Kaynak tdv islamansiklopedisi.info
ŞEYH ŞÂMİL (1797-1871) KAFKAS KARTALI
*1859 da Şâmil kafkasyada savunmaya geçti ruslar 21 Şubat 1859’da yeni Dargiye’yi kuşattı. 26 Temmuz’da büyük bir saldırı başlattılar. Şâmil, ailesi ve 400 müridi Gunib’e çekildi. Ruslar 21 Ağustos’ta 70.000 kişiyle Gunibi kuşattı .Şâmil ile görüşmek istediler ancak reddedildiler. Şeyh Şâmil vuruşarak ölmeyi düşündü*Şeyh şamil ve oğulları Gazi Muhammed ve Muhammed Şâfiî teslim olmak zorunda kaldı 6 Eylül 1859 da rus karargâhına götürüldü Şeyh Şâmil saygıyla karşılandı Şâmil Saint Petersburg ve Kaluga’ya götürüldü. Çar Aleksandr onunla kucaklaşdı 1869’da Şâmil, Ruslar’ın izin vermesiyle hac amacıyla 31 Mayıs 1869’da İstanbul’a gitti. sadrazamla görüştü, şeyhülislâm ve Dâhiliye nâzırını ziyaret etti. 15 Ağustos 1869’da Sultan Abdülaziz tarafından Koska köşküne yerleştirildi
*Sultan Abdülaziz, Şeyh Şâmil’e ve ailesine maaş bağlattı. Hac farîzasından sonra İstanbul’da Zarif Paşa Konağı kendisine tahsis edildi. 15 Ocak 1870’te Sultan Abdülaziz’e veda ziyaretinde bulunup 25 Ocak’ta İstanbul’dan ayrılan Şeyh Şâmil hac görevinin ardından 1871 de Medine’de vefat Cennetü’l-bakī‘ mezarlığına defnedildi.
*Şeyh Şâmil’in oğullarından Gazi Muhammed, Osmanlılar’ın hizmetine girip 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Ruslar’a karşı savaştı Muhammed Şâfiî, Rus ordusunda tuğgeneralliğe yükseldi Moskova’da ve Kazan’da yaşamıştır. Küçük oğlu Muhammed Kâmil’den olan torunu Said Şâmil 1920 de Dağıstan’ın bağımsızlığı için Ruslar’la savaşmıştır.*Nakşibendî şeyhi Şâmil imam seçilince güçlü hitabeti, askerî ve siyasî dehasıyla Dağıstan’da Kafkasya’da idarî ve dinî otoriteydi. yazışmalarında imam ve emîrü’l-mü’minîn unvanlarını kullanmıştır hükmündeki bölgelerde idareyi düzenlemiştir. Ülkeyi nâibliklere ve vilâ-yetlere ayırarak başlarına idarî ve askerî nâibler vermiştir. Her nâibin müftüsü vardır başlıca naib ve müritleri Hacı Taşov Danyal sultan Hacı Murad ile Gazi Muhammeddir*Şeyh Şâmil ordusu idarî ve askerî yapısıyla Ruslar’a Dağıstan ve Kafkasya’da yirmi beş yıl büyük direniş göstermiştir. Rus İmparatorluğu’nun güçlü ordularına karşı unutulmaz ve destanî bir mücadele vermiş Şeyh Şâmil adını Kafkas kavimlerine nakşeylemiştir.
|