Şükrü KIZILOT
[email protected]

NİYE Mİ?

İşlerinde patlama olacak da onun için!

Bu patlama, kuşkusuz gelirlerine de yansıyacak.

MATBAALAR İŞ YETİŞTİREMEYECEK

Çünkü büyük bir iş potansiyeli doğacak.

1. Belgeler ve İşletmede Kullanılan Her Türlü Kağıt Değişecek:

Belge ve kağıtlarda; sicil numarası, ticaret ünvanı, işletmenin merkezi, sermaye şirketlerinde ayrıca; taahhüt edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası gösterilecek.

Anonim ve limited şirketlerin, sırasıyla yönetim kurulu başkan ve üyeleri; müdürler ve yöneticilerin adları ve soyadları da yazılacak (Md. 39/2). Hatta minicik yazar kasa fişlerine bile!

2. Mevcut Belgeler Geçersiz Olacak:

- Ticari kazanç elde eden gelir vergisi mükelleflerinin,

- Limited ve anonim şirketlerin, işletmede kullandıkları “belgeler” ve “her türlü kağıtlar”, yeniden basılacak.

Buna göre;
- Faturalar,
- İrsaliyeler,
- Perakende satış vesikaları,
- Gider pusulaları,
- Müstahsil makbuzları,
- Yolcu ve müşteri listeleri,
- Ücret bordroları,
- Her türlü kağıtlar,
yeniden bastırılacak.

Nedenine gelince, Yeni Türk Ticaret Kanunu ile belgelere yazılacak “ilave bilgiler” geldi. Mevcut belgelerin 1 Temmuz 2012 tarihine kadar (Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun yürürlük tarihi uzatılmadığı ya da ilgili madde değiştirilmediği takdirde) yeniden bastırılması gerekiyor.

3. Ticari Defter Sayısı Arttı:

Bazı defterler de “ticari defterler” kapsamına alındığı ve “her yıl iki kez tasdik” ettirileceği için basılacak defterlerin sayısı da arttı.

1 Temmuz 2012’ye yaklaşık beş ay kaldı. Matbaaların, milyonlarca mükellefin belgelerini, her türlü kağıtlarını ve ilave ticari defterleri basabilmeleri için aralıksız çalışmaları bile yetmeyeceğe benziyor.

DEFTERLER VE TASDİKLER ARTTI

Yeni Türk Ticaret Kanunu ile mevcut ticari defterlere; “pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri” gibi işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan üç defter daha ilave edildi (Md.64/4). Böyle olunca, ticari defter sayısı da arttı. Bunlardan birinin dahi açılış ve/veya tasdiklerinin yaptırılmaması da 200 günden başlayan “adli para cezasını”, ödenmediği takdirde de “hapis cezasını” gerektirecek (Md.562/1-c).
Ticari defterlerin “açılış” ve “kapanış” tasdiklerinin notere yaptırılması gerekiyor. Kapanış onayları, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar yaptırılacak (Md.64/3).

Noterlerin, her yıl tasdik edeceği defter sayısının artması ve açılış tasdikinin yanı sıra, “kapanış tasdikinin de zorunlu kılınması”, noterlerin önce iş yüklerini, devamı olarak da gelirlerini artıracak.

ADI KONMAMIŞ DEFTER

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda bir de “adı konmamış defter” var.

Kanun’un 1424/6. maddesine göre; internet sitesinde yer alacak bilgiler, metin haline getirilip, şirket yönetimi tarafından tarih ve saati gösterilerek “noterlikçe onaylı bir deftere” sıra numarası altında yazılacak ve yapıştırılacak.

Bu da yeni gelen üç ticari defterin dışında, adı konmamış ayrı bir defter!..

Bir telefon

BÜYÜK bir holdingin yöneticisi aradı:

- Hocam, şirketlerimizde kullanılan bütün faturalara, irsaliyelere ve diğer belgeler ile her türlü kağıda, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile yöneticilerin adını-soyadını yazacakmışız. Bu doğru mu?

- Evet doğru...

- Peki... bizim şirketlerde çok sayıda yönetici var. Zaman zaman değişenler oluyor. Bu gibi durumlarda bütün belgeleri yeniden mi bastıracağız?

Yahu pes pes pes diyorum. Böyle bir kanun olur mu ? Özel sektöre vurulmuş vesayettir bu. Şirketlerin her yönetim kadrosu değiştikten sonra, Tüm belgelerin, antetli kağıtların yeniden bastırılması gibi bir durum olabilir mi ? Direk geç avrupadaki gibi bir sisteme, girilen tüm veriler, maliye'nin online sitesine düşsün.

Yeni Türk Ticaret Kanunu tam bir fiyasko dan ibarettir, başka bir şey söylemiyorum.

SADECE onlara değil, kayınvalideye de hapishane yolu gözüktü!

Bitmedi; dayı, hala, kayınpeder, görümce, baldızın, teyzenin ve görümcenin çocukları..

Durun daha bitmedi eşinizin dayısı, amcası, halası, teyzesi kayınbirader..

Liste uzayıp gidiyor ama bu kadarı yeter.

BU DA NEREDEN ÇIKTI?

Nereden olacak, Yeni Türk Ticaret Kanunu’ndan!

Gelin birlikte okuyalım.

MADDE:395/2: Yönetim kurulu üyesi, eşi ve kendisi ya da eşinin; üçüncü derece dahil kan ve kayın hısımlarından biri, şirkete nakit veya ayın borçlanamazlar.
Şirkete nakit veya ayın BORÇLANANLAR (yani şirketin yönetim kurulu üyesi ve eşi ile anne, baba, kayınvalide, teyze, kayınbirader, hala, baldız, dayı vs.) için “Kırk katır mı kırk satır mı?” cinsinden “adli para veya hapis cezası” var.

Bu düzenleme, hayatın olağan akışına aykırı.

Adam mal alacak, gitmiş akrabasının yönetim kurulu üyesi olduğu şirketten taksitle ya da iki ay sonra ödemek üzere mal almış. Bunda ne var?

İşin ilginç yönü şu; malı verene değil borçlanarak alana yani baldıza, görümceye, dayıya,halaya, hapise kadar varan ceza var!

Adam mal almış, karşı taraf da vermiş, alanın suçu ne?

Diyelim ki teyze, dayı, kayınvalide borçlandı. Borçlananın suçu ne?

Borçlanana niye ceza kesiliyor? Borçlandı diye kayınvalideyi hapse atarsan, evin düzeni ne olur?

PARA VE HAPİS CEZASI NE?

1. Adli Para Cezası:
Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun “suçlar ve cezalar” başlıklı 562/5-d maddesinde; “395’inci maddeye aykırı olarak borçlananlar, üç yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar”diye yazıyor.
Burada “birkaç tane ince nokta” var.
a) Borçlanma olayında TL olarak asgari bir tutar yok. “Borçlanma” deniliyor, o kadar!
b) Ceza için “üç yüz günden başlayan” deniliyor ama azami ceza süresi belirtilmemiş.Açıp, Türk Ceza Kanunu’na (TCK) bakıyoruz; adli para cezası 730 günden fazla olmuyor ve en az 20, en fazla 100 TL olarak hakim tarafından takdir ediliyor. Örneğin, 300 günün karşılığı 6-30 bin lira arasında değişiyor (TCK Md.52/1 ve 2).
c) Birden fazla borçlanma durumunda, olayın boyutları değişiyor. Ceza artıyor.

2. Hapis Cezası:
a) Belirlenen sürede adli para cezası ödenmediğinde veya kısmen ödenmediğinde, Cumhuriyet savcısı kararı ile ödenmeyen kısma karşılık gelen “gün sayısı kadar hapis cezasına” dönüşüyor (5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, Md.106/3).
b) Adli para cezası yerine çektirilen hapsin infazı ertelenemiyor (5739 sayılı Kanun Md.5).
c) Adli para cezası yerine çektirilen hapis cezasının süresi “üç yılı” geçemiyor. Birden fazla hükümle adli para cezalarına mahkumiyet halinde, bu süre “beş yılı” geçemiyor (5275 sayılı K. Md.106/7).

DEDE, NİNE, BALDIZ MADDESİ DEĞİŞMELİ

Değişmezse, “fıkra gibi” sonuçlar ortaya çıkar.

Yasanın bazı maddeleri hazırlanırken, gerekli özenin gösterilmemesi, çok önemli hususların atlanması veya ihmal edilmesi, şirkete borçlanma maddelerinde ciddi hatalar yapılması, internet olayının abartılması, cezalarda özellikle hapis cezalarında kantarın topuzunun fazla kaçırılması, yasanın yayımından itibaren 6 ay ve bir yıl içinde yayımlanması gereken tüzük, yönetmelik ve tebliğlerin hala ortada olmaması, yasanın ertelenmesini ve değişiklik yapılmasını gerektiren başlıca nedenler.
Türkiye’nin yeni bir Ticaret Kanunu’na ihtiyacı var ama bu şekliyle değil..