1940
8 Ocak 1940 : Türkiye-Fransa-İngiltere Kredi Antlaşması imzalandı.
30 Mart 1940 : Türkiye-Suriye Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması imzalandı. (Hatay meselesi ile ilgili olarak gerilimli günler yaşadığımız Suriye ile, 2. Dünya Savaşının bütün dünyayı tedirgin ettiği günlerde imzalanmıştır.)
31 Mart 1940 : Bursa’da ‘Göl barajı’ hizmete girdi.
9 Nisan 1940 : Alman orduları Danimarka ve Norveç’e girdi.
9 Mayıs 1940 : İngiliz Başbakanı Churchill’in mesajı: “...Türkiye’nin bu zamanda bize müzahereti (yardımı) hepimize cesaret verecek bir amildir.”
10 Mayıs 1940 : Alman orduları Lüksemburg ve Hollanda’ya girdi.
13 Mayıs 1940 : Alman orduları Fransa’ya girdi.
19 Mayıs 1940 : İstanbul’da Dolmabahçe Stadının temeli atıldı. (Şu anki ismi ‘Beşiktaş İnönü Stadı’dır.)
28 Mayıs 1940 : Bingöl’de deprem, hasar var.
22 Haziran 1940 : Fransa, Almanlar karşısında ‘Ateşkes Antlaşması’ imzaladı.
29 Haziran 1940 : Türk-Alman Antlaşması imzalandı.
20 Ekim 1940 : Nüfus sayımı yapıldı, nüfusumuz: 17.820.950.
28 Ekim 1940 : İtalya, Yunanistan’a saldırdı.
25 Kasım 1940 : 2. Dünya Savaşı’nın sınırlarımıza doğru yayılması üzerine; İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Çanakkale ve Kocaeli’de sıkıyönetim ilan edildi.
30 Kasım 1940 : İstanbul’da karartma başladı.
19 Aralık 1940 : İtalyan saldırısına uğrayan Yunanistan’a Kurtuluş şilebiyle yardım malzemesi gönderildi.
20 Aralık 1940 : Malatya (Arapgir) ve Tunceli (Çemişgezek) dolaylarında şiddetli deprem.
1941
1 Ocak 1941 : İngiltere Başbakanı Churchill, Anadolu Ajansı vasıtasıyla Türk Milletine gönderdiği mesajda: “... Geçen müşkül aylarda Türkiye’nin değişmez dostluğuna mahzar olduk.”
17 Ocak 1941 : Türk-Bulgar Antlaşması imzalandı.
18 Şubat 1941 : Petrol Ofisi kuruldu.
27 Şubat 1941 : İngiltere Dışişleri Bakanı Anthony Eden Ankara’ya geldi.
4 Mart 1941 : Alman Büyükelçisi Von Papen, İnönü’ye Adolf Hitler’in mesajını getirdi. 21 Mart 1941’de İnönü, Hitler’e cevabi mesajını gönderdi.
19 Mart 1941 : Sıkıyönetim 3 ay daha uzatıldı.
24 Mart 1941 : Türkiye ve Rusya bir deklarasyon yayınladılar: “... Türkiye herhangi bir saldırıya uğradığı taktirde, Sovyet Rusya tarafsızlığını koruyacaktır.”
- Niksar ve çevresinde deprem, 500 ölü var.
27 Nisan 1941 : Antakya’da hafif çapta deprem.
18 Haziran 1941 : Türkiye-Almanya Dostluk Antlaşması imzalandı.
20 Haziran 1941 : İnönü ile Adolf Hitler arasında karşılıklı mektuplar gönderildi.
22 Haziran 1941 : Ajanslar sabahın erken saatlerinde Alman ordusunun Sovyet sınırlarını geçtiğini duyurdu. 2. Dünya Savaşı’nın gidişatını değiştirecek olan Alman-Rus savaşı başlamıştı.
- Hükümet, yayınladığı resmi tebliğde: “Cumhuriyet Hükümeti, Almanya-Sovyetler Birliği Savaşı dolayısıyla hasıl olan durum karşısında tarafsızlığını ilana karar vermiştir.”
23 Haziran 1941 : Refah faciası. 1939 yılında İngiltere’ye sipariş edilen 4 denizaltı ve 4 muhrip’i teslim almak üzere Mersin’den hareket eden Refah Şilebi, batırıldı. Savaşta tarafsız olmamızdan dolayı, bordalarına ve güvertesine Türk Sancağı Bandaj yapılan ve reflektörlerle aydınlatılan Şilep, Mersin’den hareketinden 5 saat sonra saat 22.30 sıralarında meçhul bir gemi tarafından atılan torpido ile vuruldu. Elektrik makineleri ve telsizi tamamen kullanılamaz hale geldi, mevcut kurtarma filikalarının su kaçırması dolayısıyla ancak birisi kullanılabildi. 4 saat kadar su üzerinde kalan Şilep, batmaktan kurtarılamadı. Tek kurtarma filikasıyla facia yerinden ayrılan 28 kişi, 36 saat sonra Karataş mevkiine çıkarak geminin battığını bildirdiler. Türkiye’nin ancak olaydan 36 saat sonra haberi olabilmişti. Kaza mahalline gönderilen uçak ve gemilerle yapılan kurtarma ve araştırma faaliyetleri sonucunda, olaydan 72 saat sonra bir denizci sağ olarak kurtarılabildi. Faciada, 15 Deniz Subayı, 16 Hava Öğrencisi, 48 Denizaltı Astsubayı, 63 Deniz Eri ve 25 Gemi Mürettebatı olmak üzere 167 Denizci Şehit olmuştur. Kurtulanların aktardıklarıyla, faciada Denizaltı Filotilla Gv. Yrb. Zeki Işın ile Gemi Süvarisi İzzet Dalgakıran, Gemiyi terk etme teşebbüsünde bulunmayarak diğer 165 Askerimiz ile birlikte şehit olmuşlardır.
25 Haziran 1941 : TBMM’de, Türk-Alman Antlaşması oybirliğiyle kabul edildi.
1 Temmuz 1941 : Fransız Devlet Başkanı Mareşal Petain, İnönü’ye mesaj gönderdi.
14 Ağustos 1941 : İngiltere ve Sovyetler Birliği, Türk Hükümeti’ne müşterek bir nota vererek, ‘Montreux Antlaşması’na sadakatlerini yenilediler.
25 Ağustos 1941 : Ruslar ve İngilizler İran’ı işgale başladılar.
9 Eylül 1941 : Ağrı Patnos’ta deprem.
11 Eylül 1941 : Van ve Başkale dolaylarında deprem.
21 Eylül 1941 : İstanbul’da Fener’de meydana gelen yangında, 94 ev, 2 cami, 1 mescit ve Patrikhane Müştemilatı yandı.
25 Kasım 1941 : Bulgaristan, Mihver Devletleri yanında savaşa katıldı.
8 Aralık 1941 : Amerika Birleşik Devletleri, Japonya’ya savaş ilan etti.
10 Aralık 1941 : Bitlis ve çevresinde deprem.
19 Aralık 1941 : İstanbul’da ekmek, karneye bağlandı.
1942
17 Ocak 1942 : Ankara'da ekmek karneye bağlandı.
16 Mart 1942 : Üç savaş uçağı Milas'ı bombaladı, olaydan sonra yanlışlık olduğu belirtildi.
8 Nisan 1942 : İzmir'de İngiliz ve İtalyan yaralılar değiştirildi.
15 Nisan 1942 : Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü kurulması hakkındaki kanun kabul edildi.
9 Haziran 1942 : Anıtkabir projeleri için açılan yarışmada, Prof. Emin Onat ve Orhan Arda'nın projeleri birinci oldu.
12 Haziran 1942 : 6 ilde sıkıyönetim altı ay daha uzatıldı.
7 Temmuz 1942 : Eski Başbakanlardan Dr. Refik Saydam (Doğumu:1881) öldü.
9 Temmuz 1942 : Şükrü Saraçoğlu, Kabineyi kurmakla görevlendirildi.
14 Temmuz 1942 : 'Atılay Denizaltı' gemimiz batırıldı. Sabah saatlerinde, Çanakkale boğazında dalmış, boğazdan çıkış yaptıktan sonra mayına çarpma neticesi büyük bir yara almış ve 80 metre derinlikte dibe oturmuştur. Atılay Denizaltısının mürettebatı olan 90 Askerimiz Şehit olmuştur.
10 Ağustos 1942 : 4. Türk Dil Kurultayı açıldı.
8 Eylül 1942 : Kurtuluş Savaşı dönemi Sağlık Bakanlarından, Lozan Konferansı Delegelerinden, yazar Dr. Rıza Nur (doğ:1879) öldü.
1 Ekim 1942 : Karne ile ekmek dağıtılan bütün illerde halka ekmeklik hububat verilmeye başlandı.
11 Kasım 1942 : Varlık Vergisi Kanunu kabul edildi.
13 Kasım 1942 : Devlet personeline ücretsiz elbise ve ayakkabı verdi.
31 Aralık 1942 : Türkiye-Almanya kredi antlaşması imzalandı.
|