|
|
BOYA, VERNİK, LAK İmalat
D= √
50 G - 0,15 G2
G= Dişli-diski çeviren eletrik motorunun gücü (beygir gücü olarak)
D= Dişli-diskin optimum çapı (cm. olarak)
 Aynı karıştırıcılarda, plastik emülsiyon boyalardan başka tip boyalar yapıldığı takdirde şarj süresi 1,5 saat olarak kabul edilir.
Bu takdirde formül;0,0217 D3=…….. Ton/yıl Boya
olur.
f) Konik Hazneli Değirmenler,
g) Yüksek Devirli Taşlı Değirmenler,
h) Kolloid Değirmenler:
Bu değirmenlerle burada belirtilmeyen ve gelecekte kullanılmaya başlanacak yeni cihazların kapasiteleri; özel kriterleri tayin olununcaya kadar kronometre ile tespit edilir.
Ancak; ana ham maddelerin pasta halinde, hazırlanması ve ezme makinalarında ezilmesi Ekspertiz Heyeti gözetiminde tespit edilecektir. Bu işlemler sırasında (ezici makina, yağlı ve plastik boyalarda azami 4,5 hegman’a ayarlanmak suretiyle) yapılacak kronometrajda en fazla zaman alacak işlem kapasite hesabına mesnet olarak kabul edilir.
Aynı sistem çinko tozu boyalar için de uygulanır.
Bu takdirde kronometre ile bulunacak genel üretim miktarına göre; inşaat boyaları, dispersiyon boyalar ve çinko tozu esaslı boyalardan hangisinin ne süre yapıldığı firmaların beyanından tespit edilir.
3- Ezilmiş Pastanın Reçetedeki Diğer Maddelerle Karıştırılması Renk ve Viskozitesinin Ayarlanması:
Ezme makinesinden çıkan pastanın reçetedeki diğer maddelerle karıştırılması, renk ve viskozitesinin ayarlanması motorla müteharrik (sabit veya seyyar) döner bir mile bağlı, palet, pervane, türbin veya disk biçiminde karıştırıcısı bulunan mikserlerde yapılır. 3,7 HP’lik bir karıştırıcının saatte 4 ton boya karıştırabileceği kabul edilir. Mamafih bu cihazlar imalatta dar geçit olarak alınmaz. Ancak hiç mikseri bulunmayan ve bu işlemi el ile yapan işletmelerde tayin edilen boya kapasitesi 0,90 faktörü ile çarpılır.
4- Boyanın Süzülmesi, Kutulara Doldurulması, Kutuların Kapatılması ve Ambalajlanması:
Bu işlemler kronometrajla tespit edilir.
Yukarıdaki işlemleri, üretim araçları ve kapasite hesaplama şekil ve şartları tarif edilen; sellülozik boyalar, plastik emülsiyon boyaları, yağlı boyalar ve sentetik boyların ham ve yardımcı madde terkipleri aşağıda gösterilmiştir.
Ancak bu terkipler (mamullerin ve ham maddelerin cins ve evsaf çeşitliliği sebebiyle) bütün boya cinslerine göre ağırlıklı ortalamaları ifade etmektedir.
Sellülozik Boya Ham ve Yardımcı Maddeleri:
(100 kg. mamül elde etmek için)- Titan dioksit : 6 kg.
- İnorganik pigmentler (titan dioksit hariç): 3 kg.
- Organik pigmentler : 3 kg.
- Karbon black :1 kg.
- Nitrosellüloz (kuru):16 kg.
- Plastifiyanlar (mono ve poliasitlerin esterleri fosforik esterler, hintyağı vb.): 7,5 kg.
- Sentetik reçineler : 7 kg.
- Alkit reçineler (% 100’lük) : 7 kg.
- Ketonlar ve keton alkoller : 11 kg.
- Esterler : 15 kg.
- Glikol eterleri : 8 kg.
- Alkoller (sanayi alkolü hariç) : 8 kg.
- Sanayi alkolü : 2 kg.
- Toluol : 7 kg.
- Ksilol veya toluol : 5 kg.
- Alüminyum ve bronz pasta veya toz :1 kg.
- Heksan-heptan : 3 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zaiyatı dahildir.
Sellülozik Deri Boyaları Ham ve Yardımcı Maddeleri:
(100 kg. mamul elde etmek için)- Titan dioksit : 6 kg.
- İnorganik pigmentler (titan dioksit hariç) : 5 kg.
- Organik pigmentler : 3 kg.
- Diğer organik boyalar : 3 kg.
- Karbon black :10 kg.
- Nitrosellüloz (kuru) :16 kg.
- Plastifiyanlar (mono ve poliasitlerin esterleri fosforik esterler, hintyağı vb.): 7,5 kg.
- Sentetik reçineler: 7 kg.
- Ketonlar ve keton alkoller:10 kg.
- Esterler : 14 kg.
- Glikol eterleri : 7 kg.
- Alkoller (sanayi alkolü hariç) : 7 kg.
- Toluol : 6 kg.
- Sanayi alkolü : 2 kg.
- Ksilol veya toluol : 4 kg.
- Alüminyum ve bronz pasta veya toz : 1 kg.
- Heksan-heptan : 3 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
Plâstik Emülsiyon Boyalar Ham ve Yardımcı Maddeleri:
(100 kg. mamül elde etmek için): - Sentetik reçine emülsiyonları ve kauçuk lateksi (Polivinil asetat, akrilik, lateks vb. (% 52-55): 55 kg.
- Kimyasal katkılar : 4 kg.
- Dolgu maddeleri :12 kg.
- Karboksimetilselüloz : 3 kg.
- Metil selüloz, hidroksietil sellüloz, metil hidroksi propil selüloz : 3 kg.
- Titan dioksit : 25 kg.
- Organik pigmentler : 2 kg.
- İnorganik pigmentler : 2 kg.
- Karbon black : 1 kg.
- Tansioaktif maddeler : 0,3 kg.
Plastik-Emülsiyon Deri Boyaları ve Yardımcı Maddeleri:
(100 kg. mamul elde etmek için):- Sentetik reçine emülsiyonları ve kauçuk lateksi (Polivinil asetat, akrilik, lateks vb. (% 52-55’lik)) : 50 kg.
- Kimyasal katkılar : 4 kg.
- Dolgu maddeleri : 5 kg.
- Karboksimetilselüloz : 3 kg.
- Titan dioksit : 20 kg.
- Organik pigmentler : 2 kg.
- Direkt ve asit boyalar : 3 kg.
- İnorganik pigmentler (titandioksit hariç) : 5 kg
- Karbon black : 5 kg.
- Kazein : 5 kg.
- Tansioaktif maddeler : 4 kg.
- Mumlar (tabii ve sentetik) : 5 kg.
- Metil selüloz, hidroksietil sellüloz, metil hidroksipropil selüloz : 3 kg.
Yukarıdaki miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
İnşaat Boyaları:
Tanımlama: Bu tip boyalar genellikle bilumum inşaatlarda duvarların, ahşap, demir ve çelik satıhların boyanmasında çokluk fırça ve rote ile tatbik edilen, normal hava şartlarında kuruyan ve tipleri aşağıda belirtilen boyalar grubudur.
Tipler şunlardır:
a) Yağlı (keten yağlı, bezirli, standoilli)
b) Vernikli (kolofanlı, fenolik reçineli)
c) Alkidli (alkit reçineli)
NOT: Bu tasnifte plastik-emülsiyon boyaları ile alüminyum bazlı boyalar hariç tutulmuş, faca boyaları ile antikorozif boyalar (sülyenli ve çinko kromatlı) burada mütalâa edilmiştir.
Ham ve Yardımcı Maddeler:
(100 kg. mamul elde etmek için).- Alkid reçineler ve yağ kolofan: 45 kg.
- Sentetik vernik : 5 kg.
- Titan dioksit : 20 kg.
- İnorganik pigmentler (titan dioksit hariç): 5 kg.
- Organik pigmentler : 3 kg.
- Siyah pigmetler : 2 kg.
- Skatifler : 2 kg.
- Kimyasal katkılar : 3 kg.
- Dolgular :10 kg.
- Vayt sipirit : 6 kg.
- Solvent nafta : 2 kg.
- Heksan, heptan : 2 kg.
- Tansiyoaktif maddeler: 0,3 kg.
Yukarıdaki miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
Sanayi Boyaları:
Tanımlama: Bu boyalar genellikle havada ve özel fırınlarda kuruyan tipte boyalar olup oto, oto montaj, ev aletleri ve benzeri sınai mamullerin boyanmasında kullanılan ve özel aparatlarla tatbik edilmekte olan boyalar grubudur.
Ham ve Yardımcı Maddeler:
(100 kg. mamul elde etmek için).- Alkid reçineler: 20 kg.
- Diğer sentetik vernikler (kolofanlı verniklerle, kumaronundan reçineli vernikler hariç) : 20 kg.
- Titan dioksit: 20 kg.
- İnorganik pigmentler (titan dioksit hariç) : 5 kg.
- Organik pigmentler: 3 kg.
- Siyah pigmetler : 2 kg.
- Kimyasal katkılar: 5 kg.
- Alkoller (sanayi alkolü hariç) : 5 kg.
- Sanayi alkolü: 1 kg.
- Ksilol veya toluol: 15 kg.
- Vayt sipirit : 5 kg.
- Solvent nafta : 2 kg.
- Heksan, heptan: 2 kg.
- Tansiyoaktif maddeler : 0,3 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
6- SELÜLOZİK MACUN VE SELÜLOZİK ASTAR BOYALAR İMALATI:
Kapasite:
Bu mamuller genellikle boya ezme makinalarında yapılır. Kapasite, yağlı ve sentetetik boyalardaki esaslara göre tespit edilir.
Ham ve Yardımcı Maddeler:
a)Sellülozik Macun:
(100 kg. mamül elde etmek için)- Sellülozik vernik : 40 kg.
- Titan dioksit:10 kg.
- Renkli pigmentler (kırmızı demir oksit ve karbon siyahı) :10 kg.
- Dolgu maddeleri: 40 kg.
- Plastifiyanlar : 7 kg.
b) Sellülozik Astar Boya:
(100 kg. mamül elde etmek için)- Sellülozik vernik : 60 kg.
- Titan dioksit : 10 kg.
- Renkli pigmentler (kırmızı demir oksit ve karbon black): 10 kg.
- Dolgu maddeleri : 20 kg.
- Plastifiyanlar : 7 kg.
Yukarıdaki miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
7- ALÜMİNYUM BOYALAR-BRONZ BOYALAR VE ALÜMİNYUM ESASLI EFEKT BOYALAR İMALATI:
Kapasite:
Bu imalat türü için; geçmiş üç yıl fiili üretimden en büyük olanına % 25 gelişme payı eklenerek bulunan rakam, tesisin yıllık kapasitesi olarak kabul edilir. Yeni faaliyete geçmiş olan ya da başka nedenlerle fiili sarfiyatı bulunmayan tesislerde kapasite benzer tesislerle kıyaslanarak takdiren verilir.
Alüminyum Boya-Bronz Boya Ham ve Yardımcı Maddeler:
(100 kg. mamul elde etmek için)- Alüminyum pasta :20 kg.
- Bronz pasta : 2 kg.
- Sentetik reçine (kumoron-inden-hidrokarbon reçine vb.) : 42 kg.
- Solvent (ksilol, toluol) : 42 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
Alüminyum Esaslı Efekt Boya (Sentetik) Ham ve Yardımcı Maddeleri:
(100 kg. mamul elde etmek için):- Alüminyum pasta : 5 kg.
- Alkid reçine: 57 kg.
- Melamin (% 50’lik) : 20 kg.
- Aromatik solventler :15 kg.
- Diğer solventler : 8 kg.
- Butanol : 2 kg.
- Silikon fluid : 0,2 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
Alüminyum Esaslı Efekt Boya (Sellülozik) Ham ve Yardımcı Maddeler:
(100 kg. mamul elde etmek için):- Alüminyum pasta : 5 kg.
- Nitrosellüloz :15 kg.
- Alkid reçine : 20 kg.
- Sentetik reçineler : 7 kg.
- Plastifiyan : 5 kg.
- Solventler : 45 kg.
- Silikon fluid : 0,2 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
8-ZEHİRLİ DENİZ BOYALARI İMALATI:
Kapasite:
Zehirli deniz boyaları ya yağlı ve sentetik boyalar gibi ezme makinalarında da ezme işlemi olmaksızın pişirme-karıştırma metodu ile özel cihazlarda yapılır.
Boya ezme makinalarında yapıldığı taktirde yağlı ve sentetik boyalardaki esas uygulanır.
Pişirme-Karıştırma metodunda imalat iki kademede yapılır:
1- Özel verniğin hazırlanması,
2- Verniğe sıcakta zehirli maddelerin katılması ve karıştırılması suretiyle zehirli boyanın hazırlanması,
Özel verniğin hazırlanması, ısıtma tertibatı, karıştırıcısı, kontrol termometresi ve aspiratörü ile ham madde yüklemek üzere bir kapağı bulunan kapalı kazanlarda yapılır.
Verniğe zehirli maddelerin katılması suretiyle zehirli boyanın hazırlanması, ısıtan tertibatı ve karıştırıcısı bulunan karıştırma kazanlarında yapılır.
Her iki cihazın da hacminin % 80’ine kadar doldurulabileceği, vernik imalinin doldurma, pişirme, boşaltma dahil 8 saat, zehirli boya imalatının doldurma, pişirme, boşaltma dahil 6 saat süreceği, vernik özgül ağırlığının D=1, zehirli boya özgül ağırlığının D=1,2 olduğu ve zehirli boyaya ağırlık olarak % 40 oranında vernik katıldığı kabul edilir.
Yukarıdaki esaslara göre dar boğaz hesaplanır ve kapasite yalnız zehirli boya kapasitesi olarak belirtilir. Zehirli boya verniğinin yalnız başına kullanma yeri bulunmadığından zehirli boya verniği için ayrıca bir kapasite hesaplanmaz.
Ham ve Yardımcı Maddeler:
(100 kg. mamul elde etmek için):- Sentetik reçine : 20 kg.
- Solventler :16 kg.
- Kimyasal katkılar : 6 kg.
- Bakır 1 Oksit ve diğer zehirler : 40 kg.
- Kurşun üstübeci: 8 kg.
- İnorganik pigmentler (demir krom oksit):13 kg.
Bu miktarlara ortalama imalat zayiatı dahildir.
9-ALKİT VE POLİESTER REÇİNESİ İMALATI (B. Y. K. Kararı: 1991/336):
|