06-03-2009, 07:44 | #1 |
Mehmet ALTAN "Irak Kürdistan’ı "
Adana’daki vahşetle gün başladı... ‘Acaba topluca çıldırıyoruz mu’ diye düşündüm.
Başbakan’ın grup konuşmasını dinledim. DTP Grubu’nda da Ahmet Türk’e kulak verdim. Genelkurmay Başkanı Başbuğ’un ziyaret etmekte olduğu Amerika’da ‘PKK’ dedikçe, ABD Genelkurmay Başkanı’nın ‘Pakistan’ demesini de not ettim. Sonra yazının başına oturdum. * * * Kasten izlemeye bırakıp, hikáyesini yazmayı bir gün sonraya ertelediğim... Havaalanı, yolları, binalarıyla ilk görene yerleşik ve gelişmiş bir kent havası veren Erbil’e geri döndüm. Çukurova Grubu’nun medya kısmının tepe yöneticisi Serdar Çaloğlu’nun daveti üzerine hızlı gidip, hızlı geldiğimiz Irak Kürdistanı’nda sadece Erbil’i değil, gene Çukurova Grubu’na bağlı Genel Enerji Şirketi’nin petrol çıkardığı Tak Tak bölgesini, Kandil’e giden yolların da geçtiği Süleymaniye çevresini kıyısından köşesinden görme imkánı bulduk. * * * Bir Türk şirketinin dağ başlarının ıssız mekánlarında petrol peşine düşmesi de... Önceki gün, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin tüm kadrolarının ve onlara Cumhurbaşkanı sıfatını taşımasına rağmen, bölgenin bir insanı olarak destek veren Talabani’nin katılımıyla yapılan ve Türkiye’ye petrol pompalamasına start işareti veren tören de insanı heyecanlandırıyordu. Ayrıca, yıllardır Kuzey Irak’ta bir yandan iş yapıp, bir yandan da burayı ‘öcü’ gibi gösterip negatif bir anlayışla ‘iç politika’ malzemesi olarak kullanan devletin içindeki kimi unsurların ikiyüzlü yaklaşımı da, önceki günkü törenle biraz daha güç kaybetti. Türkiye ile Kuzey Irak’ın enerjisini birleştirebileceği, bunun Irak da dáhil herkese faydası olabileceği görüldü. * * * Kürdistan petrolünün Yumurtalık Boru Hattı’na pompalanması bunu gösterse de, herkes tarafından bu gerçek kabul edildi mi, bilmiyorum. Çünkü önceki gün törende, Talabani’nin katılımını bir yana koyarsak, Irak hükümetinden kimse yoktu. Türkiye’den de durum farklı değildi, Musul Konsolosu bile törene katılmadı. * * * Çünkü... Önceki günkü törende Kürt Bölgesel Yönetimi temsilcilerinin yaptığı konuşmalardan da anlaşılacağı gibi, ‘petrol’ Irak’ta gerilimli bir konu... Irak Anayasası’nda yeraltı zenginliğinin paylaşımını düzenleyen ve birbiriyle çelişen iki madde var... Bu maddeleri açıklığa ve işlerliğe kavuşturacak bir ‘yasa’ ise yok. Merkezi yönetim ‘toprağın’ mülkiyet hakkının kiralanmasına karşı... Petrol şirketleri ise bu hakkı alamayınca, petrol yeryüzünde değer kazanamıyor... Petrol paylaşımını Amerikan işgali sonrasındaki uygulama düzenliyor... Satılan Irak petrolünün yüzde 5’i Kuveyt’e, yüzde 17’si Kürt Bölgesi’ne, gerisi de merkezi hükümete gidiyor... * * * Petrol aramak pahalı ve riskli bir iş... Çünkü aramak için büyük harcama yapıyorsun ama her zaman petrol bulamıyorsun... Bu daha ziyade jeolojik risk... Kuzey Irak’ta ise petrolü neredeyse yer düzeyinden çıkarıyorsun... Ama bunu ‘petrol yasası’ olmayan, Bölge Yönetimi ile Merkez arasında anlaşmazlığın sürdüğü Kuzey Irak gibi bir yerde çıkarıyorsan ‘siyasi risk’ var. Büyük şirketler ‘jeolojik riski’, küçükler ise ‘siyasi riski’ seçiyor... Alınan risk zarar getirmez ise çok hızlı bir büyüme sağlanıyor. * * * Kürdistan petrolü, Irak Merkezi Hükümeti’nin denetimindeki boru hattına pompalanmaya başlandı... Bu petrol satıldıkça Irak zenginleşecek... Zenginliğin nasıl paylaşılacağı ise belirsiz... Dolayısıyla buradaki şirketin akarı da... Bu, beklemede olan bir konu... * * * Ancak... Bu pürüzlü detayları bir yana bırakır... Ya da unutursanız... Hızlı gerçekleştirdiğim Kuzey Irak ziyareti ve oradaki petrol hikáyesi olumlu, önemli ve heyecan vericiydi... Umarım, Kuzey Irak’taki tarihsel adım kavga değil, bu ülkeye zenginliği çoğaltan bir barış getirir... Aynı şeyi Türkiye için de dilemek gerek... Düne kadar derin devlet onaylı uyanıkların ticaret yaptığı ama iç politikada ‘öcü’ olarak gösterilen Irak Kürdistan’ına İstanbul’dan doğrudan uçmak da, buranın petrolünü çıkarmak da, Ceyhan’a pompalamak da Türkiye’ye kayıp değil, kazanç getirdi. * * * İçerdeki ‘Kürt Sorunu’nu çözmek de aynı sonucu verecek... star
|
|
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
|
|