Bilmem kabul görürmü ama okuduğum kitabdan ilgimi çeken çok önemli kabul ettiğim noktalar var.
Sanki Osmanlı padişahları batının üstünlüğüne karşı bir denge kurma münasebeti için imparatorluğun askeri teşkilatını güçlendirerek orduda ve devlet idaresinde reformlar yapmışlar. zamanla bu yenilikler toplumu da etkileyen zincirleme tepkilere yol açarak toplum hayatını her noktasında köklü değişmeleri zorunlu kılmıştı.
Aslında Cumhuriyet devrindeki ınkılap fikri Osmanlı imparatorluğunun ordu içindeki değişmelere verilen ıslahat ismi ile aynı , Osmanlı reforma askeri noktada başlamış olsada Cumhuriyet devrimi toplumun gelenekci dini ve fikri hayat tarzını baştan sona değiştirmek amacı güdüyordu. Onlara göre böyle bir dönüşüm her alanda geri kaldığı düşünülen ortam için gerekliydi.
Batıyı model almak Cumhuriyet tarihi dışında 1876 yılında daki Anayasal sistemimiz Belçika Anayasası olmsıda ilgimi cekti Böyle bir anayasanın islam ve osmanlı kültüründe yeri olmadığının savunanlar çokmuş. O dönemlerde de dışarıdan gelen her şeye karşı haklı veya haksız direnmeler varmış bazı müslümanlar osmanlı devletinin hristiyan Avrupayı anayasa bakımından örnek almanın Kuran'a islama aykırı olduğunu söylemeside yakın tarihteki İttihatcıların islami muhafazakar kesime karşı dehşet düşmanlığını anlamamıza vesile oluyor. Ama karşı cıkanlar kadar bu fikrin tarihi gerçeklerimize uygun olmadığını söyleyenler de vardı Emevilerin Roma kurumlarını ve kanunlarını alıp uyguladıkları bilinmektedir.Abbasilerin ve sasanilerin kurumlarını alarak bunları tüm islam dünyasına mal ettiklerinide okumuştuk.VEzirlik gibi devlet kurumları istibdatçılık mutlakiyetcililik gibi kavramlar islamiyete farslardan ve gayrimüslim sasanilerden geçmiştir .
Şu da söyleniyor bir ç ok yenilikci ve faydalı şeyleri Osmanlı devleti yeteri kadar kurumlaştırmadığı için başaramamıştır. Örnek lolarak ta Nevşihirli ibrahim paşa ve 18 yüzyılda giriştiği reformlar aslında batı da gelişen merkantilist kapitalizme hem uyma hemde ona karşı koyma amaçlı önlemlerdir . Tuhaf olan kendiiisini destekleyen bilinçli bir orta sınıf olmadığı için ibrahim paşa başarı sağlayamamış ve osmanlının 1720 başlayan ekonomik kakınması patrona halil isyanı ile az zaman son bulmuştur.
|