AK Parti |AKParti Forum |AK Gençlik |Recep Tayyip Erdoğan |AKPARTİ Gençlik Forumu|

Tarihçe 1938 yılında, "The Wave Principle" başlıklı bir inceleme yayınlandı. Bu yazı daha sonra Elliott Dalga Kuramı diye bilinen ilkenin ilk başvuru yayını oldu. Bu inceleme yazısı Charles J. Collins tarafından yayınlanmıştı ve Dalga İlkesi'ni bulan Ralph Nelson Elliottun kendisine verdiği orijinal çalışmaya dayanıyordu.
Elliott (1871-1948) restorantların ve demiryollarının muhasebelerini tutan bir muhasebeciydi. Meksika ve Orta Amerika'daki çeşitli demiryolu kumpanyalarında muhasebeci olarak çalıştı. Guatemala'da yakalandığı ciddi bir hastalık sonucu 1927 yılında emekliye ayrıldı ve bundan sonraki yıllarını sağlığını yeniden kazanabilmek için Kaliforniya'daki evinde hastalığıyla mücadele ederek geçirdi.

Hisse senedi piyasasının davranışlarıyla ilgili olan kuramını, uzun nekahet dönemi içerisinde geliştirdi. Elliott, görünür şekilde, her ikisinin de Dalga İlkesi'yle pek çok ortak noktaları olan Dow Kuramı'ndan fazlaca etkilenmiştir. 1934'de Collins'e yazdığı bir mektupta, Robert Rhea'nın Stock Market Service'ına abone olduğunu ve Rhea'nın Dow Kuramı üzerine olan kitabını yakından tanıdığını anlatıyor. Elliott, Dalga İlkesi�nin Dow Kuramı için "fazlasıyla tamamlayıcı bir gereklilik" olduğunu da eklemişti.

Elliott, Collins'in şirketine katılabilmek umuduyla ona yeni buluşları hakkında bilgi verdi. Aralarındaki birçok yazışmadan sonra Collins, Elliott'a yardım etmesi gerektiği düşüncesine vardı ve Dalga İlkesi�ni 1938 yılında yayınlamayı kabul etti. Collins, Elliott'u Financial World Dergisi'nin editörleriyle de tanıştırdı. Bunların sonucu olarak Elliott, 1939 yılında yayınlanan 12 makaleden oluşan bir dizi yazıda kendi kuramını açıkladı. 1946 yılında, ölümünden yalnızca iki yıl önce Elliott, Dalga Kuramı üzerine olan en son çalışmasını (Nature's Law, The Secret of the Universe) yazdı.

Bu başlığın bir parça gösterişli olması, Elliott'un kendi hisse senedi piyasası kuramının, bütün insanların faaliyetlerini yönlendiren genel doğa kanunlarının bir parçası olduğuna inanmasıydı.

Eğer A. Hamilton Bolton 1953 yılında ilk Elliott Wave Suplement to the Bank Credit Analyst'i yayınlamamış olsaydı ve bunu 1967 yılındaki ölümüne kadar 14 yıl olarak sürdürmeseydi, belki de Elliott'un düşünceleri hafızalardan silinecekti. Bolton'un 1967 yılındaki çalışması Elliott Wave Principle, Elliott'un ölümünden sonraki ilk önemli eserdi. 1967 yılında A. J. Frost, Elliott'un eklemelerini yeniden derledi ve 1970 yılında Bank Credit Analyst'i yazdı.

Frost, bugün bu konu üzerine esas çalışma olarak kabul edilen Elliott Wave Principle'ı (Gainesville, GA:New Classics Library) Robert Prechter ile birlikte 1978 yılında yayınladı. Prechter bir adım daha ileri giderek 1980 yılında The Majör Works of R.N. Elliott'u yayınladı.

Dalga Kuramı

Teknik analizcilerin çoğunluğu Elliott Dalga Kuramını anlaşılması güç ve bir parça korkutucu bulurlar. Kuramın arkasındaki ilkeler aslında oldukça basittir. Okuyucu çok geçmeden değinilecek olan pek çok noktanın yabancısı olmadığını farkedecektir. Bunun nedeni, Elliott'un kullandığı malzemelerin çoğunun Dow Kuramı'nın ilkeleriyle ve geleneksel grafik teknikleriyle oldukça iyi uyum sağlamasıdır. Ancak, Elliott Dalga Kuramı, belli grafik modellerinin neden ortaya çıktıkları, ne anlama geldikleri ve ne yaptıklarını açıklamada yardımcı olan bütünsel bir piyasa bakış açısı olduğu için, geleneksel grafik tekniğinin ötesine gider. Elliott Dalga Kuramı aynı zamanda, bütünsel çevrim içinde piyasanın nerede olduğunu belirlemekte piyasa analizlerinde yardımcı olur.

Teknik analizlerin çoğu trend-takipçisi bir yapıdadır. Bütün üstünlüklerine rağmen Dow Kuramı, sinyallerini trend ortaya çıktıktan sonra verme eğilimindedir. Elliott Dalga Kuramı, daha sonra geleneksel yaklaşımlarla da onaylanabilecek şekilde analizciye, tepe ve tabanlar hakkında daha gelişmiş uyarılar verir.

Şekil 1.1 Ana model.

Dalga Kuramı'nın İlkeleri

Kurama göre önemli olan model, oran ve zamandır. "Model" sözcüğü ile, kuramın en önemli unsurunu kapsayan formasyonlar ya da dalga modelleri ifade edilir. Geri-çekilme noktalarını belirlemede ve değişik dalgalar arasındaki ilişkiyi ölçerek fiyat hedeflerini bulmada oran analizleri yararlıdır. Son olarak, zaman ile olan ilişki de kullanılabilir ve bundan dalga modellerini ve oranlarını onaylamada yararlanılabilir. Fakat zaman analizlerinin piyasanın geleceğinin tahmininde kullanımı bazı Elliott�çular tarafından fazla güvenli bulunmaz.

Elliott Dalga Kuramı, hisse senedi piyasasının beş dalgadan ve bunu takip eden üç geri-çekilmeden oluşan sürekli bir ritmi takip ettiğini söyler. Şekil 1.1'de bir tam çevrim görülüyor. Dalgaları sayarsanız tamamlanmış bir çevrimin sekiz dalgaya sahip olduğunu bulacaksınız (beş yukarı ve üç aşağı dalga).

Çevrimin yukarı doğru olan bölümünde beş dalganın her biri numaralandırılmıştır 1, 3 ve 5 dalgaları yükselen dalgalardır ve "itici dalgalar" olarak adlandırılırlar. 2 ve 4 dalgaları yukarı-trende karşı hareket ederler ve 1 ve 3 dalgalarını düzelttikleri için "düzeltme dalgaları" olarak adlandırılırlar. Beş-dalga hareketi tamamlandıktan sonra üç-dalga düzeltmesi başlar. Üç düzeltme dalgası a, b, c harfleriyle gösterilir.

Elliott, trendi, iki yüzyıla uzanan "büyük süper çevrim"den, yalnızca birkaç saatlik dakikalardan oluşan dereceye kadar dokuz değişik derece içinde kategorize eder. Hatırda tutulması gereken nokta, temel sekiz-dalga çevriminin, incelenen trendin derecesine bakılmaksızın sabit kalmasıdır.

Her bir dalga, kendileri de daha küçük derecelerdeki dalgalara bölünebilen, kendilerinden bir derece daha küçük dalgalara bölünür. Bu aynı zamanda her bir dalganın, kendisinden bir üst derecedeki dalganın bir parçası olması demektir. Şekil 1.2'de bu ilişkiler görülüyor. En büyük iki dalga -[1] ve [2]-, sekiz alt dalgaya bölünebilir ve bu alt dalgalar da daha küçük 34 dalgaya bölünebilir. İki en büyük dalga -[1] ve [2]-, daha büyük beş-dalgalık bir hareketin yalnızca ilk iki dalgalarıdırlar. Şekil 1.2'deki 34 dalga daha küçük derecedeki 144 dalgaya (Şekil 1.3) bölünebilir.

Şu ana kadar kullandığımız sayılar (1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144) yalnızca rastlantısal sayılar değildir. Bu sayılar Elliott Dalga Kuramı�nın matematiksel temellerini biçimleyen Fibonacci sayı dizisinin bir parçasıdırlar.

Bir dalga ister beş dalgaya ister üç dalgaya bölünmüş olsun, her dalga bir sonraki büyük dalganın yönü ile belirlenmiştir. Örneğin Şekil 1.2'de (1), (3), ve (5) dalgaları, bir derece daha büyük olan [1] dalgası yükselen dalga olduğu için, beş dalgaya bölünürler. (2) ve (4) dalgaları trendin aksi yönünde hareket ettikleri için yalnızca üç dalgaya bölünürler.

Daha büyük olan [2] dalgasının kapsadığı (a), (b) ve (c) düzeltme dalgalarına daha yakından bakalım. İki alçalan dalganın -(a) ve (c)- her birinin beş dalgaya bölünmüş olduğuna dikkat edelim. (a) ve (c)'nin beş dalgaya bölünmüş olmaları, kendilerinden daha büyük olan [2] dalgasıyla aynı yönde hareket ediyor olmalarından ileri gelmektedir. Kendisinden daha büyük olan [2] dalgasının aksi yönünde hareket ettiği için (b) dalgası yalnızca üç dalgaya sahiptir.

Üçlü dalgalarla beşli dalgaları belirleyebilmek, bu yaklaşımın uygulanmasında büyük öneme sahiptir. Bu bilgi, analizciye, bir sonraki hareketin ne olması gerektiğini söyler. Örneğin tamamlanmış bir beş-dalga hareketi, genellikle, daha büyük bir dalganın yalnızca bir bölümünün tamamlanmış olduğu, daha gelecek olan pek çok dalganın bulunduğu (bu dalga beş-dalganın beşincisi oluncaya kadar) anlamına gelir.

Akıldan çıkarılmaması gereken en önemli kurallardan biri, beş-dalga hareketi içinde hiçbir zaman bir düzeltmenin yer alamayacağıdır. Örneğin bir boğa piyasasında, eğer bir beş-dalga düşüşü görülüyorsa bu, üç-dalga (a-b-c) düşüşünün muhtemelen tek dalgası olduğu ve aşağı doğru dalgaların daha gelecek olduğu anlamına gelir.

Şekil 1.2 Bir ayı piyasasında, üç dalgalık bir yukarı hareket, aşağı-trend�in süreceği anlamına gelir. Beş-dalgalık bir yukarı hareket ise yukarı doğru daha temel bir hareketin uyarısıdır ve bu yeni bir boğa piyasasının ilk dalgası olur.

Şekil 1.3 144 dalgalı hareket görülüyor.

Dow Kuramı ve Elliot Dalgası Arasındaki İlişki

Elliott'un, aradaki üç düzeltme ile birlikte üç yukarı dalga hareketinin Dow'un kuramıyla çok iyi uyum sağladığı açıkça görülüyor. Elliott'un, Dow'un analizlerinden etkilenmiş olduğundan kuşku olmasa da, Elliott, Dow'un kuramının ilerisine gitmiş olduğuna inanır ve gerçekte de bunu kanıtlamıştır.

Kuramlarını formülleştirmede her ikisinin de "deniz"den etkilenmiş olmalarının ilginç oluşunu da burada not edelim. Dow, piyasanın ana, orta ve küçük trendlerini, okyanusun akıntı, dalga ve çırpıntısına benzetmiştir. Elliott yazılarında "med ve cezir"den söz eder ve kuramını "dalga" ilkesi olarak adlandırır.

Dalgaların Kişilikleri

İki kuramın bir ölçüde çeliştiği bir alan, bir boğa piyasasının üç aşamasının tanımında ortaya çıkar. Elliott, dalga kişiliklerinden çok az söz etmiştir. Değişik dalgaların kişilikleri sorunu ilk defa Prenchter'in kitabında tartışılmıştır ve bu, Elliott'un düşüncelerinin kendi orijinal yorumuna dayanır.

Boğa piyasasının üç psikolojik aşaması, Elliott'un üç "itici dalga"sının "kişilikleri"yle benzerdir. Bu dalga kişiliklerinin bilinmesi, özellikle dalgaların sayımının belirgin olduğu zamanlarda oldukça yardımcı olabilir. Trendin bütün değişik derecelerinde bu dalga kişiliklerinin değişmeden kaldığının hatırlanması da aynı zamanda önemlidir.

1. Dalga: İlk dalgaların yaklaşık yarısı, ana sürecin bir parçasıdır ve çoğunlukla çok baskılanmış seviyelerden bir sıçramadan başka bir şey değildirler. İlk dalgalar beş dalganın genellikle en kısa olanıdırlar. Bu ilk dalgalar bazen, özellikle ana taban formasyonlarından sonra ortaya çıkarlarsa, çok dinamik olabilirler.

2. Dalga: İkinci dalgalar 1. dalganın bütününün kazandırdığının genellikle büyük çoğunluğunu ya da tümünü geri alır.

3. Dalga: Üçüncü dalga, genellikle en uzun ve en dinamik olan dalgadır. 1. dalganın tepesinin geçilmesi, Dow Kuramı�ndaki alım sinyalinin ve her cins kopuşun ifadesidir. Gerçekte, bütün trend-takipçisi teknik sistemler, boğa piyasasının vagonuna bu noktadan atlarlar. Bu dalga sırasında genellikle işlem hacmi çok artmış olur ve fiyat boşlukları daha görülür bir haldedir. 3. dalga daha da uzama eğilimindedir. 3. dalga hiç bir zaman beş-dalgalık hareketin en kısası olamaz. Bu dönemde, temel veriler de iyileşmeye başlamıştır.

4. Dalga: Dördüncü dalga genellikle kompleks bir modeldir. 4. dalga, 2. dalgada olduğu gibi bir düzeltme ya da erteleme aşamasıdır fakat yapısı yönüyle 2. dalgadan çoğunlukla ayrılır. Üçgenler, genellikle 4. dalga sırasında ortaya çıkar. Elliott analizlerinin önde gelen kurallarından biri 4. dalganın tabanının hiç bir zaman 1. dalganın tavanını örtememesidir.

5. Dalga: Hisse senedi piyasalarında 5. dalga çoğunlukla daha az dinamiktir. 5. dalga sırasında bir çok teknik gösterge fiyat hareketinin gerisinde kalmaya başlar. Muhtemel bir piyasa tepesinin uyarıcısı olarak, değişik osilatörlerin negatif uyumsuzluk göstermeleri de bu dönem içindedir.

A Dalgası: Düzeltme dalgası olan A dalgası, yukarı-trendde yalnızca normal bir geri-çekilme olduğu şeklinde, çoğunlukla yanlış yorumlanır. Bu noktada, bir önceki yukarı harekette osilatörlerde ortaya çıkmış olan uyumsuzluklar ve işlem hacmi modelindeki değişim konusunda teknik analizci dikkatli olmalıdır. Tam bir gereklilik olmasa da, yüksek işlem hacmi şimdi aşağıya doğru olan hareketlerde gerçekleşmektedir.

B Dalgası: Yeni aşağı-trendden yukarıya doğru olan hareketler, genellikle düşük işlem hacmiyle gerçekleşirler ve çoğunlukla satış yapmak için son fırsat olurlar. Düzeltmenin tipine bağlı olarak, yukarı hareket, önceki yüksek değerleri deneyebilir (ikili bir tepe oluşturarak) ya da yeniden geriye dönmeden önce eski yüksek değerlerini bile bazen geçebilir.

C Dalgası: C dalgası, yukarı-trendin bitmiş olduğu konusunda geriye çok az kuşku bırakır. Yine, düzeltme hareketinin tipine bağlı olarak bilinen her cins satım sinyallerini ortaya çıkaracak şekilde, A dalgasının tabanının aşağılarına doğru ilerler. Bazen 4. dalganın ve A dalgasının tabanından bir trend çizgisi çizerek, bize tanıdık olan tepedeki bir baş ve omuzlar modelini ortaya çıkarabiliriz.

Dalgaların Uzaması

İdeal bir yukarı-trend, beş dalgaya sahip olsa da, dalgalardan birinin uzaması olağandışı bir şey değildir. Diğer bir deyişle 1., 3. ve 5. dalga beş ek dalgaya bölünerek uzamış bir biçim alır. Şekil 1.4'te her bir durum için modelin neye benzeyeceği görülüyor.

En az rastlanan 1. örnekte 1. dalganın uzaması; ikinci örnekte çok sık rastlanan 3. dalganın uzaması ve üçüncü örnekte de 5. dalganın uzaması görülüyor. Sonuncu örnekte hangi dalganın uzamış olduğunu belirleyebilmek çok güçtür çünkü beş itici dalga eşit uzunluktadır. Böyle bir durumda her bir itici dalganın eşit oranda olduğu, tamamlanmış beş-dalga hareketi ile aynı önemde olan dokuz-dalga modelini akılda tutmak yeterli olacaktır.

Dalgaların uzaması sorunu bizi bazı öngörülere iter. Birincisi, yalnız tek bir dalga uzamalıdır. Ek olarak, uzamayan diğer iki itici dalga, zaman ve büyüklük olarak eşit olmaya eğilimli olmalıdırlar. Dolayısıyla eğer 3. dalga uzarsa, 5.dalga uzamaz ve 1. dalgaya benzeme eğiliminde olur. Eğer 1. ve 3. dalgalar normal dalgalar olursa 5. dalga muhtemelen uzayan dalga olacaktır.

Burada değineceğimiz son nokta, uzamış 5. dalganın ikili geri-çekilmesidir. Bu beş-dalga uzamasının tamamlanmasından sonra, uzamanın başladığı yere kadar aşağı doğru bir üç-dalga düşüşünün yer almasıdır. Bundan sonra, uzamanın üst ucuna doğru bir çıkış hareketi ortaya çıkar. Bu noktada, yukarı-trend ya devam eder ya da uzun-dönemli çevrim içinde nerede olduğuna bağlı olarak bir tepe oluşturur. Şekil 1.5 bir boğa piyasasındaki ikili geri-çekilmeyi gösteriyor.


Şekil 1.5 Bir boğa piyasasında ikili geri-çekilme görülüyor.

İtici dalgalarda yer alan diğer iki biçim, diyagonal üçgenler ve başarısız salınımlardır. Şekil 1.6 ve 1.7�de diyagonal üçgen örnekleri yer alıyor. Diyagonal üçgen, genellikle beşinci ve son dalgada ortaya çıkar. Diyagonal üçgen, gerçekte bir takoz modelidir.

Yükselen bir takoz, her zaman, düşecek bir piyasanın, düşen bir takoz ise yükselecek bir piyasanın göstergesidir. Diyagonal üçgen; her bir dalganın üç dalgaya bölündüğü beş dalgaya sahiptir. Bu tip bir model çoğunlukla, dik yükselen bir trend-çizgisi kırılınca piyasanın dönüşüne işaret eder.

Şekil 1.6 Diyagonal üçgen (yükselen takoz).


Şekil 1.7 Diyagonal üçgen (alçalan takoz).

Şekil 1.8 ve 1.9'da eksik salınımın neye benzediği görülüyor. Eksik salınımın aynı zamanda son ve beşinci dalga içinde ortaya çıktığı görülüyor. Eksik salınım, örneğin bir boğa piyasasında, 5. dalganın beklendiği gibi beş dalgaya bölündüğünü fakat 3. dalganın tepesini geçemediği bir durumu da gösteriyor.

Şekil 1.8 Boğa piyasasının eksik salınımı.

Şekil 1.9 Ayı piyasasının eksik salınımı.

Bir ayı piyasasında, 5.dalga, 3.dalganın tabanını geçemez. Elliott başarısız salınım modelinin daha çok bilindiği şekliyle ikili tepe ya da ikili taban oluşturduğuna dikkat edelim.

Düzeltme Dalgaları

Düzeltme dalgaları, genellikle çok belirgin olarak belirlenemez ve bunun bir sonucu olarak tahmin edilmeleri ve tanımlanmaları daha zordur. Açıkça belirlenebilen bir nokta, düzeltme dalgalarının hiç bir zaman beş dalga içinde yer alamayacağıdır. Düzeltme dalgaları 3 dalgadırlar ve hiç bir zaman beş dalga olamazlar (üçgenin dışında). Düzeltme dalgaları 4�e sınıflandırılırlar: Zig-zaglar, düz yüzeyler, üçgenler ve ikili ve üçlü üçlüler.

Zig-Zaglar

Bir zig-zag, ana trendin aksi yönündeki bir üç-dalga düzeltme modelidir ve 5-3-5 sıralamasında olan dalgalara bölünür. Şekiller 1.10 ve 1.11, bir boğa piyasasındaki zig-zag düzeltmesini gösteriyor.

Şekiller 1.12 ve 1.13, bir ayı piyasasındaki yukarı hareketi gösteriyor. B orta dalgasının A dalgasının başlangıcına ulaşamadığına ve C dalgasının A dalgasının çok ötelerine kadar gittiğine dikkat edelim.

Şekil 1.10 Boğa piyasası zigzagı (5.3.5). Şekil 1.11 Boğa piyasası zigzagı (5.3.5)

Şekil 1.12 Ayı piyasası zigzagı (5.3.5). Şekil 1.13 Ayı piyasası zigzagı (5.3.5)

Zig-zagın daha az rastlanan bir biçimi, Şekil 1.14'de görülen ikili zig-zagdır. Bu biçim, bazen daha büyük düzeltme dalgalarında ortaya çıkar. Bu gerçekte, araya giren a-b-c modeliyle birleşmiş olan iki değişik 5-3-5 zig-zag modelidir.

Şekil 1.14 İkili zigzag

Düz Yüzeyler

Düz yüzey düzeltmesini, zig-zag düzeltmesinden ayıran, düz yüzeyin bir 3-3-5 modelini takip etmesidir. Şekiller 1.16 ve 1.18'de A dalgasının 5 yerine 3 dalgadan oluştuğuna dikkat edelim. Genelde düz yüzey bir düzeltmeden çok bir ertelemedir ve bir boğa piyasasının gücünün bir işareti olarak kabul edilir.

1.15'den 1.18'e kadar olan şekiller, normal düz yüzeylerin örneklerini gösteriyor. Örneğin bir boğa piyasasında B dalgası, A dalgasının tepesine kadar yol alır ve bu, piyasanın daha güçlü olduğunun göstergesidir. Sonuncu dalga olan B dalgası, daha aşağılara doğru yol alan zig-zagın aksine A dalgasının tabanında ya da tabanına yakın bir yerlerde durur.

Normal düz yüzey düzeltmesinin iki "kural dışı" biçimi vardır.1.19'dan 1.22'ye kadar olan şekiller, birinci tip biçimi gösteriyor. Bir boğa piyasası örneğinde (Şekiller 1.19 ve 1.20), B dalgasının tepesi A dalgasının tepesini geçiyor ve C dalgası A dalgasının altına düşüyor.

Bir diğer biçim, B dalgası, A dalgasının tepesine ulaştığı fakat C dalgasının A dalgasının tabanına ulaşamamasıyla ortaya çıkar. Doğal olarak bu sonuncu model, bir boğa piyasasında piyasanın daha güçlü olduğu anlamına gelir. Bu biçim, boğa ve ayı piyasaları için 1.23'den 1.26'ya kadar olan şekillerde görülüyor.

Düz yüzey düzeltmesinin en son biçimi, piyasanın gücünün daha da büyük olduğunun belirtisidir ve koşan düzeltme olarak adlandırılır. Şekil 1.27'de bir boğa piyasasında bir koşan düzeltme görülüyor. b dalgasının a dalgasının yukarısında olduğuna ve c dalgasının 1. 2. dalganın tepesinin üzerinde olduğuna dikkat edelim. Bu durum, bir düzeltmenin yeterince yapılamayacağı kadar piyasanın güçlü olduğu, sık rastlanmayan bir düzeltme modeli biçimini gösterir.


Üçgenler

Üçgenler, çoğunlukla 4. dalgada oluşur ve ana trend yönündeki en son hareketten önce gelirler. Üçgenler aynı zamanda, a-b-c düzeltmesinin b dalgasında ortaya çıkabilirler. Dolayısıyla bir yukarı-trendde, üçgenlerin hem boğa piyasasına hem de ayı piyasasına ait oldukları söylenebilir.

Yukarı-trendin sürecek olduğuna işaret etmeleri anlamında üçgenlerin boğa piyasasına ait oldukları söylenebilir. Ayı piyasasına ait oldukları da söylenebilir çünkü üçgenler, yukarı doğru son bir hareketten sonra fiyatların muhtemelen bir tepe yapacağına işaret edebilirler. (Şekil 1.28).

Şekil 1.28 Düzeltme Dalgası (Yatay) Üçgenleri.

Elliott'un tam olarak söylediği gibi üçgenler genellikle bir süreklilik modelidir. Elliott'un üçgeni, her bir dalganın kendi içinde 3 dalgaya bölündüğü 5 dalgadan oluşan bir yatay erteleme modelidir. Elliott aynı zamanda, 4 değişik cins üçgen (yükselen, alçalan, simetrik ve genişleyen) sınıflaması yapar. Şekil 1.28'de, hem yukarı-trendlerde hem de aşağı-trendlerde 4 değişik biçim görülüyor.

Elliott'un bir üçgenin tamamlanmasından sonraki 5. ve son dalganın ölçümü, piyasanın üçgenin en geniş bölümü kadar (yüksekliği kadar) hareket etmesinin beklenmesi şeklindeki klasik grafik ölçümüyle aynıdır. Taban ya da tepenin zamanıyla ilgili olan noktayı burada not etmek gerekir. Üçgenin tepe noktası (iki trend çizgisinin birleştiği nokta) çoğunlukla en son 5. dalganın tamamlanışıyla aynı zamana işaret eder.

İkili ve Üçlü Üçlüler

Düzeltme dalgalarının son biçimi, iki ya da üç daha basit modeli birleştirerek ortaya çıkan, daha az rastlanan ve daha az kompleks olan bir biçimdir. Şekiller 1.29 ve 1.30 bu modelleri gösteriyor.

Şekil 1.29'da, 7 dalga oluşturmak üzere iki a-b-c modeli birleşmiştir. Şekil 1.30'da, 11 dalga oluşturmak üzere 3 a-b-c modeli birleşmiştir. Bu modellerin klasik bir dikdörtgen erteleme modeline benzediklerine dikkat edelim.

Şekil 1.29 İkili üçlü

Şekil 1.30 Üçlü üçlü

Değiştirme Kuralı

Daha genel uygulaması içinde bu kural ya da ilke, piyasanın bir dizi içinde genellikle aynı biçimde davranmadığını savunur. Son zamanlarda eğer bir cins tepe ya da taban ortaya çıkmış ise bu kez muhtemelen öyle olmayacaktır.

Değiştirme kuralı bize ne olacağını tam olarak söyleyemez fakat muhtemelen neyin olmayacağını bize anlatır. Bu kuralın özgün uygulaması içinde, hangi cins bir düzeltme modelinin beklenmesi gerektiği genellikle daha çok kullanılır. Düzeltme modelleri değişme eğilimindedir. Başka bir deyişle, 2. düzeltme dalgası, eğer basit bir a-b-c modeli ise 4. dalga muhtemelen (örneğin bir üçgen gibi) kompleks bir model olacaktır. Bunun tersi olarak, 2. dalga eğer kompleks bir model olursa 4. dalga muhtemelen basit bir model olacaktır. Şekil 1.31'de bazı örnekler görülüyor.


Şekil 1.31 Değiştirme kuralı

Kanal Kuralı

Dalga Kuramı'nın bir diğer önemi fiyat kanallarının kullanımıdır. Elliott, fiyat kanallarını, fiyat hedeflerini yakalayabilmekte ve dalga sayımlarının tamamlanmasını onaylamakta yardımcı olarak kullandı. Yukarı-trend bir kere ortaya çıktığında, bir başlangıç trend kanalı, 1. ve 2. dalgaların tabanlarını birleştirerek elde edilir. Bundan sonra 1. dalganın tepesinden bir paralel kanal çizgisi çizilir (Şekil 1.32). Yukarı-trendin tümü çoğunlukla bu iki sınır arasında kalır.

Şekil 1.32 Eski ve yeni kanallar.

Eğer 3. dalga, yukarı kanal çizgisini geçecek şekilde ivme kazanmaya başlarsa, 1. dalganın tepesinden ve 2. dalganın tabanından yeni çizgiler çizilmelidir (Şekil 1.32) En son kanal, iki düzeltme dalgasının (2 ve 4) altından ve çoğunlukla şekil 1.33'de görüldüğü gibi 3. dalganın tepesinden çizilir. Eğer 3. dalga güçlü bir dalga ya da bir uzamış dalga olur ise, yukarı çizginin 1. dalganın tepesinden çizilmesi gerekebilir. Uzun-dönemli trendlerde kanal çizgilerinin çizimi için aritmetik ölçekli grafiklerin yanında yarı-logaritmik grafiklerin kullanımı da önerilir.

Destek Alanı Olarak 4. Dalga

Beş yukarı dalga tamamlanıp bir ayı trendi başlayınca, ayı piyasası çoğunlukla daha önceki boğa piyasası sırasında oluşmuş olan en son 4. dalganın altına düşmez. Bu kuralın bazı istisnaları vardır fakat 4. dalganın tabanı genellikle ayı piyasasına destek sağlar. Bu bilgi, aşağı doğru maksimum fiyat hedefini belirleyebilmekte çok yararlı olur.