"Eşi benzeri bulunmayan tarihimizden kısa ve güzel hikayeler "
ALİM BİR HOCADAN EDEBİYAT DERSİ
Özellikle kuruluş ve yükselme devirlerinde Osmanlılar, ilme çok büyük önem vermişler ve bu amaçla bol miktarda medrese açmışlardır.
Medrese öğrenimi 12 kademeye ayrılmakla beraber,esas olarak Hariç(ortaokul), Dahil (lise) ve Sehn (Yüksek) olmak üzere üçe ayrılırdı.Yüksek öğrenimde medrese hocasına "MÜDERRİS" (Prof) denirken,öğrencilerine de "Danişmend" adı veriliyordu.
Medreselerde fıkıh,kelam ve tefsir gibi dini ilimler ile felsefe ,edebiyat, matematik,tıp,kimya ve astronomi gibi pozitif bilimler okutulurdu.
İşte böyle bir medresede, bir gün öğrenciler daire şeklinde oturmuş edebiyat dersi alıyorlardı.Ortaya koydukları bir mangal sayesinde de ısınıyorlardı.
Ders anlatırken hoca bir an durdu ve siz ilim irfan öğreniyorsunuz,dirsek çürütüyorsunuz dolayısıyla köylü Mehmet Ağa gibi konuşamazsınız lugat paralayarak konuşmalısınız.
Halktan birisi bir bardak su içse ben bir bardak su içtim der siz öyle demeyip şöyle diyeceksiniz: "Bir kadeh-i lebriz-i hoşguvar nuş ile dilfikarı ferahı bi şumar eyledim.*"
Bunun üzerine öğrenciler peki hocam siz nasıl isterseniz biz öyle konuşuruz demişler ve ders devam etmiş. Dersin ilerleyen dakikalarında mangaldan bir kıvılcım sıçrayıp hocanın kavuğunun üstüne düşmüş ve yanmaya başlamış hemen öğrencilerden birisi söz isteyip başlamış
"ey üstadı zi-kemal ve bi hikmeti müteal narı mangaldan sıçrayan bir şerarei cevval pertap ile seri alinizde ki kavuğu iş’al eylemiştir.**"
Tabii bu edebi sözler söyleninceye kadar kocanın kavuğu yanmış saç ve sakalıda tutuşmuştur.Hoca bir yandan can havliyle havaya zıplarken bir yandan da :
-Ulan eşek herif hocam kavuğun yanıyor desene.Niye lafı uzatıyorsun.
Bunun üzerine talebeler hep bir ağızdan:
"ee hocam siz demediniz mi lugat paralayarak konuşacaksınız diye.Arkadaşımız da sizin isteğinize göre hareket etti"demişler.
Öğrenciler burada hocaya diyor ki:
"Ey benim emsalsiz hocam ve kemal sahibi üstadım.Yüce bir hikmetle mangal ateşinden bir kıvılcım sıçradı .Yüce başınızdaki kavuğunuzu tutuşturdu.Kavuğunuz yanıyor.Haberiniz olsun .."
|