Kaynak tdv islam ansiklopedisi
MESCİD-i AKSÂ yapımı
Müslümanların ilk kıblesi, en kutsal sayılan üç mescidden biri. Ârâmîce Beth makdeşa, İbrânîce Beth hamikdaş ve Arapça Beytülmakdis “mukaddes ev” demektir müslümanların benimsediği Kudüs adı şehri değil mâbedi ifade eder on yedi farklı adı vardır*Kur’ân-ı Kerîm’de el-Mescidü’l-aksâ adıyla anılan mübarek yer Beytülmakdistir Arapça aksâ “uzak”dır mâbedin Mekke’ye uzaklığından dolayı bu ad verilmiştir Mûsevîliğe göre mâbed dünya yaratılmadan önce gökte idi. Rab dünyayı onun gölgesinden yaratmış, ardından Hz. Âdem yaratılmıştır hadise göre ise burası, Mescid-i Harâm’dan sonra ibadet etmeler amacıyla yapılan ikinci mâbeddir *Bugün Kâbe’ye Mescid-i Harâm Mescid-i Aksâ’ya ise Harem-i şerif denir Mescid-i Aksâ’nın yerinin tesbiti Hz. Dâvûd ile başlar. Allah mâbedin Hz. Süleyman tarafından yapılacağını bildirir Dâvûd, oğlu Süleyman’a mâbedi inşa etmesini emreder Mâbedin taş ve kerestesini Lübnan Sûr Kralı Hiram Kudüs’e göndermiştir. mâbedin yapımında hiçbir ses duyulmamıştır
*mâbedin yeri kimine göre Kubbetü’s-sahre’nin bulunduğu Harem’in en yüksek kısmı, onun Kudsü’l-akdes denilen en iç mekânına tekabül etmektedir. Ahd-i Atîk’e göre inşaat İsrâiloğulları’nın Mısır’dan çıkışının 480. Hz. Süleyman’ın hükümdarlığının dördüncü yılında, yahudi takviminin ikinci ayı ziv” ayında başlamış yedi yıl sürmüştür. uzunluğu 60, genişliği 20 ve yüksekliği 30 arşın (1 yahudi arşını = 45 cm.) dır *Girişte 20 arşın eninde, 10 arşın uzunluğunda Sûr Kralı Hiram tarafından döktürülmüş iki tunç sütun yer almaktaydı. ahid sandığı için 20 × 20 arşın boyutlarında iç oda Kudsü’l-akdes yapılmış ve duvarları sfenks kabartmalarıyla süslü altın kaplamayla örtülmüştür.
*Mâbedin iç duvarları kabartmalarla donatılmıştı bilim adamları odaların Hz. Süleyman’dan sonra eklendiği görüşündedir. Mâbedin iç kısmı yan odalardan Kudsü’l-akdes ise on altın şamdanla aydınlatılıyordu; mâbeddeki eşyalar altındandı. *Mâbedin sağına tunçtan büyük bir havuz abdest almak için tunçtan dökme on araba üzerinde ve her biri 1,5 ton kadar su alabilen on kazan yapılmıştı Kur’an’da Hz. Süleyman’ın emrinde çalışan cinlerin mihraplar, heykeller, havuzlar kadar geniş leğenler ve sabit kazanlardan ne dilerse yaptıkları bildirilir *Ahd-i Atîkte mâbed büyük bir törenle açılmış, İsrâiloğulları secdeye kapanmış Hz. Süleyman 22.000 öküz, 120.000 koyun kurban etmiş bir hafta bayram yapılmıştır *ilk mâbedden günümüze taşları dışında fazla bir şey kalmamıştır. yapıda Ortadoğu ve antik Yunanistan mâbedlerinden etkilenilmiştir mâbed planının Süleyman Mâbedine çok benzediği görülmektedir.
|