Kaynak tdv islamansiklopedisi.info
PÎR SULTAN ABDAL XVI. yüzyıl halk şairi.
Hacı Bektâş-ı Velî, Seyyid Ali Sultan’ı saygıyla anıp Ca‘ferî olduğunu İmam Ca‘fer mezhebine uyarız Şeriat göğe çekildi Âlem zulm ile yıkıldı Kur’an’ın kilidi İhlâs-ı şerif, hac ve namaz Kâbe’nin yapısı binâ yapısı Îman etse âsilerin hepisi Beş vakit okunur Âyetü’l-kürsî” dizeleriyle imam cafere bağlılığını ifade eden Pîr Sultan şiirlerinde genellikle Hz. Peygamber, Ali, Hasan ve Hüseyin, on iki imam muhabbetini işlemiştir. *Kırmızı giymekle övünen Eğnimize biz kırmızı giyeriz Hâlimizce mâna duyarız demiştir öldürülse bile inançlarından vazgeçmeyeceğini söyleyen pirsultan bunu dizelerinde şöyle dile getirmiştir Kadılar müftüler fetvâ yazsa İşte kement işte boynum İşte hançer işte kellem keserse Dönen dönsün ben dönmezem pîrimden demiş Hz. Ömer’le hz Osman’ın kitapta yeri olmadığını Kur’an’da okunan Ali değil mi diyerek Sünnî görüşe karşı çıkmıştır
*Ölüm, aşk, dostluk, ayrılık, özlem ve haksızlıkları içeren şiirleri vardır, edebî yönü değil Halk şiirini iyi bilen Pîr Sultan’ın şiirlerinde saz şairlerinin nazım biçimi koşma önem vermiştir semâi nazımda güzel örnekler vermiştir. saz şairleri gibi yarım kafiyeyi tercih etmiş, bunu redif ses öğesini etkili kılmıştır.*Pir sultan Şiirlerini coşkuyla söylemiş ve halk konularına yer vermiştir, inançlarından tâviz vermemiş şiirlerinde konu bütünlüğünü korumuştur Pîr Sultan Anadolu Alevîleri’nin yedi büyük şairindendir şah Hatâî ve Kul Himmet’le en büyük üç şairden biridir. Pîrin en çok etkilendiği şair harai’dir; ikinci olarak Kaygusuz Abdaldan etkilenmiştir*Pîr Sultan şiirleri ilk defa Sadettin Nüzhet yayımlanmıştır 105 şiiri vardır Daha sonraki yıllarda şiirleri Abdallar’ın şiirleriyle karıştırılarak 400’ü aşmıştır. bunların 182’si Pîr Sultan’a aittir. Pîr Sultan adına vakıf, dernek ve cemevleri kurulmuştur. *Pîr Sultan Abdal’ın nefesleri Alevî-Kızılbaş Bektaşî âyîn-i cemlerinde okunagelmiştir. “Güzel âşık cevrimizi Çekemezsin demedim mi”; “Dağlar yâ Muhammed Ali çağırır” gibi nefesleri Sünnî tekkelerinde okunmuştur.
|