatılma süreci, yine CHP'nin tek parti ve İsmet İnönü'nün 'Milli Şef' olarak Cumhurbaşkanı olduğu 1945 yılında başladı. CHP'nin köy enstitülerinin kapatma gerekçesi ise 'komünist öğrenci' yetiştirmesiydi. Köy enstitülerini kimin kapattığı ile ilgili tartışma, 2009 yılında Hürriyet Gazetesi'nden Özdemir İnce'nin yazdığı bir yazıya eski Sağlık Bakanı Rıfat Serdaroğlu'nun verdiği cevapla da gündeme gelmişti.

KİTAPLARI TOPLATILIP YAKILDI

Serdaroğlu cevabında, 1940 yılında kurulan enstitüleri kanununun 1943 yılında değiştirildiğini ve ilk derece okul seviyesine getirildiğini, 1946 yılında da kurucuları olan Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ve İlköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç'un görevlerinden alındığını anlattı. 1947'de köy enstitülerinde kız ve erkek öğrenciler birbirinden ayrıldı. Aynı yıl bir genelge ile dünya klasiklerinden yapılan çeviri kitaplar toplatılarak yakıldı. 1948'de ise öğretim programı değiştirildi ve enstitüler klasik okullara dönüştürülerek fonksiyonu bitirildi. 1954'te ise DP döneminde öğretmen liselerine çevrildi.



Cumhuriyet Gazetesi'nde 12 Eylül 1948 günü yayınlanan 'Komünist köy enstitüsü öğretmeni mahkum oldu' başlıklı haberde, Isparta Gönen Köy Enstitüsü'nün resim öğretmeni Görgü Karamuz'un, Milli Eğitim Bakanlığı binasının yakılmasının ardından, 'Aferin bizim çocuklara; Bakanlık binası yaktılar' demesi üzerine 9 ay tutuklu kaldıktan sonra 8 ay 10 gün hapse mahkum edildiği belirtildi. Haberde geçen, 'öğretmenin komünist ruh taşıdığı' ve 'milli hisleri rencide ettiği' ifadeleri dikkat çekti.

KOMÜNİST DÜŞMANI DÖNEM

Kapatılma süreci CHP'lilerin Hitler'in doğum günü kutlamalarına katılmasından sonra Almanya'nın savaşı kaybetmesinin akabinde başladı. Bu kez ABD'ye yakınlaşma çabaları çerçevesinde Sovyetler Birliği'nin eğitim modeline benzediği için köy enstitüleri daha da gözden düşürüldü. 1945'de Zekeriya Sertel'in çıkardığı komünist Tan Gazetesi'nin CHP'li gençlik tarafından basılıp yakılması ve Kılıçdaroğlu'nun da ifade ettiği gibi 1949 yılında komünist şair Sabahattin Ali'nin CHP tarafından öldürtülmesi de bu dönemde yaşandı.

ABD İSTEDİ CHP YAPTI

Derin Tarih Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Armağan, köy enstitülerinin kapatılmasıyla Demokrat Parti'nin ilgisinin olmadığını söyledi. 'Köy enstitüleri CHP'nin icadı olmakla birlikte Nasreddin Hoca misali 'Ben yaptım ama ben de beğenmedim' gibi bir durumu var' diyen Armağan, enstitülerin kapatılması sürecinin 2. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan dünya dengeleriyle başladığını ifade ederek, 'O dönemde Türkiye, faşist ve komünist ve bir ülke yapılanmasına sahipti. ABD, kendi tarafında yani 'hür dünyada' yer almak isteyen ülkelere bir deklarasyon yayınladı ve San Francisco konferansını düzenledi. Türkiye'ye 'Bu şekilde sizi alamayız' deyince ister istemez köy enstitüsü gibi kurumlar kapatıldı' dedi.

SOVYET MODELİ UYGULANDI

Armağan, 'Sovyetler Birliği'nde de Bolşevik propagandasını köylere kadar ulaştırmak amacıyla kurulan benzeri kurumlar vardı' dedi. '1945'ten itibaren CHP de köy enstitülerindeki komünist propagandadan rahatsızlık duymaya başladı' diyen Armağan, 'O dönemde avukat Kenan Öner'in Hasan Ali Yücel'e yazdığı ve sonra dava konusu olan mektubu var, 'Köy enstitülerinde komünistlik ve Allahsızlık propagandası yapılıyor' diye. Öner, mahkemede de iddialarını kanıtladı' diye konuştu.

ensonhaber

Atatürk'ün kurduğu köy enstitülerini silah arkadaşı ismet inönü kapatmış demek , vay be .

Atattürk mü kurmuş.

yazıyı okumadınız heralde.

1940 da kurulmuş.

ismet inönü kurmuştu.

kusura bakma gözden kaçırmışım