İlk devlet bursu Ermeni öğrenci Vahan'a

1900’lü yılların başında Ermeni asıllı bir öğrenciye verilen ilk burs, Osmanlı Devleti’nin azınlıklara olan bakışını net bir şekilde ortaya koyuyor. Osmanlı bursuyla okuyan Ermeni öğrenci dilomasını daha alamadan da...



Haber7
26 Mart 2010

Ersin Çelik'in haberi

İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde çıkarılan İstanbul Eğitim ve Kültür Dergisi’nde yayınlanan bir belge, Ermeni soykırımı iddialarıyla son günlerde gündeme gelen yakın tarihimize ışık tutuyor.

VALİLİKTEN FAKİRLİK KAĞIDI

Osmanlı döneminde ilk devlet bursu, 1914 yıllında, İstanbul Valiliği’nden alınan fakirlik belgesiyle, Bugün Sultanahmet Meslek Lisesi olan, Dersaadet Ticari Mektep Alisi'nde eğitim gören "26 numaralı" Ermeni öğrenci Vahan Bin Kirkorbarsamiyan'a verilmiş. Vahan Efendi okulunu bitirdikten sonra diplomasını alamadan çıkan seferberlik kararıyla önce subay talimgahına oradan Mısır Cephesi'ne savaşa gitmiş.

Dersaadet Ticari Mektep Alisi'nde eğitimini gören Kirkorbarsamiyan'ın velisi, İstanbul Valiliği'ne müracaat ederek fakirlik belgesi almış çocuğunun burslu okuması sağlanmış.

Belgenin bulunduğu Cumhuriyet Eğitim Müzesi Müdürü Ümit Ateş, 1914'te Osmanlı'nın ilk kez parasız yatılı öğrenci okuttuğunu, ilk parasız yatılı öğrencinin de Ermeni Vahan olduğunu söyledi.

DİPLOMAYI ALAMADAN CEPHEYE



Osmanlı Devleti'nden aldığı bursla bitirdiği okulundan diplomasını alamadan seferberlik ilan edilmesiyle birlikte, subay adayı talimgahına katılan ve ardında da Mısır Cephesi'nde Osmanlı Subayı olarak savaşa katılıp ve esir düşen Vahan Efendi'nin yurda döndükten sonra kuracağı iş için Dersaadet Ticari Mekteb-i Ali’sinden diplomasını istediği dilekçe de yer alıyor.

Vahan Efendi dilekçesinde okuldan hemen sonra Mısır Cephesi'ne katıldığını, daha sonra da ticarete atıldığını ve dilomasını yanında bulundurmasının (elzem) şart olduğunu belirterek okulundan talepte bulunuyor.

ACİZLERİ KİRKORBARSAMYAN

Dilekçenin metni şöyle:

Devletlü efendim hazretleri
Acizleri (Ben) Vahan bin Hacik Kirkorbarsamyan. Dersaadet Ticaret Mektebi Alisi 1330 (1914) senesi mezunlarından olup Mebadii Seferberide (seferberlik öncesinde) ihtiyat zabit namzetleri (ihtiyat subay adayları) talimgahına duhul (giriş) ve bilahare Mısır Cephesi Harbine azimetlerinden naşi (gitmelerinden sonra) her nasılsa mektebi mezkürdan (anılan okuldan) mezuniyet şahadetnamesi (diploma) alamadım. Bu kere esaretten avdetle (döndükten) terhis teskeresi dahi almış olup ticaretle iştigal etmek (meşgul) arzusunda bulunduğumdan yedimde (yanımda) bulunması elzem (şart) olan mezkür şahadatnamenin acizlerine itası (verilemsi) hususunda lazım gelen mumalatın ifasına (işlemlerin yapılmasına) inayeten himmet (yardım ederek) buyurulması mütemennadır (temenni edilir) efendim.

(Dersaadet Ticari Mektep Alisi - 1300 (1914) senesi mezunlarından - 26 numaralı Vahan Bin Hacik Kirkorbarsamiyan)



İSTANBUL'UN KÜLTÜREL BİRİKİMİ GÜN YÜZÜNE ÇIKACAK

İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Kültür Bölümü bünyesinde hazırlanan İstanbul Eğitim ve Kültür Dergisi, İl Milli Eğitim Müdürü Muammer Yıldız’ın düzenlediği bir basın toplantısıyla kamuoyuna tanıtıldı. Sabancı öğretmenevinden düzenlenen toplantıya çok sayıda davetli ve basın mensubu katıldı.

İstanbul Milli Eğitim Müdürü Dr. Muammer Yıldız yaptığı konuşmada; “Eğitim ve kültür odaklı bir dergi yayınlamaktaki amacımız, eğitim camiamızın sorunlarına akademik düzeyde ortak çözümler üretmek, kurumlarımız arasında entelektüel düzeyde iletişim kurmak, vizyonumuzu idarecilerimizle ve öğretmenlerimizle paylaşmaktır. Ayrıca İstanbul’un kültürel birikiminin gün yüzüne çıkarılmasına katkıda bulunmak, eğitim tarihimizle ilgili bilinmeyenleri ortaya koyup yeni kazanımlar elde etmektir.” dedi. Derginin 3 ayda bir yayınlanacağını, bütün okullara, resmi kurum ve kuruluşlara ulaştırılacağını belirten Yıldız, öğrencilerin ve öğretmenlerin eserlerinin de dergide değerlendirileceğini belirtti.

SADRİ ALIŞIK'IN ÇOCUKLUĞU

Toplantıya katılan ünlü sanatçı, Sadri Alışık’ın eşi Çolpan İlhan, Sadri Alışık’ın çocukluk fotoğraflarının dergide yer almış olmasından dolayı çok mutlu olduğunu belirtti. Yaptığı kısa konuşmada duygulanan İlhan, dergiyi çok beğendiğini dile getirerek, ilk sayısında yakalanan bu başarıda emeği geçen herkese teşekkür etti. Sadri Alışık’ın ilkokul fotoğraflarını ilk kez gördüğünü dile getiren Çolpan İlhan, Sadri Alışık’ın bir İstanbul aşığı olduğunu ve İstanbul üzerine şiirler yazdığını söyledi.

EDEBİYAT CAMİASI DA DERGİDE

Yayın yönetmenliğini Âdem Yılmaz, editörlüğünü ise Bülent Parlak, İslam Alparslan ve Tahsin Yıldırım’ın yaptığı dergide birbirinden ilginç konular, İstanbul’a ilişkin edebi metinler yer alıyor. 80 sayfalık dergi bir kurum dergisi olmasıyla birlikte entelektüel ve akademik içeriğiyle de dikkat çekiyor.

Dergide, Mustafa Kutlu, Selim İleri, Sadık Yalsızuçanlar ve Baki Ayhan'ın İstanbul üzerine yazıları, eğitim modelleri üzerine makaleler, röportajlar, araştırma dosyaları, Sadri Alışık ve Ahmet Kabaklı'nın ilkokul yıllarına ait fotoğrafları ve okul belgeleri yer alıyor. Dergide göze çarpan en önemli belgelerden biri de eğitim tarihimizde ilk burs alan öğrenciyle ilgili belgeler.

1800’lü yılların sonunda Ermeni asıllı bir öğrenciye verilen ilk burs Osmanlı Devleti’nin azınlıklara olan bakışını net bir şekilde ortaya koymakta.