Bugün zahmete katlanmaya karar verip referandum için sandık başına giderseniz iyi olur. Cumhurbaşkanını yeni seçmiş bir ülkenin Abdullah Gül'ü Çankaya'da görmekten mutlu bir vatandaşı olabilirsiniz; yine de gidin sandık başına ve cevaplamanız beklenen konulardaki görüşünüzü belli edin.

Hemen her önemli konuda halkın görüş açıklaması anlamına gelen referandumdan korkanlara korkularının haklı olduğunu hatırlatmanın zamanıdır çünkü...

Bazı siyasilerin halkın görüşlerini belirlemek üzere ortaya sandık konulmasından neden korktuklarını anlamak çok kolay. Bugüne kadar ne kadar anti-demokratik, toplumun değerlerine zıt uygulama varsa, onların hepsini halk adına gündeme dayatmayı bilen çevreler onlar; halk, görüşünü, aracısız belli ettiğinde iddialarının havada kaldığını herkesin görmesi elbette işlerine gelmiyor.

Yalnızca bu amaçla bile sandık başına gitmekte yarar var; sorulan sorulara vereceğiniz cevaplar ne olursa olsun, referandum yöntemini oturtmak için böyle bir başlangıç yapmak iyi olacak.

Bazılarının referandumdan duydukları rahatsızlığın sebeplerini daha iyi görmemize yarayacak bir örneğe birlikte göz atmakta yarar var. Seçimden sonra gündemi belirleyen “Türkiye Malezya olur mu?” veya “Başörtüsü yasağı kalkarsa mahalle baskısı yüzünden bütün kadınlar başlarını kapatmak zorunda kalır mı?” tartışmalarına halkın bakışı ne acaba? Bu konularda ortada çekinilecek bir durum görüyor mu halkımız?

Bu sorunun cevabını vermeye yarayacak iki farklı kamuoyu araştırması var elimizde: Biri, ilk kez dün resmen açıklanan Hazar Grubu'nun “Türkiye'nin örtülü gerçeği” çalışması, diğeri de sonuçlarını hafta başında Yeni Şafak'ta okuduğunuz MetroPoll şirketinin “Türkiye'de siyasi durum – Eylül 2007” araştırması...

Hazar Grubu için yapılan araştırma kadınların baskılara direndiğini ortaya koyuyor: Yıllardır en keskin biçimde uygulanan kamusal alanda başörtüsü yasağı yüzünden başını açanların oranının yalnızca yüzde 1.2 olması dikkat çekici. Yasağı aşamayınca okul alanına girerken başını açanlar (yüzde 35) veya peruk, bere, şapka takanlar (yüzde 19.9) bayağı bir yekün tutuyor; bu da yasak uygulayanların ayıbı aslında.

Önemli bir bulgu, yasağın insan psikolojisi üzerinde yaptığı tahribat: Okuyabilmek için başını açmak zorunda kalanların yüzde 70.8'i 'kişiliklerinin zedelendiğini/parçalandığını', yüzde 63.2'si ise 'kendini hakarete uğramış' hissettiğini söylemiş. Başını açmaya zorlananların yarıya yakını (yüzde 46.9) 'utanç', bir o kadarı da (46.5) 'günahkâr' sözcüğüyle tanımlamış duyduğu hissi...

Yasakçılık mutsuzluğu ve sisteme güvensizliği de getiriyor. Yasakla mağdur edildiğine inananların önemli bir bölümü (yüzde 76.2) yargıya başvurmuyor; “Neden başvurmadın?” sorusuna “Hukuk sistemine güvenmiyorum” cevabını verenlerin oranı (yüzde 62.8) hayli yüksek. Mağdurların neredeyse bütünü (yüzde 93.9) başörtüsü yasağı olmasaydı daha farklı bir hayatı olacağına inanıyor.

Her iki araştırma da başını örten kadınların bunu kendi istekleriyle yaptıklarına işaret ediyor. Hazar araştırması, başörtüsü takma alışkanlığının dışarıdan baskıyla olmak yerine genellikle aileden alındığını belirlemiş.

Araştırma sonuçlarına bakılırsa, toplumdan kabul görmeyen yasakçı uygulamanın kaldırılması için Meclis'in harekete geçmesini isteyenler, cumhurbaşkanına bu alanda görev biçenler, üniversitedeki yasağın anayasaya bir madde eklenerek kaldırılmasını bekleyenler de var. 'Nasıl?' sorusuna cevapta görüşler farklılaşsa bile, yasağın kaldırılması konusunda büyük bir mutabakatın varlığı 1999'dan buyana yapılan bütün araştırmalardan anlaşılıyor.

'Referandum' sözcüğünü işitince tüyleri diken diken olanların korkusu, halkın bu demokrat ve liberal yaklaşımı yüzünden zaten; “Ya insanların doğuştan kazandıkları hak ve özgürlükler üzerinde varolan kısıtlamalar için de referanduma gidilirse?” korkusu bu...

Bence henüz geç değilse rahatınızı bozun ve sandık başına gidin bugün. Korkutmaya değer...

YeniŞafak