AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Üç mevsim]

Eylül 2008 Hak İhlalleri Raporu

Özgür-Der Diyarbakır Şubesi tarafından her ay periyodik olarak hazırlanan aylık hak ihlalleri raporunu kamuoyu ile paylaştı. Eylül 2008 Hak İhlalleri Değerlendirme Raporu, değerlendirme ve bilanço olmak üzere iki dosya şeklinde yayınlandı. Raporun tamamını ilginize sunuyoruz.

13/10/2008 -

ÖZGÜR-DER

EYLÜL 2008 İNSAN HAKLARI RAPORU

"Kürt sorunu tamamen askeri oligarşinin inkar ve savaşa dayalı politikalarına terk edilmiş durumda. Yıllardır askeri kafayla sürdürülen inkâr ve savaş politikalarında ısrar, son 25 yılda hayatını kaybeden on binlere her gün yenilerinin eklenmesine neden oluyor."

12 Ekim 2008 / Diyarbakır

Giriş

12 Eylül darbesinin üzerinden 28 yıl geçti. 12 Eylül'le hesaplaşmamak sürecin devam etmesine, dolayısıyla insan hakları açısından vahim bir tablonun çıkmasına neden oluyor. 12 Eylül rejiminin yasal ve zihinsel artıkları, toplumu her açıdan ve içten içe zehirlemeye devam ediyor. Özellikle yüksek yargı bürokrasisi başta olmak üzere silahlı ve silahsız bürokrasi üzerinden süreç sürdürülüyor.

Kürt sorununda uygulanan savaş politikası, Susurluk, Yüksekova, Şemdinli ve Ergenekon çeteleşmesi, başörtüsü ve cumhurbaşkanlığı ile ilgili anayasa mahkemesi kararları ve süregelen askeri vesayet sistemi bunun en bariz kanıtı. Her ne kadar askeri bürokrasi, açık açık 12 Eylül'ü savunamasa da 12 Eylül düzeninin postmodern yansıması olan 28 Şubat'ı bin yıl sürdürme kararlılığından vazgeçmeyeceklerini söylemekten çekinmiyor. Son iki genelkurmay başkanı da bu kararlılığın altını kalın bir çizgiyle çizdi.

Genelkurmay çeteleşmeye sahip çıkma konusunda da oldukça açık davranıyor. "Ergenekon'un ne olduğu belli değil" diye açıklama yapmakla yetinmeyerek dava sürecine müdahale olacak şekilde "Ergenekon terör örgütü" soruşturması kapsamında tutuklu bulunan emekli orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon'a "TSK adına" ziyarette bulundular. Cezaevlerinde 50 hasta tutuklu ve hükümlü zamanında tahliye edilmediklerinden öledursun Ergenekon Tutukluları bir bir "hasta" denilerek tahliye ediliyor.

Diğer yandan Kürt sorunu tamamen askeri oligarşinin inkar ve savaşa dayalı politikalarına terk edilmiş durumda. Yıllardır askeri kafayla sürdürülen inkâr ve savaş politikalarında ısrar, son 25 yılda hayatını kaybeden on binlere her gün yenilerinin eklenmesine neden oluyor.

Öte taraftan son dönemlerde emniyet ve yargı İslami kesimi baskı altında tutmak için "el-Kaide ile irtibatlı olmak" gibi bir muhayyel gerekçe üreterek ilgili ilgisiz birçok kişi ve çevre hukuksuzca gözaltına alıyor ve tutukluyor. Son olarak bu şekilde hukuksuzca gözaltına alınan kişilerden biri de İslami camianın yakından tanıdığı ve suçlamalarla ilgisinin olmadığı bilinen Ali Rıza Akgün'dü.


Savaşta Israr Masumların Canına Mal Oluyor!

Bölgede yoğunlaşan çatışmalar ve operasyonlar sivil insanları, sivillerin yerleşim yerlerini, ormanları ve her şeyden öte yaşam hakkını ciddi bir şekilde tehdit ediyor, sivillerin ölümüne ve yaralanmasına neden oluyor.

4 Eylül 2008 Perşembe akşamı Hakkâri Yüksekova`ya bağlı Büyükçiflik (Xirbate) Beldesi'nde çobanlık yaparak geçimini sağlayan Reşat Çiçek hayvan otlatırken kolluk kuvvetleri tarafından örgüt üyesi olduğu iddiasıyla öldürüldü.

12 Eylül akşamı Diyarbakır Lice'ye bağlı Ecemiş (Mala Miho Bro) köyünde ikamet eden Murat Tekdal Şenlik köyü kırsalında kolluk kuvvetleri tarafından örgüt üyesi olduğundan bahisle öldürüldü.

Yürütülen operasyon sırasında öldürülen Murat Tekdal ve Reşat Çiçek`in öldürüldüğü yerde incelemelerde bulunan insan hakları örgütlerinin temsilcileri, her iki ölüm olayını da "yargısız infaz" olarak değerlendirdiler ve bölgede son zamanlarda buna benzer olaylarda ciddi artış olduğuna dikkat çektiler.

Bölgede adı konmamış kirli bir savaş yürütülüyor. Şüphesiz kirli savaşın olduğu yerde, şüpheli ve kolluğun aşırı ve orantısız güç kullanmasına bağlı ölümler, yargısız infaz iddiaları, orman yangınları, mayın ve patlayıcılardan kaynaklanan ölüm ve yaralanma vakaları olağan olur.

Bizler de Özgür-Der olarak, operasyonların durdurulması, sivil ölümlerin araştırılması, olay ve failleri hakkında etkin bir şekilde soruşturma başlatılması, hükümet ve Meclis İnsan Hakları Komisyonunun olayları titizlikle araştırması ve kolluğun silah kullanma yetkisinin gözden geçirilmesi şeklindeki taleplerimizi yineliyoruz.


Genelkurmay'dan Ergenekon Şüphelilerine Resmi Ziyaret

Ergenekon operasyonunun Kürt illerine ve muvazzaf subaylara uzanması gerektiği tartışmaları sürerken, Kocaeli Garnizon Komutanı Korgeneral Galip Mendi, Kandıra F Tipi Cezaevinde Ergenekon soruşturması kapsamında tutuklu bulunan Org. Şener Eruygur ve Org. Hurşit Tolon'u bulundukları cezaevlerinde ziyaret etti. Ziyaret Genelkurmay'ın "resmi" internet sitesinden duyuruldu. Duyuruda ziyaretin "Türk Silahlı Kuvvetleri adına" yapılmış olduğu özellikle belirtildi.

Yargıyı baskı altına almayı, ikinci Şemdinli vakasına kapı aralamayı amaçlayan ziyaret yargıya açık bir müdahaledir ve suçtur. Genelkurmay böylece soruşturma konusunda yargıya bir hat çizmiştir. Bu hususta ziyaretin Başbakan Erdoğan tarafından da "insani amaçlı" olarak nitelenmesi siyaset içinde oligarşik kuşatmayı kıracak bir iradenin maalesef olmadığını göstermiştir.

Ergenekon soruşturması ile ilgili ilginç bir gelişme ise sağlık alanında yaşanıyor. Tahliye umutları boşa çıkan bazı sanıklar "sağlık sorunu" bahanesiyle bir bir tahliye olmaya başladılar. Ayşe Asuman Özdemir ve Ferit İlsever'den sonra emekli Jandarma Genel Komutanı Şener Eruygur'un da doktor raporu ile tahliye edilmesi akıllara soru işaretleri getiriyor.

Özgür-Der Diyarbakır Şubesi
İnsan Hakları Komisyonu

EYLÜL 2008 HAK İHLALLERİ BİLANÇOSU

YAŞAM HAKKI

Yüksekova'da Bir Çoban Öldürüldü
Hakkâri'nin Yüksekova İlçesi'nde askeri operasyon sırasında Reşat Çiçek (25) adlı bir çoban HPG militanı olduğu iddiasıyla vurularak öldürüldü. (DİHA- 4 Eylül)

Iğdır'da Korucu Silahıyla Aile Katliamı: 4 Ölü
Iğdır'ın Karakoyun ilçesine bağlı Aşağı Alican köyünde korucu ağabeyinin silahını alan
Deniz Tutka (35), babası, ağabeyi ve yengesini öldürdükten sonra intihar etti. (ANF-6 Eylül)

Tersane'de Yine İşçi Ölümü!
Yalova'nın Altınova ilçesindeki tersane bölgesinde çalışan 16 yaşındaki işçi
Muharrem Ceylan, elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetti.(hurhaber.com- 11 Eylül)

Lice'de Yargısız İnfaz
Diyarbakır'ın Lice İlçe'sinde Murat Tekdal (30) adlı kişi ormanlık alanla avlanırken güvenlik güçleri tarafından HPG militanı olduğu iddiasıyla öldürüldü. (ANF- 13 Eylül)


ŞÜPHELİ ÖLÜMLER

Siverek'te Silahlı Saldırı: 1 Ölü
Şanlıurfa'nın Siverek İlçesi'nde kimliği belirsiz kişiler tarafından silahlı saldırıya uğrayan Faik Hançer (33) adlı kişi hayatını kaybetti. (Gündem- 2 Eylül)

Bingöl'de Faili Meçhul Cinayet
Bingöl'ün Genç İlçesi, Yeniyazı Köyü, Çevreli Mezrası'nda bir evi basan silahlı bir grup, Muhittin Fidan'ı (63) evinden zorla çıkardıktan sonra mezranın dışında tabancayla ateş ederek öldürdü. (ANF- 5 Eylül)

Bingöl'de Boğazı Kesilmiş Erkek Cesedi Bulundu
Bingöl'ün Çukurdere Köyü yakınlarında dereye yuvarlanmış aracın içinde bir erkek cesedi bulundu. Boğazı kesilmiş ve kalbinden bıçaklanmış cesedin R.B.'ye (38) ait olduğu tespit edildi. (mynet.com- 11 Eylül)
Y
üksekova'da Silahlı Saldırıda Bir Kişi Öldürüldü
Hakkari'nin Yüksekova ilçesinde silahlı saldırıya uğrayan bir kişi öldürüldü. Alınan bilgilere göre, Yüksekova'ya bağlı Yeşildere yolu üzerinde meydana gelen olayda, Selim Tekçe adlı kişi kimliği belirsiz kişi ya da kişilerin silahlı saldırısına uğradı. (ANF- 12 Eylül)

Siverek'te Faili Meçhul Cinayet
Şanlıurfa'nın Siverek İlçesi'nde Suat Bozdağ (30) adlı kişi, yolda yürürken uğradığı silahlı saldırıda başına isabet eden 5 kurşunla öldürüldü .(ANF- 15 Eylül)

Çeçen Komutana Kanlı İnfaz
Çeçenistan'ın bağımsızlık için Rusya'ya karşı başlattığı mücadelede aktif olarak yer aldıktan sonra emekliye ayrılarak İstanbul'da Çeçen mülteci kampında yaşamaya başlayan Gazhi Edilsultanov (57), 17 Eylül'de Başakşehir İlçesi'nde kafasına isabet eden 2 kurşunla öldürülmüş olarak bulundu. (Yeni Şafak- 18 Eylül)


İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE

Taraftara Polis Dayağı
Kocaeli'nde Körfez Belediyespor ile Gebzespor maçında iki takımın atkısıyla taraftarları selamlamak isteyen Körfez Belediye spor amigosu "Toto" lakaplı İsmail Turguttaş sahaya girince polis memurları, yere yatırdıkları Turguttaş'ı tekmeleyerek darp etti. (Star- 2 Eylül)

Karakolda İşkence
İzmir'in Narlıdere İlçesi'ndeki evinden sigara almak için çıkan Saygı Sönmez'in (27), parkta tanık olduğu kavgayı ayırmaya çalıştığı sırada olay yerine gelen polis ekipleri tarafından karakola götürüldüğü iddia edildi. Saygı Sönmez'in ablası Muradiye Sönmez, kardeşinin direkt nezarethaneye atıldığını, ailesini aramasına izin verilmediğini, Erzincanlı olduğu öğrenilince de dövüldüğünü kardeşini döven polis memurunun parmağında yüzük de olduğunu belirterek kardeşinin elmacık kemiğinin çökmüş olduğunu, çenesinde de iki kırık bulunduğunu dile getirdi. (Evrensel- 3 Eylül)

Birgün Okuruna "Gözaltında Taciz ve Hakaret"
Tutku Türkol, 5 Eylül'de İstanbul Kadıköy Rıhtım'da elinde Birgün Gazetesi'yle evine doğru yürürken gözaltına alındığını ve karakolda hem hakarete hem de tacize uğradığını savundu. (Birgün- 7 Eylül)

Askerler Ölen HPG'lilerin Cenazelerine Basarak Fotoğraf Çekti
Bitlis'in Mutki Ilçesi'nde 26 Ağustos'ta çıkan çatışmada ölen 8 HPG'lilerin olay yerinde, askerlerin cenazelerin üzerine basarak fotoğraf çektikleri ortaya çıktı. (ANF- 15 Eylül)

Muş'ta Gözaltına Alınan 30 Kişiye İşkence!
Muş'un Malazgirt İlçesi'nde Emniyet Müdürlüğü'ne yapılan roketli saldırının ardından gözaltına alınan 30 kişinin işkence gördüğü belirtildi. (ANF- 16 Eylül)

Seyyar Satıcıya Polis Dayağı
Diyarbakır'da halk pazarında sebze-meyve satan Fırat Çağlar adlı kişinin, sivil polis memuru olduğu belirtilen bir kişi tarafından, meyveleri seçerek almasına izin vermemesi üzerine dövüldüğü iddia edildi.(Gündem- 18 Eylül)

Tekstil İşçisine Gözaltında İşkence
Tekstil işçisi Halit Çelebi, İstanbul'da İngiliz Konsolosluğu civarında 2 sivil polis memuru tarafından durdurulduğunu, kimliğinin istenmesi üzerine sivil giyimli oldukları için önce polis memurlarının kimlik göstermelerini talep etmesi üzerine kimliğini gösteren polis memuru İ.B.tarafından dövüldü. Çelebi, daha sonra olay yerine gelen bir ekip otosuyla Kasımpaşa Karakolu'na götürüldü. Karakolda 2 polis memuru tarafından sorgulanan Çelebi, karakolda işkence ve hakarete uğrayıp, tehdit edildiğini iddia etti. (Evrensel- 19 Eylül)

'Askeri Cezaevinde İşkence Gördüm'
Adana'daki 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Cezaevinde tutuklu er Murat Polat'ın işkence sonucu öldürüldüğü iddiasıyla ilgili davada tanıklık eden asker Hasan Motu cezaevinde işkence gördüğünü söyledi. (AA- 27 Eylül)


MİLİTER UYGULAMALAR

Ergenekon Tutuklusu Eşini Bile 'Dindar' Diye Fişlemiş
Ergenekon terör örgütünün tutuklu sanıklarından Doç. Dr. Ümit Sayın'ın, eşi Yasemin Fidan Sayın'ı bile 'dindar-şeriatçı' diye fişlediği ortaya çıktı. Ergenekon davasının ek klasörlerindeki ilginç belgeye göre, Sayın, 2002 yılında hazırladığı istihbarat raporunda eşini ve eşinin ailesini Genelkurmay'a şikâyet etmiş.(Zaman- 2 Eylül)

TSK Ergenekoncu Paşalara Sahip Çıktı!
Kocaeli İl Garnizon Komutanı Korgeneral Galip Mendi, Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ'un emriyle Ergenekon terör örgütü tutukluları emekli paşalar Org. Hurşit Tolon ve Org. Şener Eruygur'u ziyaret etti. Genelkurmay, ziyaretin TSK adına olduğunu açıkladı. (haksozhaber.net- 3 Eylül)

"Bu Devlet Bana Adam Öldürttü"
Ergenekon iddianamesinde delil olarak geçen bir CD'nin görüntüleri ilk kez ortaya çıktı. 2000'de Uşak Cezaevi'nde çıkan isyan sırasında çekilen görüntülerde yeraltı dünyasının ünlü ismi Nuri Ergin Sabancı'nın katil zanlısı Duyar'ı öldürdüğünü söylüyor, infaz emrini emekli general Küçük'ten aldığını ima ediyor. (Aktif- 3 Eylül)

Başbuğ Savaşta Israrlı Olduğunu Açıkladı
Beraberindeki kuvvet komutanları ile birlikte Diyarbakır'a gelen Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ, yapmış olduğu basın açıklamasında, "terörle mücadelede kararlı olduklarını" söyledi. (ANF- 5 Eylül)

'Oğlum Devlet Adına 94 Cinayet İşledi'
Susurlukçu özel harekat polisi Oğuz Yorulmaz'ın annesi Nuran Yorulmaz, oğlunun devlet adına 93-94 cinayet işlediğini söyledi, "Başlarında Veli Küçük vardı" dedi. (ANF- 5 Eylül)

Genelkurmay 4 Kürt İlini Daha 'Güvenlik Bölgesi' İlan Etti
Türk Genelkurmay Başkanlığı, internet sitesinde Şırnak, Siirt, Hakkari ve Van'ın bazı bölgelerini geçici güvenlik bölgesi olarak belirlediğini bildirdi. (ANF- 11 Eylül)

Hakkari'de 2 Bölgeye Girişler 3 Ay Yasaklandı
Hakkari'de 'askeri güvenlik bölgesi' olarak belirlenen 2 bölgeye, 13 Eylül-13 Aralık tarihleri arasında girişler yasaklandı. Hakkari Valiliği'nden yapılan açıklamada, yasaklanan 2 bölgenin İkiyaka ve Şırnak'ın Beytüşşebap doğusu uzantısı olan Hakkari bölgesi olduğu bildirildi. (ANF- 13 Eylül)

"TSK Siyasetin Dışında Kalamaz"
Dün gazetelerin temsilcileri ile yaptığı toplantıda "TSK'yi siyasetin içine çekmeyin" mesajı veren Başbuğ, bugün tam tersi bir açıklama yaparak, "TSK siyasetin dışında kalamaz" dedi. (haksozhaber.net- 17 Eylül)

Org. Başbuğ: TSK 28 Şubat'ın Arkasında!
Genelkurmay Başkanı Org. Başbuğ, ''İletişim Toplantıları''nın ikinci gününde televizyon ve ajansların temsilcileriyle buluştu. Başbuğ, "28 Şubat'ın arkasında hata varsa bunu zaman değerlendirsin" diyerek TSK'nın 28 Şubat'ı sahiplenme azmini ortaya koydu. (haksozhaber.net- 17 Eylül)

Pülümür'de Askerler Ormanlık Alanı Ateşe Verdi
Dersim'in Pülümür İlçesi'nde HPG gerillalarının Mutu Jandarma Karakoluna düzenledikleri saldırı ardından askerler bölgedeki ormanlık alanı ateşe verdi. (ANF - 21 Eylül)

761 Teğmene Darbe E-Maili
"Biz Atatürk'ün askeriyiz!" Ergenekon terör örgütü Ankara hücresi, 761 teğmenle mesaj grubu kurdu. 'Ülke elden gidiyor' provokasyonu yürüttü. Tutuklu paşalar Tolon ve Eruygur ile karargah evlerinde darbe toplantılarının yapıldığı görüntüleri ortaya çıktı. (haksozhaber.net- 20 Eylül)

Eruygur'a Tahliye Kararı
Ergenekon tutuklusu emekli Orgeneral Şener Eruygur, mahkeme tarafından sağlık durumu nedeniyle tahliye ediliyor. (haksozhaber.net- 21 Eylül)


CEZAEVLERİ

Erkek Tutukluya Tecavüz İddiası
Bitlis Cezaevi'nde, Y.Y. (22) adlı bir erkek tutukluya gardiyan ve mahkûmların tecavüz ettiği ileri sürüldü. İnsan Hakları Derneği'ne (İHD) başvuran Y.Y.'nin ailesi, Y.Y.'nin yemeğine önce uyku ilacı konulduğu, daha sonra tecavüz edilerek işkence yapıldığını savundu. (Gündem- 2 Eylül)

Torbalı Cezaevi'nde Ziyaretçiler Soyularak Aranıyor
Torbalı Cezaevi'nde yatmakta olan oğlu Devrim Türkmen'i ziyarete giden anne Gülnaz Türkmen, görevli kadın polis tarafından iç çamaşırı çıkartılarak arandı. Anne Gülnaz Türkmen İHD İzmir Şubesi'ne başvuruda bulunarak, kendisine yapılan 'onur kırıcı' muameleye ilişkin yasal girişimde bulunulmasını talep etti. (ANF- 8 Eylül)

Hasta Kadın Tutsaklara Muayene Engeli
Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi'nde tutuklu bulunan Fadime Özkan, İzmir Cezaevi İnisiyatifi'ne gönderdiği mektupta, hasta tutukluların muayene ve tedavi sırasında karşılaştığı zorlukları aktardı. Mektupta, Zeliha Bulut adlı kişinin, 4 Temmuz günü, tedavi olmak üzere Sincan Devlet Hastanesi'nin jinekoloji bölümüne götürüldüğü ancak tedavi sırasında Bulut'un kelepçesi açılmadığı gibi, askerler, muayene odasından çıkmadığı için Bulut'un tedavi edilmeden yeniden cezaevine götürüldüğü bildirildi. (atilim.org- 9 Eylül)

F Tipinde Baskılar Açlık Grevi Getirdi
İzmir 1 No.lu F Tipi Cezaevinde tutuklu Misbah Aktaş, bir süredir kendisine ve cezaevinde tutuklu olan diğer yakınlarına yönelik olarak başta cezaevi müdürü olmak üzere tüm cezaevi idaresi tarafından baskı yapıldığın belirterek, çeşitli hak ihlallerine uğradığını ve bu nedenle son çare olarak süresiz açlık grevine başlamak zorunda kaldığını açıkladı. (ANF- 22 Eylül)


KÜRT SORUNU

Kürtçe Konuşmaya Ceza
Mersin 2. Sulh Ceza Mahkemesi, 22 Temmuz seçimleri döneminde Mersin bağımsız milletvekili adayı olarak Kürtçe konuşma yaptığı gerekçesiyle Orhan Miroğlu'nu Seçim Kanunu'nun 58, 60, 61. maddeleri uyarınca cezalandırdı ama cezanın açıklanmasını erteleyerek Miroğlu'nun 5 yıl süreyle "denetimli serbestlik tedbirine tâbi tutulmasına" karar verdi. (bianet.org- 12 Eylül)

Rojda'ya Şiir Okutmadı
Muş Milletvekili Nuri Yaman, Aliağa Kaymakamı Emin Osman Bulgurlu'nun bir ilköğretim okulunun yeni dönem açılışında şiir okuyacak öğrencinin adı Rojda olduğu için programı iptal ettirdiğini açıkladı. Bulgurlu'nun daha önce de 'Sakıncalı Piyade' oyununu yasakladığı söyleniyor. (Taraf- 18 Eylül)

Kürtçe İsim Bu Kez de 'Bilgisayarda 'Î' Harfi Yok'a Takıldı
Ramazan Silgir adlı vatandaş 7 aylık çocuğuna Kürtçe 'Jîyan' ismini vermek için Viranşehir Nüfus Müdürlüğü'ne başvurdu. Nüfus müdürlüğü görevlisinin kendisine, 'Bilgisayarda 'î' harfi yok' dediğini belirten Silgir, Jîyan yerine Jiyan yazıldığını ifade etti. (ANF- 24 Eylül)