AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[Meftun]

Kenan Evren

Terörle mücadelede bütün seçenekleri masaya yatıran Türkiye, bir yandan da geçmişte yaptığı hataları tartışıyor.




Milliyet Gazetesi'ne açıklamalarda bulunan eski Genelkurmay başkanları, bugüne kadar uygulanan yöntemlerle ilgili özeleştiri yaptı, attıkları bazı adımların sorunu büyüttüğünü itiraf etti. Meselenin sosyal aşamada olduğu ilk yıllara atıf yapan eski Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman, inkar politikasının yanlışlığına dikkat çekiyor: "Bölge insanı dilini konuşmak, kültürünü yaşamak istiyor. Oysa bizler 'Kürt yoktur' diye eğitilmişiz. Karda yürürken kart-kurt sesleri çıktığı için Kürt denilmiştir gibi tarifler ortada dolaşıyor. Sosyal istekleri bile yıkıcı faaliyetler kapsamında gördük." 12 Eylül darbesiyle yönetime el koyan Kenan Evren de, hatalarını kabul ediyor. 1980'de hayata geçirdikleri Kürtçe yasağı ve Diyarbakır Cezaevi'ndeki işkenceleri eleştirirken yeni bir öneride bulunuyor: "Bölgede görev yapacak memurlar Kürtçe bilmeli. Bu iş katı tutumla olmaz."

Çeyrek asra ulaşan PKK sorunu ile aktif mücadelede bulunan komutanlar, çözüm için geliştirilen yöntemlerin eksiklerini itiraf ediyor. Görüşler de, terörün 'gerilim politikalarından beslendiği' üzerinde yoğunlaşışor. PKK'nın silahlı eylemlere başladığı 1984'ten bu yana geçen 23 yıllık süreçte görev yapan üst düzey askerlerden eski Genelkurmay başkanlarından Hilmi Özkök, Türkiye'de bir Kürt gerçeğinin olduğunun altını çizerken, PKK'nın sadece sınır ötesi operasyonla bitirilemeyeceğini vurguluyor.

Eski Hava Kuvvetleri Komutanı Faruk Cömert ise 'Hizbullah'ın PKK'ya karşı kullanılmasının hata olduğunu' dile getirmişti. Eski MİT müsteşar yardımcılarından Cevat Öneş de geçtiğimiz yıl emekliye ayrıldıktan sonra verdiği demeçlerde Türkiye'nin terörle mücadelede uyguladığı askerî yöntemlerin hatalı olduğunun üzerinde durmuştu. Devletin Güneydoğu sorununa yaklaşımına yönelik en çarpıcı eleştiriler eski Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Aytaç Yalman'dan geldi. 'Kürtler yok diye eğitilmiş olmalarının' sorunu tüm boyutlarıyla görmelerini engellediğini kaydeden Yalman Paşa, ezberleri bozan sözleriyle üç döneme ayırdığı süreci şöyle anlatıyor: "Sosyal sorun dönemi, askerî dönem ve siyasallaşma dönemi. Sorunun sosyal boyutu eskidir.
Aslında Türkiye'nin, sorunu henüz sosyal boyuttayken görmesi ve doğru okuması gerekirdi. Bu yapılabilseydi sorun belki sosyal aşamadayken çözülebilirdi. Ancak, bunun yapılamadığını görüyoruz. Dilini konuşmak, şarkısını, türküsünü dinlemek istiyor, kültürünü yaşamak istiyor. Oysa, bizler o dönemde, 'Kürt yoktur' diye eğitilmişiz. Kürtleri, Türklerin kolu olarak görüyoruz. Ortalıkta, dağlarda gezerken, 'Karda yürürken kart-kurt sesleri çıktığı için Kürt denilmiştir' gibi tarifler dolaşıyor. O dönemde sosyal istekleri bile biz 'yıkıcı faaliyetler' kapsamında görüyoruz. Bu durum iki noktayı gösteriyor; birincisi biz olayın sosyal yönünü görmemişiz, dolayısıyla sorunu zamanında görmemişiz, ikincisi bir asimilasyon olmamış."

'Kürtçeye yasak koyduk; hataydı'

Kürtçeyi yasaklamasının 'hata olduğunu' itiraf eden 12 Eylül askerî darbesinin mimarı 7. Cumhurbaşkanı emekli Orgeneral Kenan Evren'in, yasağın gerekçesi olarak anlattığı olay ise hayli ilginç: "Konuşmalarda, mitinglerde, şurada-burada Kürtçe konuşulmayacak. Okulda Kürtçe tedrisat yapılamaz dedik. Neden dedik? Ben devlet başkanıyken, bir köyde ilkokula gittim. Açtım kitabı, 'oku şunu' dedim çocuğa. Kem küm, çocuk okuyamıyor. Dördüncü sınıfa gelmiş, Türkçeyi okuyamıyor. Kızdım. Öğretmene döndüm, 'Bu nasıl iş?' dedim. Sonradan anlaşıldı ki, öğretmen de Kürt. Kürtçe yapıyor tedrisatı. Döndüm ve Kürtçe yasağını koyduk. 'Kürtçe tedrisat yapılamaz' dedik. Ama, biraz ağır yasak koyduk. Sonra bu yasak kaldırıldı. Hata olduğunu sonradan anladım." Evren, bugün, Güneydoğu'da görev yapan memurların Kürtçe bilmesi gerektiğini savunuyor.

Eski Genelkurmay başkanı emekli Orgeneral Hilmi Özkök ise Fikret Bila'ya verdiği röportajda, sorunu üç başlıkta toplamıştı: "Birincisi, Türkiye'de bir Kürt gerçeği var. Halkımızın bir bölümü kendini kök itibarıyla Kürt olarak tanımlıyor. Ayrıca bir Kürtçülük ideolojisi ve/veya siyaseti var. Bu da bir gerçek. Bir de silahlı bir hareket var. PKK'nın bu üç ayrı oluşuma ve aralarındaki ilişkiye bakmak lazım. Bu karmaşık bir sorun ve kesin ifadelerle şu yöne doğru gelişir diyebilmek zor. Türkiye'nin bölünmesi de hiç kolay değil."

Eski Genelkurmay başkanlarından emekli Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı da, terörle mücadelenin, teröristle mücadeleden çok farklı olduğunu belirtiyor. Karadayı, "Asker, teröristle mücadele eder. Onu etkisiz hale getirir, yakalar, teslim eder. Ama terörle mücadele çok daha farklı, çok daha geniş bir kavramdır." diye konuşuyor. Karadayı'nın diğer ilginç tespiti ise Irak sınırının, ileride Türkiye'yi rahatsız etmek üzere İngiltere tarafından özellikle çizildiği yönünde.

Kenan Evren: Memur, Kürtçe bilmeli
Kürtçe konuşmayı yasakladık. Ama, biraz ağır yasak koyduk. Sonra bu yasak kaldırıldı; ama hataydı. Hata olduğunu sonradan anladım. Güneydoğu'da görev yapan memurlar Kürtçe bilmeli.

İsmail Hakkı Karadayı: Terör ve terörist farklı
Asker, teröristle mücadele eder. Onu etkisiz hale getirir, yakalar, teslim eder. Ama terörle mücadele çok daha farklı, çok daha geniş bir kavramdır. Terörle mücadelenin ekonomik, politik boyutu vardır.

Hilmi Özkök: PKK ve 3 boyutlu ilişki
Halkımızın bir bölümü kendini Kürt olarak tanımlıyor. Ayrıca bir Kürtçülük ideolojisi ve/veya siyaseti var. Bir de silahlı bir hareket var. PKK'nın bu üç ayrı oluşumla ve aralarındaki ilişkiye bakmak lazım.

İlker Başbuğ: Birçok adım atmalıyız
Terörle mücadelede, bölücü örgüte katılımların önüne geçilmesinde başarısız olundu. Başarılı olsaydık, bu mücadele sürecinin bugünlere gelmemesi lazımdı. Bunun için adım atmamız gereken çok konu var.

Aytaç Yalman: Sosyal yönü göremedik
Bölge insanı dilini konuşmak, kültürünü yaşamak istiyor. Oysa bizler 'Kürt yoktur' diye eğitilmişiz. Sosyal istekleri bile yıkıcı faaliyetler kapsamında gördük. Biz olayın sosyal yönünü görmemişiz.


--------------------------------------------------------------------------------


Özeleştiri duymak sevindirici, keşke sorun en başında anlaşılabilseydi
'Kürt Sorununu Yeniden Düşünmek' kitabının yazarı siyasetbilimci Mustafa Akyol, özeleştiri duyduğuna sevindiğini belirtiyor. Yapılan tespitleri olumlu bulduğunu anlatan Akyol, "Sorun devletin Kürt kimliğini inkâr etmesi ile çıkmış. Keşke ilk başta kabul görseydik ve bugünlere gelinmeseydi. Madem bu konuda yapılan yanlışları görüyorlar, öyleyse artık sorumlu merciler keşke aynı durumu mesela irtica konusunda da görebilseler." diye konuşuyor.

"Tüm bunlar keşke en başta anlaşılabilseydi." diyen terör uzmanı Doç. Dr. İhsan Bal, "Öğreniyoruz; ama büyük bir bedel ödeyerek öğreniyoruz. Daha önce farkına varmış olsalardı sorun bu kadar büyümezdi. Meselenin sadece askerî veya ekonomik olarak algılanması yanlış. Şu anda görevde olanlar içinde de böyle düşünenler var; ama tepkilerden dolayı bunu bu açıklıkta dile getiremiyorlar.

Eski Kara Kuvvetleri Komutanı emekli Orgeneral Aytaç Yalman'ın, Kürtlerin kendilerini ifade ediş tarzlarının engellenmiş olmasını bir hata olarak değerlendirirken; Kürtleri asimile etmekten bahsetmesine şaşırdığını ifade eden Prof. Dr. Eser Karakaş, "Yani çoğunluk olan Türk kültürü ile aynılaştırma, benzeştirme, monopolize etme talebini dile getiriyor.

Emekli paşamızın iki hedefinin yani Kürtlerin kültürel hakları ve asimilasyon hedeflerinin bağdaşamaz olduğu ortada." ifadelerini kullanıyor. Akşam Gazetesi yazarı Engin Ardıç, Aytaç Yalman Paşa'nın "Kürt yoktur diye eğitilmişiz." cümlesine takıldığını dile getiriyor.


Melik Duvaklı, İstanbul
08 Kasım 2007, Perşembe