Türk halkları
Yukarıda anılan bağımsız devletler dışında, Rusya Federasyonu'na ait olan bazı özerk cumhuriyetlerde Türk dilleri resmi dil veya resmi dillerden biri konumundadır: Altay, Başkortostan, Çuvaşistan, Dağıstan, Hakas, Karaçay, Balkar, Tataristan, Tuva, Taymir ve Saha. Bunların her birinin bayrağı, parlamentosu, yasaları ve kendi resmi dilleri vardır.
Çin'de Sincan Özerk Bölgesi, Moldova'da Gagavuzlar'ın yaşadığı Gagavuzyeri, Ukrayna'da ise Kırım bölgesi özerk statüye sahiptir.
Rusya Federasyonu içinde şu kentlerde Türk toplulukları yoğun olarak bulunur: Astrahan, Samara, Barnaul, Stavropol, Orenburg, Tobol, İrkutsk, Novosibirsk.
İran'da Tebriz, Erdebil, Urmiye, Zengan ve Hemedan bölgeleri, Kuzey Irak'ta Kerkük, Gürcistan'da Akhaltzikhe (Ahıska), Çin'de Kansu bölgesi, Yunanistan'da Batı Trakya, Afganistan'da Mezar-ı Şerif çevresi, Romanya`da Dobruca'ın batısında Kobro nehri çevresi,Bulgaristan'ın Rodop ve Deliorman bölgeleri, yerleşik Türk halklarının yoğun olarak yaşadığı bölgelerdir.
Türkçe konuşmayan başka Türkler' de vardır. Bunlardan en önemlileri şu halklardır.
Hindistan ve Pakistan' da yaşayan Mevatiler Hint/ Racastan dilini konuşurlar. Hindu dinine inanırlar. OrtaAsya Türk kökenlidirler. Sayıları 5.000.000 kadardır.
Afganistan' da yaşayan Gılzailer Paştu (Afgan) dili konuşan kabilelerin en büyüğüdür. 10. yy' da bu ülkeye göç eden Kalaç Türkler' inin soyundan gelirler. Sayıları Afganistan' da 9.000.000, Pakistan' da 2- 4.000.000 kadardır.
Romanya ve Macaristan' da yaşayan Székely (Seykey) ve Csángó (Çango) halkları da 13. yy' da bu ülkeye yerleşen Kuman Türkleri' nin soyundan gelirler. Macarca konuşurlar. Székely gurubun sayısı 945.000, Csángó gurubunun 60- 70.000 kadardır. Macaristan' da bunlar dışında kendisinin Kuman soyundan geldiğini bilen başka Macarlar' da vardır.
Kuzeydoğu Kafkasya' daki Dağıstan' da yaşayan Avarlar aynı adı taşıyan Türk boyundan inerler. Bugün konuştukları dil bir Kafkas dilidir. Sayıları 2002' de 758.000 di.
|