Osmanlı paşaları*

İbrahim Paşa'nın Mısır'daki Islâhatları
http://www.enfal.de/otarih48.htm

Mısır'da, sosyal düzene önem veren Kanunî, sarsılan devlet otoritesi ile düzeni yeniden tesis ederek Osmanli kanunlarını ve bozulan idareyi islâh etmek istiyordu. Vezir-i A'zam ibrahım Paşa'yı Mısır'a gönderdi donanma ile ugurlanan Ibrahim Paşa'ya Padişah, Marmara adalarina kadar refakat ederek dostane bir sekilde veda etti

İbrahim Paşa Rumeli Defterdarı Ulûfeciler Ağası Çavusbaşları Divan kâtibleri ve 500 kadar yeniçeri on kadırga ile yola çıkmıştı. İbrahım Pasa, Sakiz Adasında Ceneviz idarecileri tarafindan selamlanarak hediyeleri aldıktan sonra Rodos'a yanasir.

Osmanlı donanması iskenderiyeden rüzgarlar yüzünden Anadolu sahilinden Marmaris körfezine girmek zorunda kalirlar. denize güvenilmedigi için Ibrahim Paşa mısıra karadan gitmeye karar verir. halka iyi davranan, idarecileri kontrol eden tebeaya karşı müsamaha saglayan ibrahim Pasa iyi niyeti ve tarafsızlığıyla halkin duasini alir.

uzun ve yorucu yolculuktan sonra 2 Nisan l525'te Kahire'ye giren ibrahim Paşa, eyâletin ahvalini teftiş, islâh ve tanzimi için divan akdine başlar. halkın şikayetlerini dinler. Kayıtbay zamanındaki kanunları gözden geçirir ekonomik ve sosyal durum ile hazineyi esas alarak kanunlar tasarlar.*

İbrahim paşa Fetihten itibaren Mısır idaresinin geçirdiği safhaları gözönüne alarak tasarladığı kanunları Istanbul'a gönderir. Padişah tarafindan kanun haline getirilen tasarılar Mısır hazinesine teslim edilir.ibrahim paşa Mısır'da geçirdigi her günü, adalet ve lütufkâr icraatlarıyla dikkati üzerinde topluyordu.*

İbrahim paşa memleketin ihtiyaçlarina uygun kanunlar koyuyor ve eskilerini düzeltiyordu. Eski idareyi düzeltmeye çalisiyordu. Beni Havare ve Beni Bakar adiyla anilan ve hainlikle itham olunan asiret reislerini astirmakla cezalandirdi. Bu cezalar,bir ibret oldu.*

İbrahim paşa mısırdayken vahalara ve Habeşistan'a Mısır aşiretlerine Pâdişah'a itaat etmeleri ihtar olundu. Şehirlerde tellâllar dolaşarak idareden şikayetçi olanların gördükleri zulümleri bildirmeleri ilan olundu.*

Memluklular zamanından beri borçlarından dolayı haps edilen fakirlerin borçları ödenerek salıverilmesi sağlandı Eğitim masrafları ve öksüzlerin yiyeceklerinin sağlanması için özel yönetmelikler konuldu öksüzlere maaş bağlandı

İbrahim Pasa mısır kalesinde vali konagi karşısında, hükümet hazinesini muhafaza için iki kule yaptırır. Beylerbeyi sıfatı ile Mısır'da bulunduğu sırada Kahirede yıkılmış harab olmus câmi, medrese ve hayrat eserlerini kendi hesabından ve kendi masrafı ile tamir ettirmiştir
Ömer Câmii bunlardan biridir.

Padişah,ibrahim Paşa'nın islâhatlarına kani olunca istediği kimseyi Beylerbeyine tayin etmesi selâhiyetini vermişti.O da, Defterdar iskender Çelebi'nin tavsiyesiyle mısır eyaletini Şam Beylerbeyi Süleyman Paşa'ya verip Mısır Beylerbeyligi'ne, Hamzavî'yi de defterdarlığa tayin ederek kahire'den ayrilir.*

Şam yolu ile Anadolu'ya hareket eden İbrahim paşa Kayseri'ye gitmekte iken Türkmen boylarinin ağırlıklarını vuracaklari haberini alır. Şehsuvaroğlu Ali Bey'in, Ferhad Paşa'nın tesiriyle öldürülmesi sonucu Dulkadir ülkesinden hazineye aktarılan Türkmen sipahîlerinin tımarlarını iade ettirir.*

l525 senesi Eylül basinda istanbulda Pâdisahin huzuruna çıkan ibrahim Paşa, Mısır'daki icraati hakkında bilgi verir. Padişah, onun Mısır daki icraatından memnun kendisine ihsanlarda bulunur.

İBRAHİM PAŞA TEBRİZ KUŞATMASİ
http://www.enfal.de/otarih48.htm

2l Ekim l533 de Vezir-i A'zam Damad Ibrahim Paşa bağdada gönderilir. İbrahim Paşa,Konyadayken Ulama Han Bitlis'e girip ve Şeref Han'in başını keser. Şeref Han'ın oğlu III. Semseddin, karşı duramayacağını anladığından Ibrahim Paşa'ya müracaat eder. Bitlis'i ocaklik hâline getirilip Seref Han'ın oğlu III. Semseddin'e verilir. bölgede Şeref Hanlar'ın nüfuzu büyüktü.Bitlis Valisi olarak 4l yil idarede bulunmuştu.

Ulama Han "Ahlat, Adilcevaz, Erciş ve Van'ı Osmanlılar'a itaat ettirmiştir Tahmasb harb hazırlıklarına başlar Bağdadı ele geçirmek isteyen ibrahim Paşa, Tebriz üzerine hareket eder. Sadrazam'ın ordusu Sa'dabad civarında konakladığı zaman, Tebriz halkının ileri gelenleri, bağlılık arzederler. Böylece Ibrahim Pasa, l3 Temmuz l534 te savaşmaksızın Tebriz'i ele geçirir.*

Paşa, tebrizde müstahkem bir ordugâh inşa ettirerek l000 kisilik bir kuvvet koyar. Şehre kadı tayin ederek her türlü yağma ve kanunsuz hareketler yasaklanır paşa kimseyi incitmemeye ve halkı memnun etmeye son derece dikkat ediyordu. İbrahim Paşa'nn hareketleri kısa zamanda meyvesini verip tesirini gösterecektir.*


Irakayn seferi sonrası büyük Vezir-i A'zam ibrahim Paşa, l5 Mart l536'da idam edilecektir. Irakayn seferindeki hataları yetkilerini sınırsızca kullanmasi Defterdar Çelebi'nin öldürülmesindeki rolleri Kanunî'nin çok sevdigi vezirini devlet selâmeti için gözden çıkarmasına yol açmistir

RÜSTEM PAŞA*http://www.enfal.de/otarih48.htm

Kanunî üzerinde müsbet ve menfi tesirler bırakan Rüstem Paşa l2 Temmuz l56l'de vefat etti. O, devir üzerinde müsbt veya menfi derin te'sir bırakmış vezir-i a'zamdan biridir Kanunî'nin saltanatını, ibrahim ve Rüstem Paşalar'ın sadaret devri olarak mütalaa etmek mümkündür.*

Paşalar devletin büyüklük, zindelik ve ihtişam devrini temsil etmiş devlet hazinesinin en zengin, askerî kudretinin en parlak bulundugu zamanın mümessilidir. Pâdisahın karar ve hareketlerindeki en tesirli şahsiyet, Rüstem Paşadır.*

Avusturya elçisi Busbecq'in ifadesiyle rüstem paşanın keskin ve uzağı gören zekâsıyla Pâdişah üzerinde büyük hizmeti vardı. Rüstem Paşa hükümdara yolsuz tutumlarıda kabul ettirmis ve olumsuz sonuçlar olmuştu,Eflâk sadrâzama rüsvet vererek voyvodaligi temin etmisti, devlet hazinesi büyük bir zarara uğramıştı.ölünce yerine, onun tam zıddı ikinci vezir Semiz lakapları ile taninan cömert, iyi kalpli, halk adamı, nüktedan ve barış sever bir insan olan Semiz Ali Paşa getirilmişti.

Idris-i Bitlisî'nin yardim ve tesebbüsüyle Mardin alinir. Diyarbakir'i geri almak için sah ismailin görevlendirdiği Karahan tarafindan yapilan hücumlar sonuçsuz kalir. Karahan Urfa ile Nusaybin arasindaki Koçhisar mevkiinde bir maktul düser Diyarbakir isi sonuca baglanir. Koçhisar muharebesinden sonra buraya, Diyarbakirli Ahmed Bey isminde bir vali tayin edilir.


Diyarbakir ile dogudaki sehirlerin alinmasinda Idris-Bitlisî'nin büyük hizmetleri görüldü. Sünnî Kürd beylerini Osmanlilarin tarafina çekmisti Imadiye, Cizre, Bitlis, Hizan, Palu, Siirt, Hasankeyf, Meyyafarikin,gibi 25 mintika beyi devlete itaatini bildirirler. Pâdisah da, eski yerlerinde kalmak üzere kendilerine beratlar gönderir

Iran serdari Karahan Biyikli Mehmed Pasa ve Karaman Beylerbeyi Hüsrev Pasa'nin teskil ettikleri Osmanli kuvvetleri arasinda meydana gelen siddetli muharebede Sah'in askerleri perisan olmuslardi.galibiyet sayesinde Ortadogu dengesini Osmanlilar lehine degismis Anadolu birligi perçinlenmisti. Bölgenin, Osmanli idaresine girmesinde büyük rol oynayan âlim ve tarihçi Idris-i Bitlisî'ye karsi Yavuz Sultan Selim' saygida kusur etmemiştir*

Yavuz Sultan Selim, gönderdigi beratta
Idris-i Bitlisî'ye söyle diyordu:"Diyarbekir vilayetinin feth-i küllisine bâis oldun yüzün ag olsun. Insaallahu'l sâir vilayetlerin dahi fethine sebeb-i küllî olasin. Benim,inâyet-im ve hüsrevânem senin hakkinda munatiftir. vaki olan ulûfeniz 2000 sikke ve bir samur vasak kürk frengi kemha kilifli müzehheb kiliç in'âm ve irsal olundu."

Barbaros Hayreddin paşa cezayir sultanı
http://www.enfal.de/otarih48.htm

Asıl adı Hızır olan Barbaros Vardar Yenicesi'ndendir Midilli Adasi'nin fethinden sonra buraya yerleşen Yakub adlı bir sipahinin oğludur. l478 de doğduğu tahmin edilmektedir. Batılılar, havuç sakalından Barbarossa" adını Hayreddin lakabını ise kendisine Sultan Selim takmıştır.

Dört kardesin en küçügü olan Hızır, gençlikte yaptırdığı bir gemiyle Midilli, Selanik ve Eğribozda ticarete baslar. Rodostaki ağabeyi Oruç'un kurtarılmasından sonra iki kardeş, Şehzade Korkudun himayesine girerler.ispanyolların Batı Akdeniz zulümlerinden kaçan Oruç ve Hızır kardeşler, Batı Akdeniz'e yönelerek Kuzey Afrika sahillerinde görünmeye başlarlar.*

İki gemisi için liman arayan iki kardes, Tunus Sultanı ile anlasarak Halkulvâdi'ye Gemi sayısı artınca Cezbeye yerleşip akınlarını italya kıyılarına yaparlar Cicelli'yi ele geçirirler. Oruç reis sultan ilan edilir. Ve Barbaros kardeşlerin Kuzey Afrika'da kuracakları devletin temelleri atılmış olur.*

büyük şöhret kazanan iki kardeşin etrafında Kurdoglu Kemal Reis'in yegeni Muhyiddin gibi pek çok denizci toplanır. Sultan Selim ile temasa geçen Oruç ve Hızır Reisler, Cezayirde tutunurlar Ferdinandın ölümüyle ispanyol işgalinden kurtulmak isteyen Cezayir şehrinin yardımına koşarlar.Cezayir ve Sersel'in ele geçirilmesiyle Oruç Reis Sersel ve Cezayir sultanı ilan edilir.*

l5l7'de Tenes ve Telemsen şehirleri zapt edildi ispanyollar l5l8'de Telemsen'i geri aldılar Oruç Reis sehid oldu Hızır, abisinin desteğinden mahrum kaldı ispanyollar ve Telemsen emîrinin Cezayir'den atmak istedikleri Hızır Reis, Avrupalıların verdikleri "Barbaros" adı ile söhret kazanmaya başlamış ve ispanyollara karşı başarılı savaşlar vermiştir

Barbarosun büyüklüğü şu ifadelerle nakedilir

Barbaros denen namlı yiğit, çocuk yaşda adım attığı kalyonundan, "Daldı Rahmet Denizine ecel gününe kadar altmis sene, çıkmadan yaşadı. Gece gündüz demeden efsanevî bir su kuşu gibi karalara vurdu, dalgalar ile güreşti. Ufuklara yelken açıp, yâre de agyâre de karşısında el bağlattı.

Onun kudreti,şöhreti ve insan gücünün üstündeki kahramanlık hikayelerinin en asîl ve en hürmete şayan olanı Cezayirde ülkenin reisi olmuşken, tahtını Osmanlı imparatorluğuna verip, ölünceye kadar kendini osmanlının hizmetine adamasıdır

Ama, bir ülke teslim etmek üzere taht sehrine gelen Barbaros'un Pâdisah'a hediyesi, sadece Cezayir degildi. Önüne katip getirdigi iki bin esirin ellerinde bir devlet hazinesi tutarinda hediyeler de bulunmakta idi.

24 Eylül l538'de Preveze önlerine gelen Barbaros, harp vaziyeti alir. Doria da Barbaros'un bulunduğu yerin iki mil açığına demir atar. Doria, Barbaros'u Preveze'den çıkarmak için 27 Eylül'de inebahtı'ya hücum eder. Osmanli donanmasi Korfu istikametine geçer Doria, Osmanli donanmasını arkasında görüce savaş hususunda tereddüd ederek harp vaziyeti alir. İki taraf Ayamavra Adasında karşı karşıya gelirler.*


Barbaros, gemilerini hilâl şeklinde yan yana dizer Sağ kanat komutanlığını Turgut Reis'e, sol kanadınkini Sâlih Reis'e verir kendisi ortada yer alır. yarma harekatına girişen Barbaros, Haçlı filosunu çevirir Doria, ancak ertesi gün donanmasını harekete geçirebilir. büyük bir bozguna uğratılan haçlılardan otuz altı tekne ve 2l75 esir alınır. Türk donanmasının kaybı çok azdır

Barbaros, küçük bir kuvvetle büyük bir zafer kazanır. Doria, bir donanma için hem şerefsizlik, hem de uğursuzluk alâmeti olan fener söndürme emrini vererek.kaçar. Barbaros'un cesareti ve yarma harekâti, amirallere örnek olur. Haçlıların en büyük deniz gücü, beş saatte tahrib edilir Akdeniz hâkimiyeti Osmanlılara geçer Preveze zaferiyle Akdenizde de Osmanli hâkimiyeti sağlanmış olur.

Barbaros,prevezede harp meclisini toplar. donanmaya harp nizamı aldırır.Osmanli donanması hilâl şeklinde tertibat alır. Haçli donanması,ise borda nizamıyla birbiri arkasına üç saf teşkil eder rüzgârın güneyden esmesi, Osmanlılar için tehlikeliydi Barbaros Paşa, Kur'an-i Kerim'den âyetleri deryaya serptirip Cenab-i Hakk'a dua eder
Duası kabul olunur rüzgârın yön değiştirişiyle manevra kabiliyeti az alan düşman gemilerinin hareketleri yavaşlar.ve düşman büyük bir yenilgi alır osmanlının şanlı zaferi ise dilden dike dolaşarak bir destan olur Kâtib Çelebinin ifadesiyle kıssadan hisse şudur serdar olanlar, yalniz esbab-i cismaniye itibar etmeyüp, kadir olduklari ruhanî sebeplere de riâyet etmelidirler." muharebelerde mânevî kuvvet ihmal edilmemelidir

Barbaros'un Fransa'ya yardim Seferi
http://www.enfal.de/otarih48.htm

Kanunî l54l Macaristan seferinde Barbaros'u Adriyatik sahillerinin muhafazası ile görevlendirmişti. Şarlken,Cezayire yürümekteydi Barbaros Pasa, Cezayir Beylerbeyiydi evlatlığı Hasan Sicilya'dan Cebelitarık'a Avrupa sahillerini tehdid ediyor kiymetli mallar ele geçiriyordu.

Bu tehdide son vermek isteyen Şarlken, bizzat kendisi Cezayire yürüme karari alır. 65 parça kadırga, 400'e yakın gemi ile Cezayire hareket eder. Doria idaresindeki donanma, 20 Ekim l54l'de Cezayiri yirmi beş bin kişi ile kuşatır. Cezayir kalesindeki Hasan Aga' az sayidaki kuvvetiyle direnir hava şartlarının etkisiyle Şarlken, Cezayirde büyük bir hezimete ugrar.*

Cezayir bozgunundan sonra Şarlken, Fransa Krali François ile mücadele eder. Şarlken ile başa çikamayan François, Osmanlılardan yardım ister Barbaros'un da onayıyla Akdeniz'de şarlken'e ortak bir harekete karar verilir. Fransa'ya yardim kararı alınarak Barabaros, Fransız donanması ile birlikte müstakil bir harekâta memur edilir.*

28 Mayis l543'te Istanbul'dan hareket eden Barbaros, ll0 gemilik filosuyla Messina, Reggio ve Ostia gibi italyan sahillerini vurur Marsilyada törenlerle karşılanır. Fransız donanmasıyla şarlken'in müttefiki Nice'i muhasara edilir. Sehir, 20 Agustos'ta ele geçirilir ancak Fransizlarin iki yüzlü davranmalarindan dolayi Barbaros, kuşatmaya son verir.*

Barbaros, François'in, Sarlken ile anlaşmasıyla istanbul'a dönmek zorunda kalir. Dönüşte Cenova'da esir bulunan Turgut Reis'le birlikte birçok Müslüman ve Türk esiri kurtarılır. barbaros istanbulda Kanunî tarafindan büyük deniz gazasının kahramanı sıfatıyla kabul edilerek iltifatlara mazhar olur.

Piyale paşanın seferleri cerbe muharebesi
http://www.enfal.de/otarih48.htm

İspanya sularında dolaşan Kaptan Piyale Paşa Minorka adasında Siüdadela'yı maiyetindeki Turgud ve Salih Paşalarla italya sahillerindeki Reçyo şehrini zapt edip Afrika sahilindeki Oranı ispanyollar'ın elinden alıp geri dönmüstür ispanya Papa ve italya devletleri Osmanlılara ittifak,kurmuş l559'da Cerbe muharebesi meydana gelmiştir*

Preveze'den l3 yıl sonra Trablusgarb'ı zapteden Osmanlılar, Orta Akdenize yerleşmişlerdi. Sultan Süleymanın, Kuzey Afrika sahillerinden Cebelitarık'a akın etmesiyle Türk hâkimiyeti Batı Akdeniz'de hissedilmiştir, babasindan Akdeniz siyasetini devr alan ispanya Krali Philippe harekete geçmiş Türklere karşı l560'da Cerbe'de ağır bir yenilgiye ugramıştır ispanyol askerleri Türkler karşısında "boylarının ölçüsünü" almış Akdeniz'de "Türk deniz üstünlüğü" kurulmuştur*

Trablusgarbın alınması ile Osmanlılar Doğu ve Orta Akdeniz'e kesin olarak yerleşmişlerdir Trablusgarbın, Osmanli idaresine geçmesinden Malta'daki Saint Jean sövalyeleri rahatsız olmuş Papa'nın teşvikleriyle ispanya, Papalık, Cenova, Floransa, gibi Akdeniz'Hiristiyan devletleri haçlı ittifakı kurmuşlardır .fransızlar ve Venedikliler,ittifakı gizlice destekliyorlardı.

ittifakin duyulmasıyla Piyale Paşa istanbul'a çağrılır. Piyale Paşa, 20 parça gemi ile Cerbe sularında Turgud Reis ile birleşir 200 gemilik müttefik donanması, 2 Mart l560'da Cerbe'ye asker çıkarır Trabusgarp'ta Turgud Reis adina adayı idare eden seyh, adayı müttefiklere teslim eder.

Cerbede düşman donanması ile Osmanlı donanmasi arasında l6 Mayis l560'da büyük bir deniz savaşı meydana gelir 3 gün 3 gece devam eden savaşda düşmanın 20 kadırgası alınmış, biri yakilmis, 26 gemi ele geçirilmiştir, Giovanni Doria, Sicilya'ya kaçar 60 gemisini kaybeden müttefikler müthiş bir bozguna uğramıştır*

Genç Doria'nin kaçmasıyla Don Alvaro, Cerbe kalesine sığınır Osmanlılar kaleyi 80 gün boyunca kuşatır Don Alvaro kaçmak isteder Turgud Reis tarafindan takib edilerek. esir alınır. Büyük bir zaferle sonuçlanan savaş, müttefiklere 20.000 ölü ve 5000 kadar esire mal olur. zafer sonunda cerbe adası Turgud Reis'e verilir.*

Türk denizcilik tarihinin şanlı zaferi Cerbe Zaferi, Akdeniz'deki Osmanli hâkimiyetini kuvvetlendirmiştir.Osmanlı donanmasının kazandığı destansı zaferlerdendir Cerbe Savaşı, Osmanlıların, Batı Akdeniz'den çıkarılamayacağını ispatlamıştır ispanyollar intikam yerine, anlaşmak ve barış için istanbul'a elçiler göndermiştir