Savaş, umudu hatırlatmaz!

Yıl 2006. Kuzey yarıkürenin güneyi sıcak. Bir ülke, Lübnan yanıyor. Bombalar yağıyor topraklarının üstüne.



Lübnan'ın güneyinden on yaşında bir çocuk, Ali, yaşamı boyunca iki savaş gördüğünü anlatıyor: Biri 1996'da, birkaç günlükken; diğeri 2006 yazında. Hangisinin daha kötü olduğu sorulduğunda "Bu tabii ki!" diyor, "96'daki 16 gün sürmüştü, bu 33 gün!".

Bombaların Altında, 2006 yılında İsrail'in Lübnan'ı günler süren bombalamalarının hemen ardından Birleşmiş Milletler'in ülkeye girdiği günlerde geçen bir hikâyeyi anlatıyor. Lübnan'da yaşayan Zeina Noureddine (Nada Abu Farhat), eşi ile sorunlarını oğlu Karim'e yansıtmamak için onu Güney Lübnan'da yaşayan kız kardeşinin yanına yollamıştır. Birkaç hafta sonra savaş patlak verince oğlunu aramak için Lübnan'a gelen ve burada evini, yakınlarını kaybettiğini öğrenen annenin hikâyesi, savaşın ülkelere, kültürlere, ailelere ve bireylere yaşattığı yıkımı gözler önüne seriyor. Kurmaca bir yapısı olsa da filmdeki birçok bölüm, arşiv görüntülerine ve haberlerden alınmış ses kayıtlarına dayanıyor. Lübnanlı yönetmen Philippe Aractingi, savaşın hemen ardından kamerasıyla yollara düşüp on gün boyunca çekimler yapmış. Film bir yandan Zeina'nın oğluna ulaşma çabası ile hikâyeyi örerken; bir yandan da yıkılmış evler, savaşta hayatını kaybetmiş insanlar, ardı olmayan yollar gibi belge niteliğindeki görüntülerle 2006'da İsrail'in Lübnan'a yaptığı saldırıya ve bu anlamda tarihe tanıklık ediyor. Filmin bir diğer ilgi çeken yanı da Zeina ve onu güneye götüren taksici Tony (Georges Khabbaz) dışındaki tüm karakterlerin oyuncu olmayıp, kendilerini oynamaları. Bu da filmin belgesel yanını güçlendiriyor.

Geçtiğimiz yıl Venedik Film Festivali'nde İnsan Hakları ödülü dahil olmak üzere birçok ödül alan Bombaların Altında'nın karakterleri tam anlamıyla politik kişiler değil; ama aslında her yaptıklarının içinde olgunlaşmış bir politik fikir barınıyor. Örneğin anne, her ne kadar yalnızca oğlunu bulmaya şartlandıysa da (zaten bir annenin çocuğunu aramasının önüne ne geçebilir ki!); onun her kararı savaşın anlamsızlığı, sivil insanların çektiği acılar üzerine hassasiyet barındırıyor. Ayrıca birbirine yabancı iki kişinin birlikte çıktığı bu yolculuk, hem geçmişleriyle hem de fikirleriyle yüzleşmelerini ve bu paylaşımın bir arkadaşlığa dönüşmesini sağlıyor.

Son zamanlarda içinde İsrail'in Lübnan saldırılarını konu alan birçok film yapıldı. Geçtiğimiz mayıs ayında Cannes Film Festivali'ndeki iki film bu anlamda önemli: Ana yarışmada olan ve 1982 İsrail-Lübnan savaşına eğilen oldukça etkileyici bir animasyon-belgesel Waltz With Bashir (Başir ile Vals); ve Catherine Deneuve'ün 2006 savaşından sonra savaşın kalıntılarını görmek üzere Beyrut'a yaptığı seyahati filmleştiren I Want to See (Görmek İstiyorum). Her ikisi de hafıza, tarih ve tanık olmayı eşelerken, bir yandan da savaşın ardından beklenen umuda gönderme yapan filmlerdi. Fakat Bombaların Altında bu iki filmin aksine umuttan pek de dem vurmuyor. Dahası, savaşın masum insanlar üzerindeki olumsuz etkisini gösterirken aslında dünyanın ve insanlığın ne kadar büyük bir çıkmazda olduğunu telkin ediyor!

BOMBALARIN ALTINDA

Yönetmen: Philippe Aractingi

Oyuncular: Nada Abou Farhat, Georges Khabbaz, Rawia Elchab, Bshara Atallah
Esra Demirkıran

güncelleme izleyeniniz var mı ya