Hazreti İbrahim (a.s)
1. İbrahim (a.s.) Kıssasını Kur’an-ı Kerimde Zikretmenin Hikmetleri :
Fahreddin Razi diyor ki: “Cenab-ı Hak şu sebeplerden dolayı Hz. İbrahim’in kıssasını anlatmaya başlamıştır.
1) Hz. İbrahim (a.s.) Arabların atasıdır. Onlar, onun şanının yüceliğini, dininin paklığını kabul ediyorlardı. Nitekim cenab-ı hak “Babanız İbrahim’in din (inde olduğu) gibi. [1]” ve “Kendisini bilmeyenden başka kim İbrahim’in dininden yüz çevirir?[2]” buyurmuştur. Buna göre cenab-ı hak Arablara sanki şöyle demek istemiştir: “Eğer sizler atalarınızı taklit ediyorsanız ki bu sizin “Muhakkak ki biz atalarımızı bir ümmet üzere bulduk. Biz de hakikaten onların izlerine uymuşlarız[3].” şeklindeki sözünüzden anlaşılmaktadır, sizin atalarınızın şereflisi ve kıymetlisinin Hz. İbrahim olduğu da malumdur. O halde putlara ibadeti terketme hususunda o İbrahim’i (a.s.) taklid ediniz. Yok eğer istidlalde bulunanlardan iseniz, putlara ibadet etmenin yanlış olduğunu anlayabilmeniz için, Hz. İbrahim’in (a.s.) getirdiği delillere iyice bakınız. Netice olarak ya taklit ederek, ya da istidlal olarak Hz. İbrahim’e tabi olunuz.”
2) Hz. Peygamber zamanındaki inançsızların pek çoğu, “Biz, atalarımızın ve ecdadımızın dinini nasıl terkederiz?” diyordu. İşte bundan dolayı cenab-ı hak Hz. İbrahim’in kıssasını zikrettiği ve onun, babasının dinini terkettiğini, onun sözünü delil ile çürüttüğünü ve kâfirlerin, baba tarafını delil tarafına tercih etmenin, en büyük ve en kıymetli ata olan Hz. İbrahim’e (a.s.) bir karşı çıkma olacağını anlamaları için, delile uymayı takliden ataya uymaya tercih ettiğini beyan buyurdu.
3) Kâfirlerin ekserisi, taklide tutunuyor, istidlale yanaşmıyorlardı. Nitekim, Allah teala bu hususu “Muhakkak ki biz atalarımızı bir ümmet üzere bulduk. Biz de hakikaten onların izlerine uymuşlarız.[4]” ve “Biz atalarımızı bunların tapıcıları olarak bulduk.[5]” ayetlerinde onların sözlerini nakletmiştir. Böylece cenab-ı Hak onların bu yolun sakat olduğuna dikkatleri çekmek için, Hz. İbrahim (a.s.)’ın istidlal yoluna tutunduğunu, onu tercih ettiğini anlatmıştır.”[6]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Hacc: 22/78.
[2] Bakara: 2/130.
[3] Zuhruf: 43/23.
[4] Zuhruf: 43/23.
[5] Enbiya: 21/53.
[6] Fahreddin Razi, Mefatihu’l-Ğayb, Akçağ Yayınları: 15/354.
|