Kaynak enfal.de.com
Canberdi Gazalî Hadisesi
Memlûk Sultani Melik Eşref Kayıtbay'ın azadlı kölelerinden Sultan Gavri ile Tomanbay'ın nüfuzlu beylerinden Canberdi Gazalî, Mısırın ilhakında af edilmis ve Sultan Selim'in, şam'dan istanbul'a hareketinde Sam Beylerbeyliğine tayin edilmiştir
Yavuz'un ölümü ve yerine kanunini geçmesiyle Melik Eşref ünvanıyla hükümdarligini ilan ederek isyan etmis, adına hutbe okutup para bastırmıştı.kendisi ile birlikte hareket etmeleri için Şah Ismail ile Mısır Beylerbeyi Hayır Bey'e elçi ve mektup göndererek onları yanına çekmeye çalışmıştı.ona göre Osmanli tahtına geçen genç ve tecrübesiz hükümdarın, kendisine bir sey yapamayacağına inanmisti devir "eyyam-i fetret ve hengâm-i firsat" devri idi.
böyle bir düsünceyle isyan bayrağı açan Canberdi daha önce af edilmiş itibar gösterilmiş.rahat ve huzur içinde yaşaması temin edilmisti o, Selim hanın ölümünden Yavuz Sultan ın ölümünden önce silah arkadaşlarını toplayarak, yönetimindeki Şam vilayetinde onlara mevkiler vermişti.
Canberdi Gazalî, Suriye ve Filistin'i ele geçirmek, Mısırı zapt edip hilâfeti elde etmek gibi büyük emeller peşindeydi Hayır Beye mektuplar göndermistir tekliften telaşa düsen Hayır Bey, onu oyalarken deniz yoluyla devleti haberdar ederek, Gazalî'nin mektuplarını Istanbul'a gönderir.
20.000 kişiyle Beyrut'u zapteden Gazalî, Cebel-i Lübnan'da Dürzîleri de isyana tesvik etmiştir .Haleb'i kuşatıp muhasaraya alan Canberdi büyük bir mukavemetle karşılaşmıştır.Gazalî üzerine üçüncü vezir Ferhad Pasa ile Anadolu, tımarlı sipahileri kapıkuludan dört bin yeniçeri gönderilerek Dulkadiroglu Ali Bey isyanı bastırmak üzere memur edilmiştir*
Ferhad Paşanın kuvvetleri yetişmeden Sehsuvaroglu Ali maiyyetindekilerle Halebe yürür. Ali Bey'in gelişini haber alan Gazalî, kuşatmayı kaldırarak şam'a çekilir. Ferhad Pasa'nın kuvvetleriyle birleşen Haleb Beylerbeyi Karaca Ahmed Paşa Şehsuvaroğlunun kuvvetleriyle,şam yakınlarına gelir 27 Ocak l52l'de Mastaba mevkiindeki çarpismalarda Gazalî yakalanir.*
Devletin,kendisine ve arkadaşlarına sağladığı imkânlari bir tarafa bırakıp halifelik sevdasına düşen Canberdi Gazalî'nin nankörlügü, ibret-i âlem olmak için başının kesilip Istanbul'a gönderilmesi ile son bulur.Bu hâdiseden sonra Şam Beylerbeyligi'ne Ayas Pasa, Kudüs, Gazze sancaklarina da birer sancakbeyi tayin edilmisti.
|