[cahide]

GENÇLİĞİ VE MESLEĞİ

Ebu hanife , bir genç olarak,babasının mesleği olan ticaret işiyle uğraşırdı.Başlangıçta bir meslek ve uğraş alanı olarak ilim yoluna girmemiştir.Ulema meclislerine devama başlamadan evvel onu çarşı-pazar gidip gelirken görüyoruz.
İlim tahsiline başlamadan önce kuaş ticareti yağmıştır.Kufede bir kumaş dükkanı vardı.İlim hayatına atıldıktan sonra da ticaret işini ortakları vasıtasıyla sürdürmüştür.Bu verimli kaynak desteğiyle öğrencilerine ve başkalarına parasal-maddi yardımda bulunmuşur.
Dolayısıyle kimse onu,bu ticari meşgale yüzünden ilim adamı olarak tanımazdı.Sadece ticaret hayatını bilirlerdi.Ama üstün aklı ve keskin zekası onu ilme yöneltti..
16 yaşında hacca gitmişti.Kâbe haremindeki ders halkalarına girmesi de onda ilk ilim aşkını doğuran vesilelerden biri oldu.Harem-i şerif'teki ders halkaları ondaki ilim sevgisini körükledi...


İLME YÖNELMESİ

İşte böyle bir çevrede,asli iş olarak ticaretle uğraşan aynı zamanda da parlak bir zekaya sahip bulunan Numan b. Sabite çevresindeki Alimler yakın ilgi gösterdiler ve onu ilme yönelttiler.Ulemadan bazıları ondaki bu parlak zekayı,ilmi ve metodolojik akı sezdiler.Bu yeteneğin yalnız ticaret yolunda harcanmasına razı olmadılar.Ona,ilim meclisleriyle de alakalanmasını tavsiye ettiler..
Ebu Hanife özellikle Ebu Amr eş-Şabi(h.20/104)isimli din bilgininin dikkatini çekti.Şa'bi ona ilme çalışmayı ve kendisinin toplantılarında bulunup bilginlerin görüşlerinden yararlanmayı tenbih ve tavsiye etti.İmam,uyanık bir kişi olduğundan bu ikazı yerinde buldu;çarşıyı terkedip ilim öğrenmeye başladı.
Muvafak b. Ahmed el-Mekki,"Menakıb-ı Ebu Hanife"isimli eserinde naklettiğine göre,Ebu Hanife bu hususu bizzat kendisi şöyle anlatır:
"Günün birinde;Şa'bi'nin yanından geçiyordum.Beni yanına çağırdı ve bana:-"Nereye devam ediyorsun?" dedi.Ben de :"Çarı-pazara !"dedim.Bunun üzerine o :_"Maksadım o değil,ulemdan kimin dersine devam ediyorsun?"dedi.
-"Hiç kimsenin dersine devam üzere bulunmuyorum!"dedim.O da :
-"Ticaetle uğraşma,senin ilme çalışman ve alimlerin meclislerinden ayrılmaman gerekir.Onun için ulema ile görüşmeyi sakın ihmal etme! Ben sende üstün bir zeka ve yüksek kabiliyet görüyorum..."dedi.
Onun bu sözü benim içimde iyi bir tesir bıraktı.Çarşı pazar işlerini bıratım,ilim yolunu tuttum.Allah'ın inayeti ile Şa'bi'nin sözünün bana çok gaydası oldu."(5)
İşte bu konuşmadan ve Şa'bi'nin öğüdünden sonra Ebu Hanife ilme sarıldı.Kufede,ulema meclislerine devama başladı,ticaret işlerine az bakar oldu.Gün geldi,ilerledi ve büyük mesafeler katetti...




(5)Mekki,a.g.e..sayfa 59
not: konumuz İLMİ SERÜVENİ ile devam edecek inşaALLAH