04-08-2008, 16:35
|
#3
|
|
|
Faiz Göstergelerinde Ak Parti Farkı (Faiz Verileri)
Sanayici faizden üretime döndü
Ekonomik krizde yatırım yapmak yerine faaliyet dışı gelirlerden biri olarak nitelenen faize yönelen sanayici, istikrarın yakalanması ile yeniden üretime döndü.
2003'te sanayi üretimi yapan firmaların net bilanço kârları içindeki faiz gelirlerinin payı yüzde 72 olarak gerçekleşti. Aynı oran ekonomik krizin yaşandığı 2001'de yüzde 547 gibi rekor bir seviyeye ulaşmıştı. 2002'de de bu oran yüzde 113 olarak gerçekleşmişti.
Sanayideki bu değişim, istihdama da yansıdı. 500 büyük sanayi kuruluşu geçen yıl 34 bin kişiye iş imkânı sağladı. Rakamlardaki iyileşmeye rağmen 500 firmanın yıllık satışları ABD'nin en büyük perakende zinciri Wal-Mart'ın yıllık cirosunun sadece yüzde 34'üne tekabül etti. Bir başka ifade ile Türkiye'nin en gözde sanayi tesisleri bir Wal-Mart etmiyor. Bu rakamlar İstanbul Sanayi Odası'nın hazırladığı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu raporunda yer aldı. Dün raporu açıklayan Oda Başkanı Tanıl Küçük, sanayicinin ek istihdama gitmesine rağmen ülkede işsizliğin önüne geçilemediğini söyledi. "Bu sorunu tek başına sanayici çözemez, diğer sektörler de bir arayış içine girmeli." diyen Küçük, kamunun da artık istihdam kapısı olma vasfını kaybettiğini belirtti. İlk 500 firma arasında önceki yıllarda olduğu gibi birinci sırada TÜPRAŞ yer aldı. Tatneft-Zorlu konsorsiyumuna satılan, ancak Danıştay'ın yürütmeyi durdurma kararı ile hareketli bir yılı geride bırakan kamu şirketinin net satışları 8,2 katrilyon lira olarak gerçekleşti. Koç Grubu şirketlerinden Ford Otomotiv ise 2,4 katrilyon ile ikinciliği elde etti. Böylece ilk defa bir özel sektör kuruluşu ikinci büyük firma oldu. Geçen yılın ikincisi Elektrik Üretim AŞ üçüncülükte kaldı.
Üretimden satışlara göre ilk 10 arasına sadece üç kamu kuruluşu girebildi. TÜPRAŞ kârlılıkta da en büyük şirket oldu. 655 trilyon lira kâr eden TÜPRAŞ'ı Petrol Ofisi ve Ereğli De-mir Çelik takip etti.
Otomotiv sektöründeki büyüme, ihracat rakamlarında da kendini gösterdi. Vestel'in ardından Oyak Renault, Ford, Toyota ve Tofaş en çok ihracat yapan firma unvanını aldı. İhracat şampiyonu Vestel'in ülkeye kazandırdığı döviz ise 1 milyar 37 milyon dolara ulaştı. İhracatta ilk on arasına kamu kurumu olarak sadece TÜPRAŞ girebildi. İlk 500 raporuna göre önceki yıl toplam ihracat yüzde 31 artarken, özel kuruluşların ihracatı yüzde 36 yükseliş gösterdi.
500 büyük sanayi kuruluşunda çalışanlar ile ilgili yer alan verilerde de özel sektörün daha çok istihdam ve gelir sağladığı görüldü. Özel firmaların çalışan sayısı 33 bin 524 yeni istihdam edilen kişi ile yüzde 9,2 artarken, kamuda çalışan sayısı 19 bin 788 kişinin işten ayrılmasıyla yüzde 14,2 düştü. Sanayideki istihdam artışı böylece net olarak 13 bin 736 kişi ile yüzde 2,7'lik bir artış olarak gerçekleşti. İlk 500 sanayi firmasının 427'si kâr ederken, 73'ü zarar açıkladı. Sıralamada özel sektörden 476, kamudan ise 24 şirket yer aldı. Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, son iki yıldaki olumlu gelişmelerin genel ekonomide olduğu gibi sanayideki kayıpların telafisine imkân sağladığını söyledi. Yine de sonuçların tatmin edici olmadığını ve 10 sene öncesinin rakamlarına ulaşamadıklarını belirten Küçük, "Ekonomide yaşanan olumlu performans paralelinde 500 büyük sanayi kuruluşu da başarılı bir yıl geçirdi. Sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için yapmamız gereken daha çok iş var. En ufak bir gevşeme büyük kayıpları beraberinde getirebilir." dedi.
Koç'un 5 şirketi en büyük 10 özel kuruluş arasında
Koç Topluluğu şirketlerinden beşi Sanayi Odası raporundaki sıralamada en büyük 10 özel kuruluş arasına girdi. Ford Otomotiv en büyük özel kuruluş olurken Arçelik üçüncü, Tofaş beşinci, Aygaz yedinci ve Beko dokuzuncu sırada yer aldı. Holdingden yapılan açıklamada, "İlk 500'e giren 17 Koç şirketi ile ciro, kâr, ihracat ve çalışan sayısı olarak Türkiye'nin lider sanayi grubuyuz." ifadeleri kullanıldı. Açıklamada, topluluk şirketlerinin 11,2 katrilyon liralık ciro ile 500 kuruluşun yüzde 11'ini, özel sektörün ise yüzde 13'ünü temsil ettiği vurgulandı. Sıralamaya giren Koç Topluluğu şirketlerinin ihracatı, 2002 yılı toplam özel sektör ihracatının yüzde 13'ü iken, 2003'te yaklaşık 1,1 milyar dolar artarak 3,3 milyar dolar ile özel sektörün yüzde 15'ini teşkil etti. Koç şirketleri, kârlılıkta ise 997 trilyon lirayla raporda yer alan özel sektörün yüzde 14'ünü oluşturdu.
YILLARA GÖRE FAALİYET DIŞI GELİRLER*
Yıl Oran (Yüzde)
1998 87,7
1999 219,0
2000 114,4
2001 547,0
2002 113,2
2003 71,8
*Üretim faaliyeti dışında elde edilen kârın net bilanço kârı içindeki payı
28 Temmuz 2004, Zaman
|
|
|
|