08-21-2009, 03:43 | #1 |
Os*man*lı*yız biz! Mehmet METİNER - Star
Şile. Günlerden Çarşamba. Pırıl pırıl bir gün. Masmavi bir deniz. Deniz kenarında özenle düzenlenmiş bir meydan. Yemyeşil. Genç işadamı Mustafa Ekşi’nin “Güreş ağası” sıfatıyla yaptığı davete uyarak “Yağlı Güreş Müsabakası”nı izlemeye gittim. Sevgili Mustafa’yı kırmak ne mümkün! Hem bir yanımla artık Şileliyim. Şile’de olup bitenlere elbette ilgisiz kalamam. Şile’ye dair anlatacağım çok şeyler var. Siyasi gündem izin verirse uygun bir zamanımda Şile’ye dair yazmak istiyorum. Şimdilik şu kadarını belirtmem gerekiyor ama: Şile henüz hakettiği yerde değil. Sadece Türkiye’nin değil dünyanın bu en güzel beldesi, her bakımdan cazibe merkezi olabilecek tüm özelliklere sahipken henüz haketttiği yerde değil ne yazık ki! AK Partili Belediye Başkanı harıl harıl çalışıyor. Büyükşehir Belediyesi elinden gelen tam katkıyı sağlıyor. Buna rağmen Şile doğru dürüst bir merkezi planlama çerçevesinde hak ettiği şekilde konumlandırılabilmiş değil. Şimdi yazının başlığıyla bu konunun ne ilgisi var diyeceksiniz biliyorum. Anlatayım. Müsabaka öncesinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Mehteran ekibinin huşuyla ve haşmetle dillendirdiği mehter marşlarını dinlerken, birden “Osmanlıyız biz!” sözüne odaklandım. Birden o söz beni alıp siyasi gündemin hararetine taşıdı. Şu sıralar sorun ve çözüm kavramları üzerinde o kadar çok düşünüyoruz ki, her bir kelime veya tanım bizi kaçınılmaz olarak oraya doğru sürüklüyor. O marşı dinlerken aklıma gelen mülahazaları sizlerle paylaşmak istedim. *** Cumhuriyet Türkiyesinde “Osmanlıyız biz!” marşı. Ne ilginç değil mi? Hani biz Osmanlı değildik, hani Cumhuriyeti redd-i miras ederek kurmuştuk? Hiç kimse kendi köklerinden kopamıyor. Kopmamalı. “Türkiye modeli”, imparatorluk geçmişimizden ve o geçmişin üzerine oturduğu inanç ve anlam dünyasından kopartılarak inşa edilemez diye düşünüyorum. *** Osmanlıda herkes kendini “Osmanlı” diye tanımlardı. “Osmanlı vatandaşlığı”, etnik bir tanımlama üzerine oturmuyordu. Dolayısıyla herkes kendini “Osmanlı” olarak görmekten rahatsızlık duymazdı. Tam tersine onur ve gurur duyardı. Osmanlı bir ırkın adı değildi. Devletin/imparatorluğun adıydı. Osmanlı devletinde Türk Türk’tü, Kürt Kürt. Arap Arap’tı. Herkes olduğu gibi kabul edilirdi. Osmanlı devletinde Müslüman unsurlar bir millet, gayr-ı Müslim unsurlar da bir millet edilirdi. “Osmanlı milleti”, etnik bileşenlerinden birini ötekine üstün tutmazdı. Herkes arasında tam bir eşitlik hali söz konusuydu. Dolayısıyla hiç kimsenin aklına Türklüğü veya Kürtlüğü gelmezdi. Ne zaman ki Avrupa’dan milliyetçilik virüsü girdi aramıza, işte o zaman sorunlar başladı. O herkesi kapsayan ve herkesi eşitleyen “millet şuuru”, etnik milliyetçilik karşısında bozguna uğradı. “Osmanlı vatandaşlığı” fikri, Müslim ve gayr-ı Müslim demeden herkesi kapsayan bir üst kimlik olarak savunuldu. Milliyetçilik çağında gayr-ı Müslim unsurları tutmak, hele de işin arkasında dönemin güçlü gayr-ı Müslim emperyal devletleri varken elbette mümkün değildi. “Osmanlıcılık” fikri, gayr-ı Müslim unsurların bizden koparak kendi devletlerini kurmalarını önleyemedi. Ama Müslüman unsurların birlikteliğini büyük ölçüde sağladı. Arap kardeşlerimizin kopma sürecindeki hata payımızı şimdilik bir tarafa bırakıp geçiyorum. Osmanlıcılık yerine Türkçülük düşüncesini çare olarak benimseyen devlet elitleri çözümsüzlüğü derinleştirdi. İttihat Terakki’nin katı merkeziyetçi-bürokratik tavrı buna eklenince Müslüman unsurlar arasında da milliyetçilik virüsü boy atmaya başladı. O tarihteki Türkçülük dinden bağını koparmış bir anlayış üzerine oturmuyordu. Ziya Gökalp milliyetçiliği Kürtlerin veya başkaca Müslüman unsurların varlığını inkar eden ırkçı bir anlayış üzerine oturmuyordu. Osmanlıda “Kürt milleti” de vardı, “Türk milleti” de, “Arap milleti” de... Ama bütün bu Müslüman unsurlar aynı zamanda kendilerini bir tek millet olarak görürdü. “İslam milleti” kavramsallaştırması ile “Osmanlıyız biz!” yaklaşımı birbirinin tıpkısının aynısıydı mana ve mefhum olarak. -Devamı Pazar’a-
|
|
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | |
Stil | |
|
|