[Cihannur]

Adalet ve Kalkınma Partisi'nin TBMM Başkanlığı'na sunmuş olduğu başkanlık sistemi anayasa değişikliği teklifi 5 gün sonra 20 Aralık 2016 tarihinde TBMM Anayasa Komisyonu'nda görüşülmeğe başlanacakmış.

Buradan anayasa değişiklik teklifinde eksik bulduğum hususların düzeltilmesi yönünde önerilerde bulunmak istiyorum.

Sert kuvvetler ayrımına uygun olmayan, başkan ile meclisin karşılıklı fesih yetkisinin anayasa değişikliği teklifinden çıkarılmasını öneriyorum. Mademki başkanlık sistemine yani sert kuvvetler ayrımına geçilmek isteniyor, öyleyse başkanın da meclisin de birbirlerini fesh etmesine gerek yoktur. Çünkü sert kuvvetler ayrımı denildiğinde meclisin kendi işine bakacağı yani yasama faaliyetlerinde bulunacağı, başkanın da kendi işine bakıp yürütme faaliyetlerinde bulunacağı anlaşılır. Meclis, yürütme faaliyetlerine karışmayacağı, başkan da yasama faaliyetlerine karışmayacağı için birbirlerini fesh etmelerine gerek yoktur.

İkinci düzeltilmesi gereken husus, başkana partisinin genel başkanı olma ya da genel başkanı olarak kalabilme imkânının verilmemesi gerekliliğinin anayasa değişiklik teklifine eklenmesidir. Çünkü partisinin genel başkanı da olan başkan, genel seçimde partisinin mecliste salt çoğunluğu elde etmesi durumunda hem yürütmeyi hem de yasamayı doğrudan kontrol edebilecektir ve bu da tek kişide güç temerküzünün oluşmasına neden olacaktır. Ayrıca yargı üyelerinin seçiminde başkanın ve meclis çoğunluğunun ağırlığını göz önünde bulundurduğumuzda, kendi partisinin genel başkanı da olan başkan, partisi mecliste salt çoğunluğu elde ettiği durumlarda hem yürütmeyi hem de yasamayı doğrudan, yargıyı ise dolaylı olarak kontrol edebilme imkânına sahip olacak ve böylelikle yasama, yürütme ve yargı kuvvetinin üçü de âdeta tek kişinin hâkimiyeti altına girmiş olacaktır. Böyle bir soruna yol açılmaması için anayasa değişiklik teklifine şöyle bir madde eklenebilir: Cumhurbaşkanı seçilenin partisiyle üyeliği kesilmez ama eğer partisinin genel başkanıysa genel başkanlığı düşer ya da partisinin genel başkanı değilse genel başkanlığa aday olamaz ve seçilemez.

Anayasa değişiklik teklifinde düzeltilmesi gereken üçüncü husus, başkanlık seçimiyle meclis seçiminin aynı zamanda yapılmamasının sağlanmasıdır. Çünkü mademki sert kuvvetler ayrımına gidiliyor, öyleyse başkanın üye olduğu siyasi parti ile meclis çoğunluğuna sahip olan siyasi partinin aynı parti olmasını zorlamağa çalışmanın ve böyle olmasını istemenin gereği ve anlamı yoktur. Çünkü sert kuvvetler ayrımı demek herkesin kendi işine bakması demektir. Başkanlık sisteminde yani sert kuvvetler ayrımında yürütme faaliyetlerinin ne şekilde yerine getirileceği meclisin görev ve yetki alanına girmediği gibi, yasama faaliyetlerinin ne şekilde yerine getirileceği de başkanın görev ve yetki alanına girmez.

Anayasa değişiklik teklifinde düzeltilmesi gereken diğer bir husus da Hâkimler ve Savcılar Kurulu'nun Hâkimler Kurulu ve Savcılar Kurulu olarak ikiye ayrılmasıdır. Doğrusu budur. Çünkü hâkimlik ve savcılık meslekleri birbirinden ayrı mesleklerdir. Savcılık makamı iddia makamıdır, hâkimlik makamı ise karar makamıdır.

Dilerim ki ya TBMM Anayasa Komisyonu'nda ya da TBMM Genel Kurulu'nda yukarıda önerdiğim şekilde değişiklikler yapılarak AK Parti'nin başkanlık sistemi anayasa değişikliği teklifindeki hatalar ve eksiklikler düzeltilir.