AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

[dilemma]

1. Kürüm
Öğrencilerimle tanışırken adlarının ve soyadlarının nereden geldiğini, anlamlarını bilip bilmediklerini de sorarım. Bilenler vardır, bildiklerini sanan ama yanlış bilenler vardır; bilmeyenlere de rastlanır.
"Kürüm" soyadını taşıyan bir öğrenciye soyadının anlamını sordum, araştırdığını ama bulamadığını söyledi. Tarama veya Derleme Sözlüğü'nde bulunabileceğini düşündüm. Nitekim Derleme Sözlüğü'nde buldum onu. Kürüm, Kıbrıs'ta "üzüm, üzüm bağı" anlamında kullanılıyormuş.
Öyle anlaşılıyor ki, Arapça "üzüm ve üzüm bağı" anlamına gelen "el-kermu" kelimesinin çoğulu "kürûm" Türkçeye "kürüm" olarak geçmiş ve Kıbrıs Türkleri arasında yerleşmişti. Arapçada "bintü'l-kerm" (kermin kızı) de "şarap" anlamına geliyordu.
2. Çorba
Araplar "çorba"ya ne diyorlar diye merak ettim. İlyas Karslı'nın hazırladığı Türkçe Arapça Sözlük'ten Arapların "çorba"ya "şurbe" ve "hasâ'" dediklerini öğrendim. (Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Vakfı Y., Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, İstanbul, 2004)
"Şurbe", "Şeribe" (İçti) fiilinin mastarıdır ve temel anlamı, "bir içiş, içim,yudum" iken, demek ki, içilen bir yiyecek olan "çorba" anlamını da yüklenmiş.
Öyle anlaşılıyor ki, bizim "çorba", Arapça "şurbe"nin zaman içinde Türkçeleşmesiyle ortaya çıkmış. Burada aklımıza aynı kökten gelen "şurub"un neden "çurup" olmadığı sorusu gelebilir. Bu sorunun tatmin edici bir cevabı yoktur. Daha doğrusu, "O öyle olmuştur, bu böyle kalmıştır." cevabıyla yetinmek zorundasınız. "Cevrab" Türkçede "çorap" olur, "şurbe" "çorba"ya dönüşür ama "şurup" öylece kalır.
3. Küfe
Arapça bir romanda gördüm, "el-kuffe" kelimesini. Anlamını öğrenmek için lügate baktım. İlk anlamı, "büyük sepet" idi. Aaa, dedim, bu bizim "küfe" değil mi? Bana şaşırtıcı gelen bu durum, sanırım, Küfe şairi Mehmed Âkif'i hiç şaşırtmamıştır.
Dillerle, sözcüklerle uğraşmak çok hoş!


İBRAHİM DEMİRCİ