Merkez Bankası faizi tek haneye indirdi; sıra bankalardaMerkez Bankası, firmaların rahat ve ucuza kredi bulabilmesi amacıyla borçlanma faizlerini tarihî bir kararla 9,75'e çekti.
Merkez'in cesur tavrının ardından gözler kredi faizlerini indirmeyen bankalara çevrildi. Faizlerin son altı ay içerisinde 7 puan düşmesine rağmen finans kuruluşları hâlâ reel sektöre yüzde 25-30 faizle kredi kullandırmaya devam ediyor. Merkez'in son kararıyla faizlerin dünya seviyesine indiğine dikkat çeken Ankara Sanayi Odası Başkanı Nurettin Özdebir, finans kuruluşlarını, 'yüzde 13 faizle mevduat toplayıp reel sektöre yüzde 25'in üzerinde bir oranla satmakla' suçladı. Özdebir, diğer bankalara çağrı yaptı: "Artık sizin de insaflı davranma vaktiniz geldi."
Son verilere göre bankaların aylık kârlılık oranının yüzde 58 seviyesine çıktığına dikkat çeken ASO Başkanı Nurettin Özdebir, "Finans kuruluşlarımız yüzde 13 faizle mevduat toplayıp, reel sektöre yüzde 25'in üzerinde bir oranla satıyor. Bunların bir an önce aşağı inmesi lazım. Zaten işlerin az olduğu bir dönemde bu yaklaşım firmalara 'almayın alırsanız da batın' demekle eşdeğer." dedi. Bazı bankaların kredi kalitesindeki bozulmayı bahane ederek faizleri düşürmediğini belirten Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Süleyman Aslan, bu davranışını sürdüren bankaların uzun vadede müşterisinin gözünde itibar kaybı yaşayacağını aktardı. Vatandaştan yüzde 13-14 faizle mevduat topladıklarını ifade eden bir bankanın üst düzey yetkilisi ise bono faizleri inmediği için büyük miktarda parası olanların faiz pazarlığı yaptığını belirterek bono faizleri gerilemedikçe ani düşüşlerin zor olduğunu kaydetti. Aynı yetkili, "Tamam yüzde 14 ile mevduat topluyoruz ancak batık oranı yüzde 4,2 seviyesine çıktı. Bunu koyduğunuzda maliyet yüzde 18'e çıkıyor. İki puanlık kâr koyarsanız bunun üzerine yüzde 20 ediyor. Bu rakamın altında bir oranda faiz kullandırmak çok mantıklı değil." diye konuştu.
Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Başkanı Nejat Koçer, tarihî bir süreç yaşandığını belirterek Merkez Bankası'nın aldığı olumlu kararın piyasaya yansıması için bankalara büyük iş düştüğünü söyledi. Bankaların piyasayı fonlama adına faizleri aşağı çekmesinin önemli olduğuna dikkat çeken Koçer, aksi takdirde işsizlik problemine çare bulmanın güçleşeceğini aktardı. Koçer, "Ekonomide yaşanan sıkıntı yüksek faiz sebebiyle iç piyasada yaşanan daralmadır. Bazı bankalar son haftalarda atak yaptı; ancak birçok banka yine yüksek faiz uygulamaya devam ediyor. Piyasaya güvenip harekete geçmelerinde fayda var. Bankaların güven ortamı aradıkları bir yerdeyiz, bu güven ortamının bulunması için de yine kendilerinin harekete geçmesi gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Halkbank'tan faiz indirimi
Öte yandan Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararının ardından ilk adım Halkbank'tan geldi. Banka esnaf kredisinin faiz oranını yüzde 9'a düşürdü. Halkbank'ın, ticari ve KOBİ kredilerinde yaptığı faiz indirimi 1 Mayıs 2009'dan geçerli olacak. Böylece Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla sadece Halkbank tarafından kullandırılan esnaf kredisi faiz oranı ilk defa tek haneye düştü.
'Faiz indirmeyen banka itibar kaybeder'
Merkez Bankası'nın borçlanma faizlerini tek haneye çekmesinin spot tabir edilen kısa vadeli kredilere hemen yansıyacağını dile getiren Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Süleyman Aslan, diğer kredi ürünlerine yansımasının ise hem iç piyasadaki kredi kalitesinin durumuna hem de yurtdışındaki havaya bağlı olduğunu kaydetti. "Faizin tek haneye indiği bir ortamda kimse yüzde 20-25 ile kredi kullandırmaya devam etmeyecektir." diyen Aslan, bazı bankaların direnç gösterdiğine dikkat çekti. Aslan, "Bankalar uzun süreyle faizleri bu seviyede tutar ise bu davranış ciddi itibar kaybına sebep olur." dedi. Aslan, önümüzdeki süreçte faiz oranlarındaki düşüşün devam etmesi için emtia ve petrol fiyatlarının enflasyonun üzerindeki etkisinin önemli olacağını kaydetti. Temkinli yaklaşım moral bozuyor Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Başkanı Rızanur Meral, bankaların kredi faizlerini mutlaka düşürmesi gerektiğini söyledi. Bankaların kredilerin geri dönüşleri konusunda aşırı temkinli yaklaştığını ifade eden Meral, "Temkinli yaklaşmaları piyasadaki daralmayı daha da artırıyor. Bankalar bu yaklaşım tarzıyla kısır döngüye katkıda bulunuyorlar. Rahat kredi verilebilse piyasaya hareket gelir, bankalar da alacaklarını daha rahat tahsil ederler." şeklinde konuştu. Bankaların kısa vadede kredi vermeyerek kâr ediyor gibi göründüğünü dile getiren Meral, bunun uzun vadede bankaların zararına olacağını vurguladı.
zaman