Topkapı Sarayı Mukaddes Emanetler Dairesi, İslam’ın kutsal eserlerine ev sahipliği yapıyor. 24 saat Kur’an okuma geleneği halen devam ettirilen bölümde bakın neler muhafaza ediliyor:

Topkapı Sarayı Mukaddes Emanetler Dairesi, İslam’ın kutsal eserlerine ev sahipliği yapıyor. İstanbul İl Özel İdaresi’nden aktarılan 5.5 milyon dolarlık kaynakla restore edilerek yeniden ziyarete açılan Daire, Şadırvanlı Sofa, Has Odalılar Koğuşu, Has Oda, Arzhane, ve Silahkar/Has Oda Hazinesi bölümlerinden oluşuyor.


Peygamberler buluşması



Girişte yer alan Şadırvanlı Sofa, Kabe ile ilgili eserlere ayrılmış. Burada sağ ve sol nişlerin içinde Kabe Kapısı’nın anahtarları sergileniyor. Sultanlar tarafından altın ve gümüş kakmalı olarak yaptırılan kilit ve anahtarların üzerinde Kur’anı Kerim’den ayetlerin yanı sıra sultanların isimleri yazılı. Kabe’ye giren suyun boşaltılması için yapılan, Kanuni Sultan Süleyman, Sultan I. Ahmed, Sultan 4. Murad ve Sultan Abdülmecid tarafından yenilenen Kabe Olukları, 4. Murad tarafından yaptırılan onarımda İstanbul’a gönderilen Tövbe Kapısı’nın kanadı, altın Hacerü’l Esved Muhafazası ve Şeyhülislam hacca gitmesine izin vermediği için I. Ahmed’in etrafında tavaf etiği Kabe maketi de burada.



Destimal Odası ise önceleri padişahların şahsi hizmetini gören ve aynı zamanda üst düzeyde devlet hizmeti için eğitilen iç oğlanlarına ayrılmıştı. Padişahlar her ayın 13. ve 14. günü Has Oda’yı gülsularıyla temizleme işine katılırlar, hasta ya da seferdeyseler bu işi vekil tayin ettikleri kişiler yapardı. Bu temizliğin ardından Ramazan ayının 15’inci günü düzenlenen törende Hırka-i Saadet padişahın nezaretinde açılır, hırkanın üzerine Hz. Muhammed’i öven beyitlerin bulunduğu “destimaller” yani mendiller konur, her konuk bu mendil üzerinden hırkayı öper, Darü’s Saade Ağası da bu mendilleri konuklara dağıtırdı.



Destimal Odası’nda Hz. İbrahim’den Hz. Muhammed’e kadar gönderilmiş peygamberlerin değişik dönemlerde Saray’da toplanan hatıra eşyaları sergileniyor. Burada girişin solundaki nişte Hz. Musa’nın asası, ikinci nişte Hz. Davud’un kılıcı yer alıyor. Sergileme, fotoğraflarla da desteklenmiş. Örneğin Hazreti Musa’nın asası, Musevilerin kutsal saydığı Sina Dağı fotoğrafıyla, Hazreti Davud’un kılıcı ise Davud Kulesi fotoğrafıyla sergileniyor. Kabe anahtarları ve kilitleri de Kabe kapısı fotoğrafları önünde, kapıya asılı duruyormuş gibi düzenlenmiş.

Birinci vitrinde Hz. İbrahim'in taş tenceresi, Hz. Yusuf’un amamesi, Hz. Yahya’nın rölikleri, ikinci vitrinde Hz.Peygamberin ayak izi, Destimal Kalıbı ve Destimal, ortada Mescid’i Aksa maketi bulunuyor.





Kılıçlar havada asılı


Arzhanede ise Peygamberin eşyalarını görebilirsiniz.

Arzhane, padişahların Enderun'daki arz ağalarıyla görüştüğü, onların padişaha arzlarını sunduğu yerdi.

Arzhanenin girişinin sağında ve solunda sergilenen sahabe kılıçları, barışı simgeler biçimde uçları aşağı bakar durumda yerleştirilmiş. Yüksek Mimar Hasan Fırat Diker tarafından geliştirilen ve Kültür Bakanlığı adına patenti alınan mıknatıs sistemine dayalı bir teknikle sergilenen kılıçlar havada duruyormuş gibi görünüyor. Bu tekniğin eserlere zararı bulunmadığı, İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya ve Metalurji Bölümü’nün raporuyla belirlenmiş durumda. Arzhanede sergilenen eserler arasında Veysel Karani'nin külahı, Sakal-ı Şerif, Sakal-ı Şerif mahfazaları, Hz. Muhammed’in mührü, kabir toprağının ve dişinden toz haline gelmiş bir parçanın içerisinde yer aldığı mahfazaları, komşu devletleri İslama davet için gönderdiği mektupların örnekleri, Hz. Ebubekir, Hz. Osman ve Hz. Ali’nin kılıçları, Hz.Muhammed’in kılıçları ve yayı gibi değerli emanetler bulunuyor.

Arzhane’nin girişinin solundaki Has Oda’da ise Hırka-ı Saadet’in altın mahfazası, Hz. Muhammed’in Sancağının Mahfazası görülebiliyor. Has Oda ziyarete kapalı. Bu önemli eserlere ancak buradaki pencereden bakılabiliyor.



24 saat Kur’an okunuyor



Emanet Hazinesi Bölümü Osmanlı döneminde Surre alaylarının uğurlandığı bölüm. Padişahlar her yıl hac mevsiminde Mekke, Medine ve kutsal yerlere gönderilen değerli hediyeler, dini örtüler ve “Surre” adı verilen keselere konulan altınlarla yüklü kervanları buradan uğurlarlardı.

Emanet Hazinesi bölümünün ilk kısmı Kur’an-ı Kerim odası olarak tasarlanmış. Hafızlar Mukaddes Emanetler Dairesi’nin kapanışına kadar bu odada Kur’an okuyor. Sonra Saray içinde kendilerine ayrılan odada okumayı sürdürüyor. Böylece Yavuz Sultan Selim döneminde Hırka-i Saadet’in Topkapı Sarayı’na gelmesiyle başlatılan 24 saat Kur’an okuma geleneği halen devam ettiriliyor. Buradaki 2 adet LCD ekrana Kur'an-ı Kerim’in meali yansıtılarak yerli ve yabancı turistler için küçük bir bilgilendirme de yapılıyor.



Emanet Hazinesi bölümünün ikinci kısmındaki vitrinlerde altın işlemeli Kabe Kapı Perdesi, Medine-i Münevvere Kapı Perdesi, Altın askı kandil, Murassa Kur’an Kabı ve Elmas Kelime-i Tevhid Surre defterleri ve Feraşet Beratı yer alıyor.




Restorasyon süreci



Mukaddes Emanetler Dairesi’nin restorasyonu 2007 Mart ayında başladı. Restorasyon kapsamında klasik dönemde Has Oda’ya dahil olan, sonraki dönemlerde Saatler Seksiyonu olarak kullanılan bölüm geri alındı ve geçici sergi mekanı olarak düzenlendi.



Binadaki rutubet nedeniyle ciddi problemler yaşayan çinilerin bozuk olanları onarıldı, sabitleştirme işlemleri yapıldı. Kubbelerdeki kalem işleri elde geçirildi.



Orijinalindeki altın varaklar yeniden yapıldı. Yapının bütün ahşap pencere doğramaları ve kapıları onarıldı. Kubbelerin kurşunları yenilendi, bölümün ihtiyaç duyduğu boya, badana işleri yapıldı. Mermer yüzeyler temizlendi. Kullanılamaz durumdaki yangın ve güvenlik sistemleri yenilendi.

Eserler için nem, toz, ışı, ışıktan koruyan vitrinler tasarlandı. Vitrin tasarımlarında cam ve mermer kullanıldı. Camlara milli renk turkuaz uygulandı. Vitrinlere eserleri tanıtan bilgi panoları yerleştirildi. Bölümlere özel 2-3 dakikalk eserlerle geldiği mekan arasında ilgi kuracak kısa filmler hazırlandı.



Onarılan eserler arasında biri Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığı 15. yüzyıla ait 5 adet kündekari kapı ve Kubbetü’s Sahra’nın sedef maketi ve Medine-i Münevvere’nin sedef maketi de bulunuyor.




Tarihçesi



Yavuz Sultan Selim'in 1517’de Mısır'ı fethinden sonra Mekke'nin anahtarları ve 'Emanât- ı Mübareke' Osmanlı Devleti'ne teslim edilmişti. Bu eşyaların bir bölümü o zaman İstanbul'a nakledilmiş, bir bölümü ise Hz. Muhammed'in mezarında bırakılmıştı. Ayrıca, zaman zaman Osmanlı padişahları ve diğer Müslümanlar tarafından buraya pek çok kıymetli eşya hediye edilmişti.



Birinci Dünya Savaşı sırasında Medine'nin boşaltılmasına karar verilince, orada bulunan Kutsal Emanetler'in de Topkapı Sarayı'na götürülmesi uygun görüldü. Kutsal Emanetler sarayda toplanmaya başlanınca ilk önceleri sarayın değişik yerlerinde, Hazine'de, Silahtar Hazinesi'nde, Revan Köşkü'nde, Harem'de ve bilhassa da padişahların özel odasında yani 'Has Oda' isimli dairede korunuyordu. 1808'den sonra Sultan II. Mahmud, Has Oda’yı tümüyle Kutsal Emanetler'in korunmasına ayırdı. Adı da Hz. Muhammed'in Hırka-i Şerif'ini de içine almasından dolayı 'Hırka-i Saadet Dairesi' veya 'Mukaddes Emanetler Dairesi' olarak anılmaya başlandı.



Topkapı Sarayı Cumhuriyet'in ilanıyla (1924) müze olarak kullanılmaya başlandı ve Mukaddes Emanetler Dairesi de kademeli olarak ziyarete açıldı.



kaynak: haber7