1956'dan beri nükleer enerjiye geçmeye çalışan Türkiye düzenlediği 3 ihaleyi de sonuçlandıramadı.

İhaleye bürokratların bile engel olduğu iddia ediliyor.Nükleer enerjiye yarım asrı aşkın bir süredir geçmeye çalışan Türkiye'de, bu konuda ilk kez kararlı bir hükümet iş başında ancak bu hükümetin yaptığı ihaleden de 7 aydır ses yok.

Daha önce 2 kez çıkılan ve iptal edilen nükleer enerji ihalelerin sonuncusuna sadece Rus-Türk Ortaklığında Park Teknik (Ciner Grubu) ile AtomstroyExport-JSC (Rus Devlet Şirketi) konsorsiyumu teklif vermişti.

İhalenin sonuçlanmamasına gerekçe verilen teklifin yüksekliği gösterilmesine rağmen, farklı gerekçeler öne sürenler de var.

Enerji-Bir Sen Başkanı H. Bayram Tonbul, ihalenin sonuçlanamamasını Türkiye'nin dışa bağımlılığının sürmesini isteyen dış güçlere bağlarken, isminin açıklanmasını istemeyen bir uzman da faturayı ihalede kilit rol oynayan Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'ndaki (TAEK) bürokratlara kesiyor.

KRİTERLER SON GÜN AÇIKLANDI

İhalede şartnamenin açık olmaması ve TAEK tarafından hazırlanan kriterlerin ihalenin son günü yayınlanması nedeniyle uluslararası firmaların yeterince bilgilenemediğini öne süren nükleer enerji uzmanları, TAEK'in hazırladığı bu 7 maddelik kritere TAEK Başkanı'nın imza atmamasının da firmaları ürküttüğünü öne sürdü.

Uzmanlar, ihalede başarı için TAEK'deki bürokrasinin hükümetle fikir birliği içinde olması gerektiğine vurgu yapıyor.

BİR TEK TÜRKİYE'DE YOK

Türkiye'nin geçemediği nükleer enerji üretimi tüm dünyada yaygın şekilde kullanılıyor. Dünya ülkeleri nükleere doğru hızla gidiyor. Çin, Rusya ve Kore hızla nükleere geçiyor. Avrupa'da Fransa, İtalya, Almanya, Hollanda gibi ülkeler nükleer enerji üretiyor.

Nükleer enerjiyi kullanan ülkeler arasında doğalgaz-petrol gibi önemli enerji rezervlerine sahip ülkelerin ilk sıralarda yer alması da dikkat çekiyor. Dünyada 31 ülke nükleer santralden enerji üretimi gerçekleştiriyor.

Bu ülkelerdeki nükleer santralinin toplam sayıları da 436'yı bulunuyor. ABD'de 104, Fransa'da 59, Japonya'da 53, Rusya'da 31, Kore'de 20, İngiltere'de de 19 nükleer santral çalıştırılıyor.

10 cent üstü Yüce Divan'lık

Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sümer Şahin, santralin 50 yıldır yapılması gerektiğine dikkat çekerek, ihalenin pazarlık usulü olması gerektiğini belirterek, "Bir santralin enerji üretimi kilovat saat başına 2-3 cent ila 7 cent arasında değişir. Bizde ise 15 cente düşürdüler. Ama bu tip bir satın alma ihale ile olmamalı. Bakanlık, kilovat saati için 10 centten yukarı fiyata razı olursa, Yüce Divan'a verilir" dedi.

Firmaların ihaleye girmesi engellendi

Enerji-Bir Sen Genel Başkanı H. Bayram Tonbul, nükleer enerjide Türkiye'nin engellendiğini öne sürdü. Enerjinin artık ekmek gibi, su gibi bir ihtiyaç haline geldiğini anlatan Tonbul, "Nükleer santral komşularımızda bile var.

Engelleyen ülkeler petrol ve doğalgaz ihracatçıları hatta nükleer enerjiye sahip ülkeler. Türkiye'nin dışa bağımlı bir şekilde devam etmesini istiyorlar" dedi. Türk firmalarının pahalı enerji kullanarak dünyayla rekabet etmeye çalıştıkla- rına işaret eden Tonbul, "Fransa sanayicisine ucuz enerji veriyor.

Bugün OPEC üyesi olmasa bile Batı Avrupa ülkelerinin, Fransa'nın, İngiltere'nin ve Almanya'nın da bizi engeleyenler arasında olduğu düşüncesindeyim" diye konuştu. Nükleerin daha ucuz olması gerektiğini ancak son ihaledeki fiyatın hidroelektrik ve termik santrallerde üretilen enerjiden bile pahalı olduğunu kaydederek, ihaleye girmek isteyen firmaların kasten engellendiğini söyledi.

En önemli maliyetler yatırım aşamasında!

Nükleer enerjide en büyük maliyet yatırım aşamasında gerçekleşiyor. Bir nükleer santralin ortalama ömrünün 30-35 yıl olduğu hesap edildiğinde bu maliyet, diğer enerji türlerine göre daha ucuz olu-yor. Buna göre nükleer enerjinin kilovatı ortalama 6 cent olarak hesaplanıyor. Rusya ve Avrupa ülkelerinde bu maliyet 6-7 cent civarında. Türkiye için uygun olan birim fiyat, uzmanlar tarafından en fazla 9 cent olarak ifade ediliyor.

Oysa son ihalede ortaya çıkan 21 cent, Avrupa ülkelerindeki fiyatın tam 3 katına denk geliyor. İhaleye katılan Rus-Türk Ortaklığı'nda Park Teknik (Ciner Grubu) ile AtomstroyExport-JSC (Rus Devlet Şirketi) konsorsiyumu teklifini sonradan 15 cent ve yıllık kârın yüzde 10'u şeklinde düzeltti ancak, bu fiyatın da yüksek olduğu belirtiliyor. AtomstroyExport-JSC'nin Rusya'da 9 cent birim fiyatla nükleer santral yaptığı ifade ediliyor.


Kaynak: habertakımı