Seher Dilovan, Kral TV'nin "Analar" klibini sansürlemesiyle gündeme gelse de kendi Kürt açlımını 11 yıl önce canlı yayında yapmıştı aslında. Daha öncesinde ise Erdoğan'dan bir gerçeği gizlemişti. Dilovan Ersin Çelik'e konuştu...



Ersin ÇELİK'in röportajı

Daha Ahmet Kaya kendisini sürgüne götüren, "Birgün Kürtçe şarkı söyleyip ona bir de klip çekeceğim" çıkışını yapmadan 3 ay önce... Ali Kırca'nın Siyaset Meydanı'nda, Arif Sağ, Musa Eroğlu, Yavuz Bingöl ve Şükriye Tutukun gibi sanatçıların önünde, "Ben Kürt kökenli bir sanatçıyım, anadilimi konuşmak, Kürtçe şarkılar söylemek istiyorum. Bu bizim en doğal hakkımız." diyerek o zaman dikkatleri üzerine çeken Seher Dilovan, 11 yıl sonra yapılan demokratik açlıma tam destek vermeyi adeta kendine öncelikli görev olarak belirlemiş.

Bunun için bir de klip çekti. Ama Kral TV siyasi diye yayınlamadı. Fakat ünlü türkücü farklı projeleriyle açılımın sağlıklı bir şekilde yürümesi için çalışıyor. Zaten sansürü çok da dert edinmiyor. Sadece tepkili. Selda Bağcan'ın Deniz Gezmiş için yazdığı parçanın klibini yayınlayan Kral TV'nin annelerin barışını siyasi bulmasına tepkisi...

Bir tepkisi de gazi ve şehit analarının gözünün içine baka baka PKK'lılara düzenlenen şaş
GERÇEĞİ ERDOĞAN'A SÖYLEYEMEDİM
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan 1996’da İstanbul Belediye Başkanı olduğu dönemde bir gençlik şöleni düzenlenmişti. Gençlik şöleninden sonra konsere katılan sanatçılara Malta Köşk’ünden bir yemek verilmişti. Ferdi Tayfur, Muazzez Ersoy, Adnan Şenses, ben ve başka birçok sanatçının da bulunduğu masada Erdoğan birden bire “Seher Hanım, Dilovan ne demek?" diye sordu. Çok şaşırmıştım! Karşılıklı falan da değildik. Uzunca bir masanın ayrı ayrı uçlarındaydık. Kürtçe “Gönlümün gönlü, cana yakın” olan anlamını Farsça diye söyledim. Oysa Farsça bilmem ve Dilovan da Farsça değil. Bu benim içimde bir yaraydı. O gün Kürtçe olduğunu açıklayamadım. Çünkü o dönem Kürtçenin ağza alınmadığı, insanların kendi öz kimliklerini açıklamaktan çekindiği bir dönemdi. Düşünün, kendimi ne kadar baskı hissetmişim ki, adımın Kürtçe anlamını orada anlatamamışım.alı törenlere. "Olmamalıydı, bundan sonra hiç olmamalı" diyor...

Hem "Alevi" hem de "Kürt" halkının temsil ediyor olmasıyla da bilinen Dilovan, sanatcı kimliğiyle üstüne düşeni yapma telaşında. Yakın zamanda Erdoğan ile görüşecek ve dünya sanatcılarının, Michael Jackson’un “Hepimiz Dünyayız” anlamına gelen 'we are the world' şarkısını Afrika’daki yoksul insanlar için seslendirmesi gibi bir organizasyon planından bahsedecek... Tabi Sezen Aksu ile de görüşmek istiyor.

Dilovan'ın, İstanbul belediye başkanı iken Başbakan Erdoğan'a kendini ifade edememesi üzerine çok da ilginç bir anısı var...

Öte yandan ünlü türkücünün sansürlenen klibini dün Haber 7 yayınlamıştı ve 50 bin kereden fazla izlendi. Görmedim, duymadım diyenler varsa; BURADAN ULAŞABİLİR

Geçelim şimdi röportaja...

EN BÜYÜK ONDAN GELİR DEMİŞTİM

Açılım olmasa bu klibi çekebilir miydiniz?
Televizyonlar da okurdum ama klibimin yayınlanmayacağını düşünerek çekmezdim. Şimdi se tüm karşıtlar, uç taraftakiler ve provokasyonlara rağmen süreç iyi bir noktaya geldi. Ciddi anlamda bir hoşgörü ortamı oluştu. Klipte geçen hikaye gerçek oldu. Şehit ve terörist anaları buluştu
Bu yüzden de yayınlanmayacağını da hiç düşünmediniz
Evet Evet. Hatta en büyük desteği Mehmet’ten (Gezegen Mehmet olarak bilinen ünlü radyocu ve Kral TV'nin yöneticisi Mehmet Akbay)alacağımı düşündüm. O beni şok etti. Kral TV’de şu anda türkülere çekilmiş klipler yayınlanıyor. Siyasi denildi. Geçen sene Selda Bağcan’ın Deniz Gezmişe yazdığı, “Denizlerin dalgasıyım” parçasına çektiği klibi yayınladılar. Hangisi daha politik?
Peki sizce neden yayınlamadı?
Zannediyorum bazı çevrelerden çekiniyorlar
Hangi çevreler bunlar?
Aşırı milliyetçi olan, bu konulara aşırı duyarlılık gösteren çevrelerden çekinmiş olabilirler. Ama biz oradan buradan korkacak, çekineceğiz diye birliğimizi bütünlüğümüz sağlamayacak mıyız?
"O ÇOK KÖTÜ BİR YAKLAŞIM"

“Açılımı fırsat bilip gündeme gelmek için böyle bir proje hazırladı...” diyenler de olacaktır Buna cevabınız ne?
Bu türkü bana geldiğinde açılım diye bir şey yoktu. Albümüm 2007’de çıktı. Ben baktım ki çok güzel bir yere doğru gidiliyor. Ne yapayım, benim çok güzel bir türküm var Ana adlı bundan daha güzel zaman mı olur? Olur mu? O çok kötü bir yaklaşım. Bu klip daha bu PKK’ların gelmeleri filan olmadan önce çekildi. Yani o durumlar ortada yoktu. Bizim klibi çektiğimiz tarih belli. İki hafta önce çektim. Bakın ben herkesin sustuğu dönemde 1998’de Ali Kırca’nın Siyaset Meydanı programında çıkıp, " Kürt kökenli bir sanatçıyım, anadilimi konuşmak, Kürtçe şarkılar söylemek istiyorum. Bu bizim en doğal hakkımız, bir ün yapacağım" demiştim. 11 yıl önce ben bunları derken gündem olmuştu.
Sizin o çıkışınızı hatırlıyorum Bayağı ses getirmişti. Şimdi ise, siz dahil birçok sanatçı çıkıp özgürce Kürtçe okuyabiliyorsunuz. Hatta devletin açtığı bir televizyon kanalı bile var
O dönem de Kürtçe okunuyordu. Kasetler çıkarılıyordu ama satışı yasaktı, yaygın ortamlarda da çalınamıyordu. Mesele kitlesel iletişim araçlarından niye yayınlanmadığıydı. Şimdi bu sorunların hepsi aşıldı. Devlet büyük bir adım atarak, televizyon da açtı. Bakın biz çocuklukta Kürtçe öğrenemedik. Evde konuşabilecek kimse yoktu. Benim tüm arkadaşlarım Türk'tü. Annem bu konuda çok hassas davranarak bize her zaman kültürümüzü, törelerimizi unutmamamız gerektiğini anlattı. Türkülerimiz akıllarımızda kaldı hep.
Peki bugün klibinizin Kral TV’de yayınlanmaması sizin için ne ifade ediyor?
Yayınlanmaması bence önemli bir olay. Kral TV çok ağırlıklı çok daha geniş kitlelere hitap ediyor. Ben de biliyorum ki Kral TV pop ağırlıklı yayın yapıyor. Amacım bu türküyü her kesimden insanın dinlemesi, Kürdü, Çerkezi, Rock ve Caz tarzı müzik dinleyenlerin de yüreğine seslenmesiydi. Türkü kanalları zaten yayınlıyor. Kral TV, özel bir yayın şirketi. Arzu ederse yayınlar arzu etmezse yayınlamaz. Ben sadece doğru olduğuna inandığım bir işin arkasında duruyorum.
Başbakan sürece sanatçıların da dahil olması istedi. Sezen Aksu’nun çıkışı ses getirdi. Bunların camiada ne kadar etkisi oldu?
Evet süreci desteklediklerini açıkladı bir çok sanatçı. Gazetelerde 400 kişilik listeler yayınlandı. Ama ben ismimin dışında, görsel bir destek sundum. Anaların acılarını anlatan bir şarkıya klip çektim. Bu sözlerin neresi sakıncalı;
“Senin gencin benim gencim ne fark eder,
dağlar ben size küskünüm,
salın gelsin benim kuzumu,
senin gencin benim gencim ne fark eder,
ben anayım”
İki tane Anadolu annesi. Biz kendi gerçeklerimizi saklayarak, yasaklayarak, göstermeyerek değil aksine sanatçılarımız duyarlılık gösterilse daha çok etkili olur.
Klibin hikayesi nereden...
Ben kurguladım. Ama yıllarca yaşanan şeyler. Son zamanlarda medyaya yansıyanları da var. Ne olursa olsun annelerin acısı aynı.


Tam anlamıyla neyi anlatmak istiyor
Bakın, şehitlerimizin cenaze törenlerinde “bir evladım olsa onu da veririm” diyen anneler de var “Benim çocuğum ne için öldü, bundan sonra başka çocuklar ölmesin. Başka analar ağlamasın. Bunun mücadelesini verelim” diyen anneler de var Bu klip “başka anneler ağlamasın” diyor Vicdanlara seslenmek istedim. Kanın durmasını istiyorum. Herşeyden önce anneyim. Sonra sanatçı duyarlılığım var.

ASLA BİR DAHA TEKRARLANMAMALI

Diğer taraftan da PKK’lıların teslim olması üzerine yapılan gösteriler süreci sekteye uğrattı gibi
Çok ince bir sürecin içindeyiz. Türkiye halkı tam anlamıyla sırat köprüsünden geçiyor. Kimse kimsenin duygularıyla oynamayıp, aşırılığa kaçmamalı. Bu yolda çok sakin, çok akıllı, mantıklı yürümek lazım

PKK’lıların dönüşünde binlerce insan toplandı. Müthiş de tepki topladı. İnsanların sinir uçları oynadı. Peki bu coşkuyu yaşayanları nasıl anlamak gerek?
Ayağı bacağı kopmuş gözü kör olmuş gaziler ve şehit düşen oğlunun acısıyla gözyaşı döken anneler varken, topyekun diğer taraftan, coşku, şaşa, miting falan Tehlikeli bir yaklaşım. Bunları tasvip etmedim. Onların, o duygularını, heyecanlarını, hasretlerini çok iyi anlasam da gösteriler hoş kaçmadı. Biraz daha dingin, sakin olunmalıydı. Bundan sonrası için duygulara gem vurulmalı ve asla bir daha tekrar edilmemeli.

DİLOVAN SOYADIM DEĞİL
Aslında “Dilovan” soyadım değil, adımdır. Evdekilerden ya da yakın arkadaşlarımdan kimse bana "Seher" demez. Babam nüfus kâğıdıma yazdıramamış. Asıl soyadım Açıkgöz... Dilovan’ın "Dıl"ı, Kürtçe “gönül” demek. Türkülerdeki “diley diley” yani... “Van” ise “onların” anlamında. Tam karşılığı, “Onların gönlü” yani... “Gönül şehri” ve “cana yakın” anlamlarında da kullanılıyormuş. Kürtçe dua ederken "Allah’ın rahmeti" anlamında da kullanıyorlarmış. Annem Dilovan’ı rahmetli Musa Anter'in Kürtçe sözlüğünden bulmuş
Enteresandır 1996’da tüm bunların Kürtçe’de olduğunu söyleyemediğim Recep Tayyip Erdoğan bugün Başbakan ve çok büyük bir sorunun üzerine cesaretle gidiyor. Türkiye Cumhuriyeti’nin “Alevi-Kürt” vatandaşı olarak ben de buna sonuna kadar destek oluyorum.
Açılımla ilgili tereddütleriniz var mı?
Var ama çok umutluyum. Evet, klibimin sansürlenmesi kötü bir olay Fakat yanlış yolda olduğum anlamına gelmez. Hiçbir şey de bitmiş değil. Bakın dünya bambaşka bir yere gidiyor. Yaşadığımız şu olaylar, içinden geçtiğimiz süreç, sadece Türkiye’nin aldığı kararların sonucu değil. Dünya, insanın insan kanı dökmesinden bıktı. Kendi kendini lanetliyor. Türkiye’de de aklı başında idareciler var ve insanlığın hasret kaldığı günler için öncülük ediyorlar
AÇILIMA "WE ARE THE WORLD" DESTEĞİ

Açılım üzerine Başbakan ile görüştünüz mü hiç?
Hayır ama yakın zamanda kendisini ziyaret edeceğim
Neler söyleyeceksiniz Erdoğan’a, kafanızda projeler falan var mı?
Bu açılıma destek vermekle birlikte neler yapılması gerektiği üzerine konuşmak istiyorum. Evet bir projem var. Tiyatrocu, sporcu, sinema ve film sanatçılarından oluşan, yani topluma mal olmuş kalabalık bir grubun bir araya getirilmesini isteyeceğim. Michael Jackson’un “Biz Dünyayız” anlamına gelen 'we are the world' şarkısını dünyadaki tüm sanatçılar tek ağızdan Afrika’daki aç ve yoksul insanlar için seslendirmişti. Neden biz de Türkiye için böyle bir şey yapmayalım. Hepimizin ortaklaşa söyleyebileceği, bir türkü ya da şarkımız illa ki var. Yoksa bile yazacak insanlarımız çok. Mesela Sezen Hanım'a (Aksu) teklif edilebilir ve isterse bu organizasyon düzenlenebilir. Tabi böyle şarkıya çekilen klip Kral TV’de yayınlanır mı yayınlanmaz mı? O da soru işareti olarak duruyor. (Gülüyor)
Kral TV’nin klibi yayınlaması gibi bir umudunuz var mı?
İnşallah yayınlayacaklar. Böyle bir beklentim var Bundan sonraki kliplerimi de göndereceğim yayınlasınlar diye. Zaten Mehmet söyledi. Biraz tezat oldu ama hem de Kürtçe okuduğum parçaya çektiğim klibi istedi.
Nasıl yani
Ben Anayım şarkısının yer aldığı albümümdeki "Zeyno" isimli Kürtçe şarkıya da klip çektim. Altında da Türkçesi yazacak. Mehmet’e “yayınlar mısın?” dedim. “Tamam” dedi. Analarınki yayınlamadı ama Kürtçe olanı yayınlayacak. Enteresan değil mi? (Yine gülüyor)

Sansür üzerine sanatçılardan destek geldi mi?
Şu anda beni arayan soran yok. Sanatçılar bu tip konularda çok organize olmazlar. Açıkcası beklemiyorum da. Yaparlarsa başım gözüm üstüne. Bakalım zaman gösterecek... Sezen Aksu'nun desteğini çok beklerim. Bu olaya çok da duyarlı. Mutlu olurum...

SEHER DİLOVAN KİMDİR?

Anne ve babasının iki kız evladından biri olan Seher Dilovan 1971 Ankara doğumlu. Aslen Tunceli Mazgirtli Bir yıl boyunca devam ettiği bale eğitimini maddi imkansızlıklar yüzünden bırakan Dilovan’ın müziğe ilgisi annesinin bağlama çalmasından geliyor. 15 yaşında girdiği sınavları kazanarak Ankara Radyosu’ndan profesyonel müzik hayatına adım atan Dilovan Gazi Üniversitesi Tarih Bölümü mezunu. “Ayvacı” adını verdiği ilk albümünü 1992 yılında çıkaran Dilovan’ın ayrıca; “Bahar Türküleri”, “Cemre”, “Dardayım”, “Sabret Gönül”, “Seher Yeli”, “Seni Bulana Kadar”, “Türkülerle Yeniden”, “Vur Eller Oynasın” ve “Dokunma Keyfine Yalan Dünyanın” olmak üzere toplam 10 albümü var
(Haber 7)