01-22-2008, 00:18 | #1 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Fermân II. Mehmed Dönemi h. 07.06.882 / m. 16.09.1477 Konusu Gelibolu İskelesi'ni tutan Yahya, Baki ve ortaklarından, Gelibolu Burgazı erenlerinin üç aylık mevâcibleri için, on bir bin dört yüz on altı akçe tahsîl edilmesine dâir. Yazı Çeşidi Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. 10 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, siyah mürekkeble çekilmiş olup, rıhlanmıştır. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır. Berât I. Selîm Dönemi h. Evâil-i R. 918 / m. Haziran 1512 Konusu Seyyid Muhammed oğlu Seyyid Ömer'in, öşr-i Şer'î'den ve her türlü resmî ve örfî vergiden muaf olduğuna dâir. Yazı Çeşidi Berâtın ilk satırı, celî dîvânî, diğer satırları ise dîvânî hat ile yazılmıştır. 10 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, siyah mürekkeble çekilmiş olup, rıhlanmıştır. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır. [i]Berât I. Abdülhamîd Dönemi h. 07.05.1193 / m. 23.05.1779 Konusu Konya'nın İnsuyu Kazâsı'ndaki Sorak Köyü derbendçilik görevinin, eşkıyaya mâni olmak ve gerekli vergileri ödemek şartıyla, Teberdâr (baltacı) Mehmed'e verildiğine dâir. Yazı Çeşidi İlk satır, celî dîvânî; diğer satırlar, dîvânî hattı ile yazılmıştır. 10 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, altınla çekilmiştir ve siyah tahrîrlidir. Boşlukları, açık mavi zemîn üzerine, mavi renk halkârî ile bezenmiştir. Tuğranın üst kısmı, halkârî bir kompozisyon ile tezyîn edilmiştir. Barok çerçevenin etrafına, negatif tığlar yapılmıştır. Hatt-ı hümâyûnun başlığı, kapalı form ve hatâî dallarından oluşan klâsik tezhîbdir. Yazının etrafındaki sıvama altın üzerine, rûmî kompozisyon yapılmıştır. Açık mavi olan rûmîler iç bünyeli ve gölgelidir. Tığlar, mavi ve kırmızı negatif motiflerden oluşmuştur. Başlık tezhîbi, bir sıra kurtçuklu pervâzla çevrilmiştir. Altın zemînler, iğne perdahlıdır. Bütün form, kalın bir altın cedvel ile çerçeveye alınmıştır. Mahall-i tahrîr, basit bir halkârî ile tezyîn edilmiştir. Satır aralarına, altın noktalar yapılmıştır. Yazının sağ kenarı ve alt tarafı, tahrîrli altın cedvel ile çevrilmiştir. Yazıda, kırmızı ve siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Tuğranın üst kısmında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna.", (Gereği yapılsın.) ibâresi yer almaktadır. 2-Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır. Berât Abdülmecîd Dönemi h. 17.08.1264 / m. 19.07.1848 Konusu Kâbe ve Ravza-i Mutahhara'nın rub' (1/4) kırat ferâşet görevine sahip Fatma Sultan'ın ölümü üzerine, bu görevin, Şehzâde Ahmed Celâleddin'e verildiğine dâir. Yazı Çeşidi Berât, nesih ve celî dîvânî hat ile yazılmıştır. 6 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, altınla çekilmiştir. Çevresindeki güneş ışınlarının uçları, çatallı yapılmıştır. Tezyînâtın tamamı Türk rokokosu tarzında olup, sarı ve yeşil olmak üzere iki renk altın kullanılmıştır. Yazıda kırmızı (gülgûnî) ve altın mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır. Berât III. Mustafa Dönemi h. 14.08.1178 / m. 06.02.1765 Konusu Bektaş'ın ölümüyle boşalan, Birgi Nâhiyesi'nde Mürsellü Karyesi ve Tire Nâhiyesi'nde Sadiye karyesi civarındaki zeâmetin, es-Seyyid Osman'a verilmesine dâir. Yazı Çeşidi İlk satır, celî dîvânî; daha sonraki satırlar dîvânî hattı ile yazılmıştır. Derkenârlarda dîvânî, dîvânî kırması ve siyâkât hat bulunmaktadır. 8 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, kırmızı mürekkeb ile çekilmiştir. Boşluklarına altın sürülüp, iğne perdah yapılmıştır. Altın ile harfler arasında birkaç mm. ara bırakılmıştır. Dış kısmına ise 5 mm. ara bırakılarak altın cetvel geçilmiş ve tuğra formuna paralel olarak bir tezyînât yapılmıştır. Tezyînât, lâcivert zemîn üzerine hatâî kompozisyonundan müteşekkildir. Dallar ve yapraklar, sıvama altındır. Hatâîler, altın tahrîrli ve kırmızı-beyaz renklidir. Formun dışına da altın cedvel geçilmiştir. Üst tarafına ve hançer tarafına yapılan bazı motifler sebebiyle form, adeta demlik (çaydan) görüntüsünü almıştır. Nişân-ı hümâyûnun alt kısmına, sıvama altın, mavi ve penbe ile çiçek dalları yapılmıştır. Aynı çiçekten, berât kağıdının en üstünde ve siyâkat yazısının arasında da mevcuttur. Davet (duâ) cümlesi, altınlı ve mavili bir çerçeveye alınmıştır. Mahall-i tahrîrin sağında, serbest bir motif görülmektedir. Yazıda, kırmızı ve siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Tuğranın üst tarafında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna.", (Gereği yapılsın.) ibâresi yer almaktadır. 2-Berâtın sağ üst kısmında, Sadrâzam'ın sahı ve buyruldusu; alt tarafında Defterhâne ve Nişan Kalemi'nin kayıtları yer almaktadır. 3- 5. ve 8. Satırlar arasında siyâkat yazısı ile yazılmış, Defterhâne'den çıkarılan zeâmet kayıtları bulunmaktadır. 4-Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır. Fermân III. Ahmed Dönemi h. 02.06.1132 / m. 11.04.1720 Konusu Yenişehir-i Fener Kazâsı'nın bazı köylerine ait mukataa gelirlerinin, Matbah-ı Âmire'ye ocaklık olarak verildiği ve yeniden sayılmasına dâir. Yazı Çeşidi Fermân, dîvânî hat; derkenârlar ise, dîvânî ve dîvânî kırması hatlarıyla yazılmıştır. 13 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, altınla çekilmiştir. Tezyînâtında, önemli bir unsur yoktur. İç beyzede, şekli bozuk rûmîler; dış beyze ve hayat ağacı formunda, lekeler halinde Haliç işi görülmektedir. Formun etrafındaki yaprakların, sâdece kontürleri yapılmıştır. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Fermânın sağ üst köşesinde, Sadrâzam'ın buyruldusu, Defterdâr'ın küçük sahı ve Haslar Kalemi'nden çıkarılan kayıt yer almaktadır. 2-Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır. Fermân I. Mahmûd Dönemi h. Evâil-i L.1153 / m. Aralık 1740 Konusu Yeniçeri Ocağı'na, ihtiyaç duyulmadıkça asker alınmamasına, odabaşıların sebebsiz yere azl olunmamalarına ve Yeniçeri Ocağı nizâmlarına uyulmasına dâir. Yazı Çeşidi Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. Hatt-ı hümâyûn kısmı ise nesih hat ile yazılmıştır. 24 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, siyah mürekkeb ile çekilmiş ve altınla tahrîrlenmiştir. Boşlukları, sâde zemîn üzerine lâcivert ve kırmızı renkte negatif motiflerden oluşan kompozisyonlar ile tezyîn edilmiştir. Tuğranın sağında, çok zarif natüralist bir gül dalı görülmektedir. "Mustafa" isminde müzehhib tarafından yapıldığı anlaşılan gülün taramaları çok ince ve güzeldir. Tuğranın üzerine ve çevresine, altın ve siyah mürekkeb karışımı çok ince bir serpme yapılmıştır. Altın çerçeveye alınmış olan üstteki yazının başlığına, klâsik tezhîb yapılmıştır. Kompozisyon, kapalı form ve hatâî dallarından müteşekkildir. Etrafına, bir sıra kurtçuklu pervâz yapılmıştır. Altın ve lâcivert ile yapılan tığlar, negatif motiflerden müteşekkildir. Yazı boşlukları, halkârî ile tezyîn edilmiştir. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Tuğranın üstünde, Pâdişâh'ın el yazısıyla, Yeniçeri Ağası'na hitâben yazılmış "Ocağın nizâmına dâir.", altı satırlık bir yazı bulunmaktadır. 2-Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır Berât I. Abdülhamîd Dönemi h. 03.08.1194 / m. 04.08.1780 Konusu Sicilyateyn'in İstanbul Elçiliği Tercümânlığı'na, Yosef veled-i Musa'nın tâyin edilmesine ve her türlü vergiden muaf tutulmasına dâir. Yazı Çeşidi Berâtın ilk satırı, celî dîvânî; diğer satırları ise dîvânî hat ile yazılmıştır. 13 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Altınla çekilen tuğra, siyah tahrîrlidir. Boşlukları, gümüş ve çeşitli renklerle doldurulmuştur. Beyzelerindeki kıvrım dalların ucuna, penbe güller ve turuncu tomurcuklar yapılmıştır. İki sıra bordür arasında bir sıra geçme ve halkârî yapraklar ile çevrilmiş olan üçgen formun içi ve dışı, Türk rokokosu çiçek ve motiflerle tezyîn edilmiştir. Çiçeklerin arasında, şikâf tarzında bezenmiş sazyolu motifleri görülmektedir. Tuğların üstündeki ve üçgen formun tepesindeki şemselerin içine, kapalı form ve rûmî hatlarından oluşan kompozisyon yapılmıştır. Dendanlar ve motifler, altınla çalışılmıştır. Satır araları, altın noktalar ve zerefşân ile tezyînlidir. Yazıda, siyah, kırmızı ve altın mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır.
|
|
|
Sayfayı E-Mail olarak gönder |
01-22-2008, 03:39 | #2 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Fermân II. Mahmûd Dönemi h. 12.02.1224 / m. 29.03.1809 Konusu Premedi Kazâsı'na tâbi Boştine ve Laşova köyleri ahâlîsinden çarıkçılık ve kayışçılık yapan esnâfın, kendilerine tahsîs edilen mahallerde satış yapmaları, sanatlarını icrâ etmeleri ve birbirlerinin yerlerine müdâhele etmemelerine dâir. Yazı Çeşidi Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. Fermânın sağ tarafında, siyâkat hat ile yazılmış küçük bir derkenâr vardır. 31 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, altınla çekilmiştir ve siyah tahrîrlidir. Boşlukları, renkli zemîn üzerine negatif motiflerle süslenmiştir. Tuğranın üst kısmındaki halkârî bezeme, dendanlı, köşeli bir gümüş çerçeveye alınmıştır. Çerçevenin muhtelif yerlerine, yaprak ve tanımlanamayan üst üste yuvarlak motifler yapılmıştır. En üste ise katmerli iri bir hatâî goncası oturtulmuştur. Tuğların solunda agraf, rûmî hattı ve hatâî hattından müteşekkil bir kompozisyon yer almıştır. Üst kısmındaki, madalyona benzeyen sekizgen şemsenin ortasında, gümüş zemîn üzerine yapılmış natüralist çiçekler görülmektedir. Çevresindeki ¼ ölçüsündeki klâsik tezhîb, hatâî hattı, kapalı form ve agrafdan müteşekkildir. Şemsenin her iki tarafında, yine gümüş zemîn üzerinde lâleler görülmektedir. En üstteki şemsedeki simetrik klâsik tezhîb ise, kapalı form ve hatâî hattından müteşekkildir. Tuğranın hemen sağında yer alan hatt-ı hümâyûnun çevresi altın dendanlı çerçeveye alınıp, etrafı klâsik tezhîble tezyîn edilmiştir. Alınlık kısmı da yine, kapalı form ve hatâî hattından oluşan klâsik tezhîble tezyîn edilmiş olup, üst kısmı renkli tığlarla bezenmiştir. Formun etrafı bir pervâz ve kalın altın çerçeve ile çevrilmiş olup üst kısmı altın kontürle kapatılmıştır. Formun her iki yanında, natüralist çiçek buketi mevcuttur. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Tuğranın sağ üst tarafında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna.", (Gereği yapılsın.) ibâresi yer almaktadır. 2-Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır. |
|
01-22-2008, 11:26 | #3 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
çok güzel ya
|
|
01-22-2008, 15:59 | #4 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
buram buram tarih koktu ..eyvAllah...
|
|
01-23-2008, 02:27 | #5 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Berât II. Mahmûd Dönemi h. Evâil-i Z.1253 / m. Şubat-Mart 1838 Konusu İstanbul'da ikâmet ederek, İran, Hindistan ve Avrupa ticâretiyle uğraşan Yorgi Aleksi oğlunun; imtiyâzları, taşıyacağı mallar, gümrük tarifeleri, terekelerinin taksimi, muhâkeme edilmesi ve sorumluluklarına dâir. Yazı Çeşidi Berâtın ilk satırı, celî dîvânî, diğer satırlar, dîvânî hat ile yazılmıştır. 35 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Altınla çekilen tuğra, siyah tahrîrlidir. Tuğranın solunda İstanbul lâlesi, sağında gül dalı, üst kısmında Osmanlı Arması, en üstte de iki hilal arasında bir yıldız görünmektedir. Tezyînâtta altının yanında gümüş de kullanılmıştır. Yazıda, kırmızı ve siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır. |
|
01-23-2008, 02:30 | #6 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Fermân II. Mahmûd Dönemi h. 06.04.1235 / m. 22.01.1820 Konusu Üsküdar'da, Ayazma Sarayı'nın iç tarafında yer alan, Sultan III. Ahmed Kütüphânesi Vakfı'na ait basmahânelerde çalışan esnafın uymaları gereken şartlara dâir. Yazı Çeşidi Fermânda, dîvânî hat kullanılmıştır. Sağ taraftaki derkenârda, siyâkat hattı mevcuttur. 46 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Tuğra, önce kırmızı mürekkeble çekilip altın ile doldurulmuştur. Siyah tahrîrlidir. Boşluklarına, açık renk zemîn üzerine, aynı rengin koyusuyla renkli halkârî yapılmıştır. Tuğların üzeri, barok bir çerçeve ile kapatılmıştır. Tuğranın üstündeki üçgen formun zemîni ve fermânın bordürü halkâr ile bezenmiştir. Tuğranın üst tarafındaki şemselere ve solundaki mekik formuna yapılmış natüralist çiçekler, zer-endûd üzerinedir. İğne Perdah yapılmıştır. Daha yukarıdaki şemselere ise klâsik tezhîb yapılmıştır. Alttaki şemsenin 1/2 simetrik kompozisyonu, kapalı form, agraf ve hatâî hattından, üstteki şemsenin 1/4 simetrik, kompozisyonu ise hatâî hattından müteşekkildir. Tezyînâtın kalan diğer kısımları (Köşebendler, buketler, hatt-ı hümâyûn çevresi, halkâr zemînin çevresi) Türk rokokosu üslûbundadır. Satır araları, altın noktalarla bezenmiştir. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem 1-Tuğranın sağ üst tarafında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna.", (Gereği yapılsın.) ibâresi yer almaktadır. 2-Berâtın sağ tarafında, Haremeyn Muhasebesi'nden çıkarılmış bir derkenâr mevcuttur. 3-Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır. |
|
01-23-2008, 02:32 | #7 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Fermân Abdülmecîd Dönemi h. Evâhir-i Z. 1256 / m. Şubat 1841 Konusu Avrupa tüccârından Yovan oğlu Simon'un hizmetkârı Lamik veled-i Hazer'in, her türlü vergiden muaf olduğuna dâir. Yazı Çeşidi Fermân, dîvânî hat ile yazılmıştır. 12 satırdır. Tuğrası ve Tezyinatı Altın ile çekilen tuğra, siyah tahrîrlidir. Harf boşlukları, altın ve gümüş karışımı ile doldurulmuştur. Hayat ağacı formunun zemînindeki hatâî kompozisyonu, halkârî tarzında bezenmiştir. Yapraklar ve şemse formları içinde, natüralist çiçekler görülmektedir. Formların zemîni, sıvama altındır. Hayat ağacının çevresi, halkârî yapraklar arasından çıkan renkli goncalar ile tezyîn edilmiştir. Tığlar, goncaların ucundan çıkmaktadır. Soldaki gül dalının aynısı, sağ tarafa da yapılmıştır. Bordürdeki motifler, halkârî tarzında tezyîn edilmiştir. Beyne's-sutûrdaki güneş motifleri, sıvama altındır. Yazıda, siyah mürekkeb kullanılmıştır. Gördüğü İşlem Sol alt köşede, fermânın yazıldığı yerin kaydı vardır. |
|
01-23-2008, 03:40 | #8 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
her biri sanat eseri +1
|
|
01-23-2008, 18:38 | #9 |
Osmanlı "FERMAN " örnekleri..
Teşekkür ettim ;)
|
|
Konuyu Toplam 2 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 2 Misafir) | |
|
|