AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoðan |AKPARTÝ Gençlik Forumu|

[Sinan20]

YILDIRIM BAYEZÝD

1. Bayezid 1360 senesinde Edirnede dünyaya geldi. Babasý Sultan 1. Murad, annesi Gülçiçek Hatundur.
Bayezid, çok küçük yaþlarýndan itibaren, zamanýnýn seçkin alimlerinden Ýslami Ýlimler eðitimi ve önemli komutanlarýndan askerlik ve komutanlýk eðitimi aldý. Osmanlý tarihi kaynaklarýnda Bayezidden ilk kez 1381 senesinde Germiyanoðullarý beyi Süleyman Þahýn kýzý Devlet Sultan ile evlendikten sonra bahsedilir.
1381 senesinde evliliðinden sonraki zamanlarda devlet idaresinde yetiþmesi maksadýyla Sultanönü Eskiþehir ve Germiyan Ýli Kütahya sancaklarý beyliðine atandý.
Sancaklarýna baðlý askerlerle Anadolu ve Rumeli yakalarýndaki savaþlarda babasýnýn yanýnda yer aldý.
1389 senesinde çoðunluðunu Sýrplarýn oluþturduðu Haçlý ordusuyla yapýlan Birinci Kosova Savaþýna katýlan Bayezid, Osmanlý ordusunun sað kanadýnýn komutanlýðýný üstlendi. Savaþta büyük bir baþarý saðladý ve Sýrp ordusunun çökertilmesinde büyük bir rol oynadý.
Babasý Sultan Murat savaþ sonunda Milos Obilic tarafýndan þehit edilince, devlet ileri gelenlerinin ortak kararýyla Þehzade Bayezid, Sultan Bayezid oldu.
Sultan Bayezidin ilk meþguliyetleri Rumeli sorunlarýydý. Sýrbistan ile yaþanan problemlerin çözülmesi için Ýstvan Lazaroviç ile anlaþma yaptý. Bu anlaþmaya göre Sýrplar için yýllýk vergi ödenmesi ve yeni kralýn kýz kardeþi Mara Despinanýn Bayezid ile evlenmesi kararlaþtýrýldý.
Kýþý Edirnede geçiren Padiþah, burada Edirnenin imarý gibi sorunlarla ilgilendi.
Hükümdarlýðýný kutlamaya gelen elçileri de burada kabul etti. Venedik Cumhuriyeti elçisi Francesko Kuiriniye Venedik ticari kolonilerine tanýnan imtiyazýn devamý için güvence saðlandý.
1391 senesinin ilkbaharýnda, Anadolu'da Kastamonu seferi yapýlýrken Eflak Voyvodasý Mirce, Tuna Nehrini geçip Karinabad'a kadar ilerledi. Bunun üzerine Sultan Bayezid hýzla Rumeli'ye yöneldi. Arkus Ovasý Muharebesi'nde Mirce komutasýndaki Eflak ordusuna karþý çýktý. Savaþ, Osmanlý ordusunun mutlak galibiyeti ile sonuçlandý ve Eflak Voyvodasý Mirce esir alýndý. Mirce, yapýlan anlaþmaya göre çok yüksek bir kurtuluþ akçesi ödemek zorunda býrakýldý. Bu akçeyi ödedikten sonra ülkesine dönebildi. Eflak Voyvadalýðý da Osmanlý devletine baðýmlý bir vasal devlet statüsüne girdi.
1394'te Selanik ve Yeniþehir'i (Mora) alan Osmanlý ordularý, Teselya ve Arnavutluk'a kadar ilerlediler.

NÝÐBOLU SAVAÞI
Sultan 1. Bayezide "Yýldýrým" unvanýnýn verilmesinin sebebi, ordusuyla savaþ alanýna çok hýzlý hareket etmesidir. Bu savaþta da Edirneden Tuna Nehri kýyýsýnda bulunan Niðbolu Kalesine 24 saat gibi kýsa bir sürede geldi. Burada divaný topladý ve hemen durum deðerlendirmesi yapýldý.
Deneyimli Osmanlý komutanlarýndan bazýlarý Haçlý ordusunu korkutarak bozguna uðratmaktan yana tavýr takýnmýþ, ellerindeki develeri Balkan halklarýnýn pek görmediðini belirterek bu hayvanlarý kullanarak haçlýlarý bozguna uðratabileceklerini savunmuþlardýr. Yýldýrým Bayezid ise bunu mertçe bulmadýðýný belirterek reddetmiþtir.
25 Eylül 1396 tarihinde, Osmanlý ordusundan oldukça fazla sayýda askere sahip, kendinden emin haçlý ordusu tarihin gördüðü en önemli savaþlardan birinde adeta bozguna uðramýþtýr.
Tepeden týrnaða aðýr zýrhlý seçkin Hospitalier Þövalyeleri Osmanlýlarýn öncü birliklerine kayýplar verdirmiþ, geri kalan öncü birlikleri de kovalamaya baþlamýþlardýr. Bu kovalamacanýn bir tuzak olduðunu anlamadan ilerleyen haçlýlar, Türk askerlerinin önceden yere sapladýðý kazýklarýn olduðu bölgeye kadar geldikten sonra mecburen atlarýndan inmiþlerdir. Atlarla ilerlemenin mümkün olmadýðý kazýklý alanda yayan bir þekilde yürümeye devam ederken, aðýr zýrhlarýndan dolayý çabucak yorulmuþlar ve bu sýrada Osmanlý ordusunun asýl gücü savaþa dahil olmuþ, þövalyelerin Jean de Vienne gibi ünlü komutanlarý dahil tamamýna yakýný imha edilmiþtir.
Savaþ sonunda, esir alýnan bazý haçlý askerleri idam edilirken, çocuk yaþtaki askerler de Müslüman olarak yetiþtirilmeleri üzere Türk ailelerin yanýna verilmiþtir. Soylular da fidye karþýlýðýnda serbest býrakýlmýþtýr.
Bu savaþta Türkleri ilk defa tanýyan Korkusuz Jean, esaretten kurtulursa bir daha Türklere karþý kýlýç çekmeyeceði üzerine yemin etmiþ, bunun üzerine Yýldýrým Bayezid onu yanýna çaðýrarak;
“Ettiðin yemini sana iade ediyorum. Aksine eðer þerefini koruyan bir adam isen silahýný al ve Hristiyanlýðýn bütün kuvvetlerini aleyhime topla. Böylece bana kazanmak için yeni fýrsatlar tanýmýþ olursun. Zira ben ancak Allah'ýn dinini yaymak ve Onun rýzasýna kavuþmak için dünyaya Cihad yapmaya gelmiþim. demiþtir.

ANKARA SAVAÞINA SEBEBÝYET VEREN DURUMLAR ve TÝMUR
Yýldýrým Bayezid 1398 senesinde Karaman ve 1399 da Dulkadirli topraklarýna girdikten sonra topraklarýný kaybeden Anadolu beyleri Timur'a sýðýnarak onu Bayezide karþý kýþkýrttýlar.
Ayný dönemde, Timurdan kaçan Karakoyunlu ve Celayirli beyleri de Sultan Bayezide sýðýnmýþ, onu Timura karþý kýþkýrtýyorlardý. Bu kýþkýrtmalar bir yana, Timur ordusu Anadoluda ilerleyerek Osmanlý için bir tehlike haline gelmeye baþlamýþtý.
Timurun Sivasý almasý, Osmanlý ve Timur ordularýnýn Ankarada karþý karþýya gelmesine sebep oldu.

20 TEMMUZ 1402 ANKARA SAVAÞI
Yýldýrým Bayezid, 19 Temmuz 1402 tarihinde her zamanki süratiyle Çubuk Ovasýna geldi. Burada Timur ve ordusunu dinlenirken, savaþa hazýr olmayan bir vaziyette buldu. Atlar yayýlmýþ, askerler uzanmýþ, daðýnýk ve emniyetsiz bir þekilde duruyorlardý.
Hiç vakit kaybetmeden divan toplandý ve bu vaziyette Timur ordusuna saldýrma fikirleri ortaya atýldý. Lakin Yýldýrým Bayezid hayatýnýn hatasýný yaparak böyle bir saldýrýnýn mertçe olmadýðýný dile getirmiþ ve konaklamayý tercih etmiþtir.
Timur ordularý sayý bakýmýndan Osmanlý ordusuna üstün olmakla beraber Bayezid, Timur'a karþý gerçekleþtirmiþ olduðu bu savaþta muzaffer olmayý umut ediyordu. Bu umudu; Niðboluda, kendi ordusunun donaným ve teçhizatý bakýmýndan üstün, Avrupa'nýn en elit Haçlý ordusuna karþý kazanmýþ olduðu zaferin vermiþ olduðu güvenden doðuyordu. Timur ise bu savaþý kazanmakla birlikte, sýrtýný saðlama aldýktan sonra kýlýcýný Çin'e doðru çevirebilecekti.
20 Temmuz 1402 tarihinde iki ordu sabah namazlarýný kýldýktan sonra savaþ düzeni aldýlar. Kardeþin kardeþi kýrdýðý Ankara Savaþý, Yýldýrým Bayezidin Niðbolu Savaþý’nda kullanmýþ olduðu hilal taktiðinin uygulanmasý için ordusunun en ön safýnda bulunan Azaplara saldýrý emri vermesiyle baþlamýþ oluyordu.
Azaplarýn saldýrýya geçtiðini gören Timur karþýlýk olarak merkezdeki Serbedari piyadelerini kullanarak Azaplarýn üstüne ok yaðdýrmaya baþladý. Bu sýrada aðýr kayýp veren Azaplar geri çekilmek zorunda kaldý.
Uyguladýðý taktiðin iþe yarayamadýðýný fark eden Bayezid, Yeniçerilere ve Sipahilerine saldýrmalarýný emretti.
Bu taarruza karþýlýk olarak Timur da, komutaný ÝsenBuga'ya saldýrý emri vererek yüksek çam aðaçlarýnýn içerisine gizlemiþ olduðu ordusunun en önünde yer alan birbirlerine zincirlerle baðlý savaþ fillerini ileri sürmüþtür. Bununla birlikte Miran Þah'ý, Süleyman Çelebi komutasýndaki birliklerin üzerine saldýrtarak Yeniçerilere takviye birlik gelmesini önlemeyi hedeflemiþtir. Timur ordusunun ikiye ayrýlmýþ olan merkez kuvvetlerinin önünden saðlý sollu çýkan savaþ filleri, Yeniçeriler ve Sipahilerin þaþýrmasýna neden olmuþtur. Çünkü Osmanlýlar, o zamana kadar yapýlan hiçbir savaþta fillerle karþýlaþýlmamýþtýr. Yine de saldýrýya devam eden Yeniçeriler, uygulayacaklarý sahte ricat'ý erken yaparak Sipahilerin fillerle karþý karþýya gelmelerine neden oldular. Savaþýn en kanlý ve þiddetlisi olan bu çatýþmada savaþ filleri, Yeniçerilerin ok atýþlarý ve Sipahilerin yapmýþ olduklarý saldýrýlar sonucu etkisiz hale getirilmiþtir, fakat Osmanlý askerleri de çok aðýr kayýplar vermiþtir.
Fil hücumundan sonra Timur, merkez kuvvetlerinin Yeniçerilere saldýrmalarýný emretti. Bunu gören Yýldýrým Bayezid, Rumeli birliklerinin saldýrý altýnda olmasýndan dolayý, ordusunun sað cenahýnda bulunan Kara Timurtaþ Paþa komutasýndaki Anadolu askerlerini ve Kara Tatarlarý, Yeniçerilere takviye olarak savaþ meydanýna sürdü. Fakat Timur ile daha önceden anlaþmýþ olan Kara Tatarlar, taarruz sýrasýnda Bayezid'e ihanet ederek yön deðiþtirdiler. Kara Tatarlar direkt olarak Rumeli ve Sýrp askerlerinin arkasýna sarkýp, onlara ok yaðdýrmak suretiyle saldýrýda bulundu. Miranþah ile Süleyman Çelebi arasýnda geçen çatýþma sýrasýnda, Timur tarafýnda bulunan Anadolu Beylerinin kendi sancaklarýný açmasý sonucu, bunlarý fark eden Osmanlý ordusundaki Anadolu birlikleri de, kendi beylerinin yanýnda saf tutarak, Timur tarafýna geçtiler. Yeniçeriler ve Rumeli birliklerinin hiç beklemediði bu saldýrý karþýsýnda Osmanlý ordusu tam bir bozgun havasýna girmiþ oldu. Bir tek Rumeli ve Sýrp müttefikleriyle Yeniçeriler sýrt çevirmeyerek Sultan Bayezid'in yanýnda sonuna kadar savaþtýlar. Bu bozgun karþýsýnda ordusuna genel taarruz emri veren Timur, I. Bayezid'in canlý olarak ele geçirilmesini emretti.
SULTANIN ESARETÝ ve VEFATI
Sultan Bayezid, savaþ sýrasýnda sað olarak ele geçirildikten sonra Timurun çadýrýna götürüldü. Bütün tarihi kaynaklarda, Timurun Yýldýrým Bayezidi iyi karþýladýðý belirtilmektedir. Timur ve tümenleri Bursa ve Ýznik'i ve sonra Ýzmir'i ele geçirmiþler; talan edip yakýp yýkmýþlardýr. Timur bu seferlerinde ve Anadolu'da bulunduðu sýralarda Bayezid'ý devamlý olarak yakýnýnda tutup ayrýlmasýna izin vermemiþtir.
Yýldýrým Bayezid, 8 Mart 1403 tarihinde 43 yaþýndayken Akþehirde esir halde vefat etmiþtir. Ölüm sebebi tarihçiler arasýnda ihtilaflýdýr.
Ýbn Arabþaha göre eceliyle ölmüþken, bazý kaynaklara göre stres ve aþýrý üzüntü sebebiyle hayatýný kaybetmiþtir. Bazý kaynaklarda da ilerleyen romatizma ve bronþit yüzünden öldüðü söylenirken, bir kýsým tarihçilere göre de zehirlenmiþtir. Hatta esarete dayanamayarak intihar ettiði yönünde söylentiler de vardýr.

[Akdemir12]

Bu güzel paylaþýmýnýz için çok teþekkürler.